Ιαπωνία: Η μάστιγα των «έκφυλων» ηδονοβλεψιών και η αυστηροποίηση των νόμων

Ένα βράδυ του 1950 στον Καναδά, ένας νεαρός πήρε ένα κουζινομάχαιρο, βγήκε έξω από το σπίτι του και άρχισε να καταδιώκει έναν άνδρα, τον Bernard Frey. Ο λόγος ήταν ότι ο τελευταίος, είχε στηθεί έξω ένα παράθυρο του σπιτιού και κρυφοκοιτούσε την μητέρα του νεαρού. Η υπόθεση έφτασε στο δικαστήριο με τον Frey να τη βγάζει «καθαρή». Το νομικό σύστημα των Καναδών ήταν «παροπλισμένο» ακόμα έναντι των ηδονοβλεψιών.

Το ίδιο πρόβλημα χτύπησε, αφάνταστα πιο έντονα, την Ιαπωνία. Μετά από πολλές δεκαετίες, τον Απρίλιο του 2023, η πρώην παίκτρια της εθνικής ομάδας βόλεϊ της Ιαπωνίας, Kana Oyama και ειδικευμένοι δικηγόροι έθεσαν ένα φλέγον ζήτημα με το οποίο έχει έρθει αντιμέτωπη τα τελευταία χρόνια η Ιαπωνία: Τη μάστιγα των ηδονοβλεψιών που αποθανατίζουν με κρυφές κάμερες τα «θύματά τους».

Σύμφωνα με την Εθνική Αστυνομική Υπηρεσία της Ιαπωνίας, ο αριθμός των συλλήψεων για κρυφή φωτογράφιση έφτασε τις 5.019 περιπτώσεις το 2021, περίπου τριπλάσιος από τον αριθμό του 2010.

Χιλιάδες Ιάπωνες επιχειρούν να φωτογραφίζουν κορίτσια και γυναίκες σε κάθε περίπτωση, όπως σε μαγαζιά, τουαλέτες, σε κυλιόμενες σκάλες, στους σταθμούς των τραίνων, ακόμα και μέσα στα αεροπλάνα. Πολλοί τοποθετούν τα κινητά τους μέσα στα δοκιμαστήρια και τα προγραμματίζουν να κάνουν λήψεις όταν μπαίνει κάποια κοπέλα. Όταν βγει η ίδια, το κινητό έχει κρατήσει το «πολύτιμο» υλικό.

Θύματα το 70% των αεροσυνοδών

Η συντριπτική πλειονότητα των δραστών είναι νεαροί και μόλις το 1% είναι άνω των 60 ετών, σύμφωνα με ιαπωνική κλινική έρευνα. Χάρη στην διαθεσιμότητα των Smartphones οι νεαροί έχουν πολλές δυνατότητες λήψης, δίχως να γίνουν αντιληπτοί.

Σύμφωνα με ιαπωνική συνδικαλιστική οργάνωση αερομεταφορών περίπου το 70% των αεροσυνοδών στην Ιαπωνία ανέφεραν ότι τραβήχτηκαν κρυφά φωτογραφίες τους. Ο Akira Naito, πρόεδρος της Ιαπωνικής Ομοσπονδίας Ενώσεων Αεροπορικής Βιομηχανίας, χαρακτήρισε τον αριθμό «εκπληκτικό», τονίζοντας την ανάγκη για αυστηρές κυρώσεις μέσω της νομοθεσίας.

Οι περισσότερες αναφορές αεροσυνοδών αφορούσαν φωτογραφίες ολόκληρου το σώματός τους, αλλά ορισμένες ανέφεραν φωτογραφίες του στήθους, των γλουτών τους ή άλλων περιοχών που τραβήχτηκαν μέσα στο αεροπλάνο.

Η πρόταση της Kana Oyama

Στο συμπόσιο στις 15 Απριλίου, που συμμετείχε η Kana Oyama με άλλους δικηγόρους που ασχολούνται με το θέμα, τονίστηκε η ανάγκη νομοθεσίας, λέγοντας ότι το θέμα των κρυφών καμερών είναι ένα «εκκρεμές ζήτημα», ειδικά για αθλητές.

Ο δικηγόρος Yoji Kudo μίλησε για την αποφασιστικότητά του να υπάρξει σαφή νομοθεσία, αφού επεσήμανε τη ζημιά που προκαλείται όταν δημοσιεύονται και πολλαπλασιάζονται στο διαδίκτυο εικόνες κορμιών αθλητών. Έδωσε, μάλιστα, παραδείγματα άλλων χωρών, όπου η λαθραία φωτογράφηση τιμωρείται από το νόμο.

