Τι σχεδιάζει ο Πούτιν στη Μολδαβία;

Ο «γρίφος» του Κρεμλίνου

Τα ερωτήματα άρχισαν και πάλι να πληθαίνουν μετά την απόφαση του Ρώσου προέδρου Πούτιν να ανακλέσει, αυτή την Τρίτη, ένα διάταγμα του 2012 που αφορά άμεσα το Κισινάου.

Δέσμευε τη Μόσχα στην αναζήτηση τρόπων επίλυσης του θέματος «καθορισμού του ειδικού καθεστώτος της Υπερδνειστερίας με βάση τον σεβασμό της κυριαρχίας, της εδαφικής ακεραιότητας και του ουδέτερου καθεστώτος της Δημοκρατίας της Μολδαβίας».

Έκτοτε βέβαια άλλαξαν πολλά…

Η απόφαση ανάκλησης του διατάγματος ελήφθη προς «διασφάλιση των εθνικών συμφερόντων της Ρωσίας, σε σχέση με τις βαθιές αλλαγές στις διεθνείς σχέσεις», αναφέρεται στον ιστότοπο του Κρεμλίνου.

Το υπουργείο Εξωτερικών της Μολδαβίας αρκέστηκε προσώρας να δηλώσει ότι θα μελετήσει «προσεκτικά» το έγγραφο.

Είχε προηγηθεί μόλις ένα 24ωρο νωρίτερα σαφής προειδοποίηση της Μόσχας ότι «οι σχέσεις μας με τη Μολδαβία είναι ήδη πολύ τεταμένες», με τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, να κατηγορεί την ηγεσία του Κισινάου για «αντιρωσική υστερία».

Εν αναμονή μιας νέας ευρείας ρωσικής επίθεσης στην Ουκρανία, αναλυτές ανασύρουν τώρα από τα «συρτάρια» σενάρια για πιθανά σχέδια του Κρεμλίνου να καταλάβει όλο τον ουκρανικό νότο και να δημιουργήσει μια ενιαία χερσαία ζώνη με την παρακείμενη Υπερδνειστερία.

Ανάλογοι φόβοι είχαν εκφραστεί και κατά τους πρώτους μήνες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.

Κατά τον αρχηγό των μυστικών υπηρεσιών, Αλεξάντρου Μουστεάτα, αυτοί τώρα αναβιώνουν. Έχει προειδοποιήσει από τον περασμένο Δεκέμβριο για «πολύ υψηλό» κίνδυνο νέας ρωσικής επίθεσης προς τα ανατολικά της χώρας του εντός του 2023.

Στην παρούσα φάση ωστόσο ο υπουργός Εξωτερικών της Μολδαβίας, Νίκου Ποπέσκου, υποβαθμίζει τη ρωσική απειλή για τη χώρα του.

«Δεν βλέπουμε τον κίνδυνο στρατιωτικών σεναρίων στο εγγύς μέλλον στα σύνορα με τη Μολδαβία», είπε στους Financial Times.

Τόνισε πάντως ότι υφίσταται απειλή για «υβριδικές ενέργειες υπονόμευσης» της χώρας.

Στον αντίποδα, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ κατηγόρησε τη Δύση για νέο «αντιρωσικό σχέδιο», με τη Μολδαβία «στο ρόλο της επόμενης Ουκρανίας».

Με το βλέμμα στη Δύση

Συνορεύοντας δυτικά με την Ρουμανία -χώρα μέλος του ΝΑΤΟ- και ανατολικά με την εμπόλεμη Ουκρανία, η Μολδαβία είναι ένα από τα φτωχότερα κράτη της Ευρώπης.

Αν και υπό την προεδρία της Μάγια Σάντου έχει ισχυρή στήριξη από την Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες, δεν είναι μέλος ούτε του ΝΑΤΟ (είναι συνταγματικά δεσμευμένη σε ουδετερότητα, αν και αυτό μπορεί να αλλάξει), ούτε της ΕΕ.

