Ανθρώπινη επικοινωνία

Μου αφηγήθηκαν τις προάλλες μια ιστορία που με συγκίνησε πολύ, επειδή ενδόμυχα (αλλά ίσως τελικά όχι και τόσο ενδόμυχα) νιώθω ότι το απόσταγμά της είναι αυτό που στις μέρες μας απουσιάζει από τη ζωή πολλών ανθρώπων. Η μία από τις δύο πρωταγωνίστριες της ιστορίας είναι η κοπέλα που μου το διηγήθηκε, η οποία παραπλεύρως με τη δουλειά της, ασχολείται με την κατασκευή αυτοσχέδιων κολιέ, μπρασελέ, σκουλαρικιών, καρφιτσών και άλλων τέτοιου τύπου μικροαντικειμένων που έχουν να κάνουν με την αισθητική και την εμφάνιση.

Η κοπέλα βρισκόταν σε ένα κατάστημα που εμπορεύεται υλικά για την κατασκευή τέτοιων αντικειμένων και δοκίμαζε χρωματικούς συνδυασμούς των υλικών. Ξαφνικά, μια άλλη κυρία, με τα διπλάσια περίπου χρόνια της την πλησίασε δείχνοντας ενδιαφέρον για αυτό που έβλεπε. Οπως αποδείχθηκε η ηλικιωμένη κυρία είχε ένα παρόμοιο χόμπι οπότε της τράβηξαν την προσοχή οι συνδυασμοί χρωμάτων που δοκίμαζε η νεότερη. Επιασαν την κουβέντα. Αντάλλαξαν γνώμες. Η ηλικιωμένη κυρία, πολύ καλοβαλμένη και φίνα, άρχισε να θέτει ερωτήσεις του τύπου «πώς μπορώ να συνδυάσω το πράσινο με το κόκκινο σε αυτό το κολιέ;», «τι χρώμα μού συνιστάτε σ’ αυτό;», «με ποιον τρόπο θα μπορούσα να κάνω εκείνο ή το άλλο;» κ.ο.κ. Εγιναν φίλες; Οχι. Αλλά για αυτά τα λίγα λεπτά, ναι συμπεριφέρθηκαν σαν φίλες, λες και γνωρίζονταν χρόνια. Αυτό τουλάχιστον μου μετέφερε η αφηγήτρια της ιστορίας.

Ακούγοντας αυτή την ιστορία είδα με τη φαντασία μου δύο ανθρώπους που δεν είχαν ως τότε καμία απολύτως επαφή μεταξύ τους, εντελώς άγνωστους και διαφορετικής γενιάς να κουβεντιάζουν για το κοινό τους μικροπάθος και πραγματικά χάρηκα με την ομορφιά αυτής της εικόνας. Ή, καλύτερα, με την ομορφιά μιας πολύ σπάνιας πλέον εικόνας.

Ανέκαθεν πίστευα (και το έχω, στο παρελθόν, διατυπώσει στην ανά χείρας στήλη) ότι η πρόσφατη πανδημία που όλη η υφήλιος έζησε και που ευτυχώς βρίσκεται πλέον σε κάποιο σκονισμένο ντουλαπάκι της μνήμης των περισσότερων, θα άφηνε στο διάβα της κάποια ψυχολογικά «κουσούρια». Δεν περίμενα όμως ότι ένα από αυτά τα τραύματα θα ήταν σε τόσο μεγάλο βαθμό η ανθρώπινη επικοινωνία. Μου έχει τύχει να ρωτήσω την ώρα στον δρόμο και αυτός που ρώτησα, όχι να μη μου απαντήσει, αλλά να μη στρέψει καν το πρόσωπό του προς το μέρος μου. Η ιστορία που περιγράφηκε παραπάνω μοιάζει κάπως σαν εξαίρεση σε έναν κόσμο που δείχνει να έχει ξεχάσει τι σημαίνει ανθρώπινη επικοινωνία.

Και είναι η εξαίρεση σε κάτι που μια φορά κι έναν καιρό ήταν όχι απλώς ο ίδιος ο κανόνας αλλά η αυτονόητη καθημερινότητα. Μια φορά κι έναν καιρό πριν ο κόσμος συνηθίσει να μένει κλεισμένος στο καβούκι του, με μόνη παρέα τον εαυτό του και ένα κινητό, ένα laptop ή ένα ipad. Να μιλάει μόνο με ηχογραφημένα μηνύματα στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής και να νιώθει απελπισία βλέποντας πόσο δύσκολο είναι να ακούσει τη φωνή ενός πραγματικού ανθρώπου (ή τεράστια ανακούφιση όταν τελικά η φωνή βγαίνει – αν βγει).

Μαθαίνω (γιατί ομολογώ ότι δεν το ήξερα) ότι νέα παιδιά που γνωρίζονται με άλλα νέα παιδιά μέσω του Facebook αρκούνται με αυτή τη δι’ αποστάσεως γνωριμία και, παρότι έχουν τη δυνατότητα, δεν ενδιαφέρονται καν να γνωρίσουν τον άλλο άνθρωπο από κοντά. Η «εικονική» επικοινωνία τους φτάνει και τους περισσεύει.

Δεν θέλω να το κρίνω, είμαι εξάλλου πολύ μεγαλύτερος από αυτά τα παιδιά και δεν μπορώ να ακολουθήσω τη λογική τους, θα ήταν μάταιο ακόμα και αν το αποπειρώμην. Ομως δεν μπορώ να μην εκφράσω τη στενοχώρια μου που το βλέπω να συμβαίνει, ακριβώς επειδή θεωρώ ότι η ανθρώπινη, φυσική επικοινωνία ανεξαρτήτως θέματος που την υποκινεί είναι ένα από τα πολυτιμότερα αγαθά που μπορεί κάποιος να έχει στη ζωή του.

Γι’ αυτό και χάρηκα τόσο πολύ με την ιστορία που με περιέγραψαν και ακόμα περισσότερο βλέποντας τη λάμψη στο πρόσωπο της γυναίκας ενώ μου την αφηγούνταν.