Η Ογιάμα, μητέρα δύο παιδιών, λέει ότι έμαθε για πρώτη φορά την πραγματικότητα για τους ηδονοβλεψίες στο γυμνάσιο, όταν ο προπονητής της την προειδοποίησε ότι τραβούσαν φωτογραφίες της, τη στιγμή που άλλαζε.

«Αισθάνομαι ευθύνη να δημιουργήσω ένα περιβάλλον όπου τα παιδιά μπορούν να ασχοληθούν πραγματικά με τον αθλητισμό», είπε , σχετικά με την έκκλησή της για αυστηρότερη νομοθεσία.

Τι περιλαμβάνει η νέα πρόταση νόμου

Μέχρι τώρα, άτομα που συνελήφθησαν από την αστυνομία να τραβούν φωτογραφίες χωρίς τη συγκατάθεση του υποκειμένου ενέπιπταν στην αρμοδιότητα των νομαρχιακών διατάξεων κατά της δημόσιας ταραχής. Το πρόβλημα είναι ότι οι διατάξεις αυτές διαφέρουν από δήμο σε δήμο σχετικά με τις πράξεις που καλύπτουν και τις κυρώσεις.

Έτσι, στις αρχές του Μαϊου υποβλήθηκε σχετικό νομοσχέδιο στο ιαπωνικό κοινοβούλιο με στόχο την καταστολή των ανθρώπων που βγάζουν κρυφές φωτογραφίες, μια κίνηση που θα καθιστούσε παράνομη σε εθνικό επίπεδο τη λήψη εικόνων σεξουαλικού χαρακτήρα.

Στην νομοθεσία που σχετίζεται με το «φωτογραφικό έγκλημα» που απαγορεύει τις κρυφές φωτογραφίες ενός ατόμου σε στάσεις που μπορεί να ερμηνευθούν ως σεξουαλικής φύσης, περιλαμβάνεται και η παροχή ή η διάδοση σεξουαλικών εικόνων ή βίντεο που θεωρούνται επίσης αξιόποινα αδικήματα.

Σύμφωνα με τον προτεινόμενο νόμο, οι παραβάτες θα αντιμετωπίζουν ποινή φυλάκισης έως και τριών ετών ή πρόστιμο έως 22.000 δολ..

Ο νέος κανονισμός, ωστόσο, δεν τιμωρεί τη φωτογράφιση αθλητών με αθλητική ενδυμασία σε αγώνες, εκτός από τις περιπτώσεις που χρησιμοποιείται κάμερα υπέρυθρης ακτινοβολίας που μπορεί να δει μέσα από τα ρούχα. Ωστόσο, θα απαγόρευε τη λήψη τέτοιων φωτογραφιών αθλητών στην προπόνηση.

Ένα σοβαρό εμπόδιο

Ενώ το ζήτημα είναι ιδιαίτερα σοβαρό για νεαρούς αθλητές που στοχοποιούνται από άτομα που ασχολούνται με «κρυφές φωτογραφίες» σε γήπεδα σε όλη τη χώρα, η κατάσταση παραμένει άλυτη καθώς η απόδειξη σεξουαλικής ή κακόβουλης πρόθεσης σε φωτογραφίες αθλητών που αγωνίζονται με αθλητική ενδυμασία είναι δύσκολη.

«Δεν μπορείς να το πεις αυτό μόνο και μόνο επειδή τραβήχτηκαν φωτογραφίες από κάποιον που είναι ντυμένος, ότι δεν είναι πρόβλημα», είπε ο δικηγόρος Yoji Kudo. «Δεν πρέπει να εγκαταλείψουμε τους νομικούς ελέγχους απλώς και μόνο επειδή είναι δύσκολο να χαράξουμε μια γραμμή διάκρισης», είπε.

Τα smartphone και το σύνδρομο της εξάρτησης

Μια σημαντική αιτία για την αύξηση του φαινομένου ήταν η εξάπλωση των smartphone, τα οποία κάνουν θραύση στην εξελιγμένη τεχνολογικά και φωτογραφικά Ιαπωνία. Οι δράστες λένε ότι ανεξάρτητα από το πώς το κάνουν, το αντιμετωπίζουν σαν ένα παιχνίδι που τους επιτρέπει να βρουν ικανοποίηση χωρίς να λαμβάνουν υπόψη την ενοχή ή τον κίνδυνο.

Υπάρχει μια κοινή ψυχολογία για τους άνδρες που φωτογραφίζουν αθλητές ή άλλους με σεξουαλική εκμετάλλευση. Κάποιοι το θεωρούν «σύνδρομο εξάρτησης», επειδή οι άνθρωποι που ασκούν τέτοιες δραστηριότητες τείνουν να το κάνουν σε τακτική βάση, καθιστώντας το ένα βαθιά ριζωμένο ζήτημα.