Από το περασμένο καλοκαίρι πήρε καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μαζί με την Ουκρανία.

Θα απαιτηθεί ωστόσο πολύς χρόνος και μεταρρυθμίσεις για αμφότερες μέχρι η προοπτική αυτή να ευοδωθεί.

«Τώρα υπάρχει μια σοβαρή συζήτηση… για την ικανότητά μας να υπερασπιστούμε τους εαυτούς μας, αν μπορούμε να το κάνουμε μόνοι μας ή αν πρέπει να είμαστε μέρος μιας μεγαλύτερης συμμαχίας», είχε δηλώσει προ μηνός η Σάντου στον ιστότοπο Politico, αποφεύγοντας κάθε ευθεία αναφορά στο ΝΑΤΟ.

Παρ’ όλα αυτά, η Μολδαβία συνεργάζεται ήδη με τη Βορειοατλαντική Συμμαχία και συμμετέχει εδώ και χρόνια με στρατεύματα στην δύναμη KFOR στο Κόσοβο.

Το τελευταίο διάστημα, Μολδαβοί αξιωματούχοι απευθύνουν έκκληση στη Δύση για περαιτέρω βοήθεια.

«Bασική προτεραιότητα για εμάς είναι να κάνουμε τον εναέριο χώρο μας και την κοινωνία μας πιο ασφαλή με την πρόσβαση σε εξοπλισμό εναέριας επιτήρησης και εξοπλισμό αεράμυνας», διεμήνυσε – σύμφωνα με το πρακτοείο AFP– o υπουργός Εξωτερικών Νίκου Ποπέσκου, ο οποίος συμμετείχε στη σύνοδο των ΥΠΕΞ της ΕΕ τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες.

Προέτρεψε τους «27» να επιβάλλουν επίσης κυρώσεις κατά φιλορώσων Μολδαβών ολιγαρχών και τη Δύση εν γένει στην αποστολή όπλων στις ουκρανικές δυνάμεις, καθώς «υπερασπιζόταν και τη Μολδαβία».

Στήριξη και… συμπάθεια

Η ΕΕ έχει εγκρίνει από το 2022 τη χορήγηση 150 εκατομμυρίων ευρώ σε επιχορηγήσεις και δάνεια στη Μολδαβία, η εκταμίευση των οποίων θα γίνει μέσα στα επόμενα δύο χρόνια.

Έχει επίσης υποσχεθεί αμυντική στρατιωτική βοήθεια, όπως drones, καθώς και στον τομέα της κυβερνοασφάλειας.

Η Γερμανία έχει ήδη στείλει τα πρώτα από τα συνολικά 19 τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού Piranha-3H, βάσει διμερούς συμφωνίας.

Στα μέσα Φεβρουαρίου, οι υπουργοί Άμυνας του ΝΑΤΟ συμφώνησαν επίσης να ενισχύσουν την υποστήριξη των αμυντικών ικανοτήτων της Μολδαβίας.

Σε συνάντηση δε που είχαν την Τρίτη, στην Πολωνία, ο Αμερικανός πρόεδρος Μπάιντεν διαβεβαίωσε τη Μάγια Σάντου για την «ακλόνητη υποστήριξη των ΗΠΑ στην κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Μολδαβίας».

Ο αμυντικός προϋπολογισμός της φτωχής χώρας εν τω μεταξύ φέτος θα εκτιναχθεί κατά 68% σε σύγκριση με το 2022, αναφέρει ο Economist.

Το ποσό είναι ακόμα μικρό, επισημαίνει: περίπου 75 εκατομμύρια ευρώ ή 0,55% του ΑΕΠ, σύμφωνα με τον υπουργείο Άμυνας της Μολδαβίας.

«Όμως η διάθεση πόρων για την ενίσχυση των αδύναμων αμυντικών δυνατοτήτων της Μολδαβίας θεωρείται αμφιλεγόμενη», παρατηρεί το δημοσίευμα, «την ώρα που το κόστος ζωής είναι το κύριο μέλημα των περισσότερων κατοίκων».