«Ήταν από περιέργεια. Το δοκίμασα και τράβηξα τη φωτογραφία. Ήταν σχεδόν σαν παιχνίδι», δήλωσε στο ιαπωνικό Kyodo News ένας πρώην δάσκαλος γυμνασίου που στα 40 του άρχισε να φωτογραφίζει κρυφά γυναίκες στο κολέγιο.

Καθώς ήταν σε θέση να τραβήξει όλο και περισσότερες εικόνες, απορροφήθηκε όλο και περισσότερο στο «παιχνίδι» και οι μέθοδοί του έγιναν όλο και πιο τολμηρές.

«Ποτέ δεν φανταζόμουν ότι θα με έπιαναν», είπε, αλλά το 2019, ένας επιβάτης τρένου τον εντόπισε να τοποθετεί το smartphone του κάτω από τη φούστα μιας μαθήτριας γυμνασίου. Παραπέμφθηκε στους εισαγγελείς ως ύποπτοι για παράβαση αντιαναστατικού διατάγματος.

Ένιωθε ένοχος για τις πράξεις του ως δάσκαλος υπεύθυνος για τα παιδιά. Αλλά πρόσθεσε, «Όταν το έκανα, όλες μου (αναστολές) πέταξαν μακριά. Όταν άνοιξε ο διακόπτης, ξέχασα τα πάντα και δεν μπορούσα να δω τίποτα γύρω μου» Περίπου 2.000 ηδονοφανείς εικόνες βρέθηκαν αποθηκευμένες στο τηλέφωνό του όταν τον έπιασαν.

Ο άνδρας πιστεύει ότι η φωτογράφηση αθλητών για σεξουαλική ικανοποίηση είναι το ίδιο με το να φωτογραφίζεις στο τρένο ή στον δρόμο. «Είναι μια αξία που διαποτίζει την κοινωνία μας. Υπάρχει μια ιαπωνική άποψη που σεξουαλοποιεί τις γυναίκες», είπε.

Δεν είναι τόσο απλό το θέμα

Σύμφωνα με τον κοινωνικό λειτουργό Akiyoshi Saito,ο οποίος θεραπεύει και υποστηρίζει τους εθισμένους στο σεξ, λέει ότι οι φωτογραφίσεις ηδονοβλεψιών, όπως και ο τζόγος, «έχει μια πτυχή εξάρτησης από την πράξη».

Αν και η νέα νομοθεσία αναμφίβολα θα επιβάλει κυρώσεις με την ελπίδα να αποτραπούν τα εγκλήματα, ο πρώην δάσκαλος είπε, «Δεν είναι τόσο απλό. Υπάρχουν άνθρωποι που θα το έκαναν ακόμα κι αν καταδικάζονταν σε θάνατο».

Σύμφωνα με την Maki Abe, επικεφαλής μιας οργάνωσης για την ευσθητοποίηση για τα θύματα σεξουαλικής κακοποίησης, το πρόβλημα βρίσκεται στη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση των Ιαπωνών. «Η σεξουαλική εκπαίδευση στην Ιαπωνία είναι πολύ πίσω. Οι μαθητές δεν έχουν αρκετή εκπαίδευση, ειδικά για τη σεξουαλική συναίνεση», λέει.

Και η Ιαπωνία είναι πολύ πίσω στην πρόληψη της σεξουαλικής κακοποίησης, επομένως στο νομικό σύστημα και στην εκπαίδευση για την πρόληψη, δεν έχουν τις σωστές πληροφορίες. Ακόμα κι αν τα κορίτσια μπορούν να μιλήσουν, αν το άτομο που ακούει δεν έχει τις σωστές γνώσεις, η υπόθεση δεν θα αντιμετωπιστεί από την αστυνομία ή τον δάσκαλο σύμφωνα με την Abe.

«Γίνονται καλύτερα τα πράγματα σιγά σιγά, αλλά είμαστε ακόμα πίσω σε σύγκριση με την Ευρώπη ή τις ΗΠΑ» αναφέρει.

Ωστόσο για την Sakura Kamitani, δικηγόρο και εμπειρογνώμονα σε θύματα φωτογράφισης από ηδονοβλεψίες  ο νόμος είναι ένα μεγάλο βήμα να θεωρηθεί η πράξη έγκλημα, αλλά για την ίδια, είναι λυπηρό το γεγονός ότι οι ηδονοβλεψίες με θύματα αθλητές δεν τιμωρούνται».

«Γνωρίζω ότι είναι δύσκολο να γίνει νόμος, αλλά εξακολουθεί να είναι ένα έγκλημα που απαιτεί νομοθεσία», είπε η Kamitani.

Με πληροφορίες από Japan Times, France 24, The Shizuoka