Εκλογές Κένυα: Ρεκόρ στον αριθμό των γυναικών στις υποψηφιότητες

Λίγο πριν το ηλιοβασίλεμα, η Umra Omar επιβιβάζεται σε ένα ταχύπλοο για να συναντηθεί με τις ψηφοφόρους της. Καθώς το σκάφος φτάνει στην ακτή 30 λεπτά αργότερα, δεκάδες γυναίκες και παιδιά σπεύδουν να χαιρετήσουν την υποψήφια που ελπίζουν ότι θα είναι η επόμενη κυβερνήτης τους.

Η Omar κατάγεται από το Lamu, μια περιοχή κοντά στα σύνορα με τη Σομαλία, που είναι περισσότερο γνωστή για την συμβολήτη της στην διατήρηση της κουλτούρα των Σουαχίλι και ότι αποτελεί μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO.

«Αν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε ως γυναίκες, νέοι και αυτόχθονες κοινότητες, πρέπει να αναλάβουμε και την πολιτική μάχη», δηλώσε η πολιτικός και ακτιβίστρια στο CNN.

Διαβάστε επίσης: Κένυα: Λεωφορείο με ταξιδιώτες έπεσε από γέφυρα – Τουλάχιστον 34 οι νεκροί

Ποια είνα η Umra Omar

Η 39χρονη είναι η πρώτη γυναίκα υποψήφια της παράκτιας κομητείας για την κορυφαία πολιτική θέση της χώρας. Είναι ανάμεσα σε έναν αριθμό ρεκόρ γυναικών που διεκδικούν αξιώματα στις γενικές εκλογές της Κένυας στις 9 Αυγούστου.

Η Ομάρ είναι ανθρωπιστής, η οποία στο παρελθόν έχει ανακηρυχθεί ήρωας του CNN για το έργο της, με τη βραβευμένη κοινωνική επιχείρηση «Safari Doctors», η οποία παρέχει βασική υγειονομική περίθαλψη σε απομακρυσμένες περιοχές του Λάμου.

Υποστηρίζει ότι θέτει υποψηφιότητα για το αξίωμα ως μία φυσική εξέλιξη μετά την επτάχρονη προσφοράτης με την «Safari Doctors».

Παρόλο που οι γυναίκες αποτελούν σχεδόν το ήμισυ των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων, η Κένυα εξακολουθεί να έχει τις λιγότερες εκλεγμένες γυναίκες ηγέτες στην Ανατολική Αφρική.

Η συνταγματικά επιβαλλόμενη ποσόστωση φύλου για να σπάσει η ανδρική υπερπλειοψηφία στην εξουσία έχει αποτύχει σταθερά στα 12 χρόνια από τότε που ψηφίστηκε.

Αλλά αυτές οι εκλογές θα μπορούσαν να είναι διαφορετικές.

Η Κένυα είναι έτοιμη για γυναίκες σε όλα τα επίπεδα

Εάν ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Ράιλα Οντίνγκα κερδίσει, η Κένυα θα μπορούσε να έχει την πρώτη γυναίκα αντιπρόεδρο, την 64χρονη Martha Karua.

Όταν έβαλε μόνη της υποψηφιότητα για πρόεδρος το 2013, η Karua έλαβε λιγότερο από το 1% των ψήφων, καταλαμβάνοντας τη μακρινή έκτη θέση πίσω από πέντε άνδρες.

Η βετεράνος πολιτικός και πρώην υπουργός Δικαιοσύνης Martha Karua απευθύνεται στο πλήθος κατά τη διάρκεια προεκλογικής συγκέντρωσης στο στάδιο «Kirigiti» την 1η Αυγούστου στο Kiambu της Κένυας.

Εάν εκλεγεί, θα γίνει η πρώτη γυναίκα αντιπρόεδρος της χώρας.

Στα 25 χρόνια από τότε που μια γυναίκα έθεσε για πρώτη φορά υποψηφιότητα για την προεδρία της Κένυας, αυτή είναι η πιο κοντινή που έχει έρθει κάποια στην κορυφή.

Η Karua ενοχλείται όταν ερωτάται αν η Κένυα είναι έτοιμη για μια γυναίκα πρόεδρο όπως η γειτονική Τανζανία.

«Αυτή η ερώτηση υποδηλώνει ότι οι γυναίκες δεν θα έπρεπε να είναι στο ψηφοδέλτιο, διότι ποτέ κανείς δεν με ρώτησε αν οι Κενυάτες είναι έτοιμοι για έναν ακόμη άνδρα. Επομένως, αυτή η ερώτηση αποτελεί από μόνη της διάκριση», λέει στο CNN ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης της Κένυας.

«Πιστεύω ότι η Κένυα είναι έτοιμη για γυναίκες σε όλα τα επίπεδα».

Η υποψηφιότητά της ενεργοποίησε την εκστρατεία του Οντίνγκα και ενθουσίασε πολλές γυναίκες, ορισμένες από τις οποίες τη συγκρίνουν με την αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Καμάλα Χάρις.

Στις τρεις δεκαετίες της στην πολιτική της Κένυας, η Karua έχει αποκτήσει τη φήμη μιας πολιτικού με αρχές και το παρατσούκλι «η σιδηρά κυρία» – ένα παρατσούκλι που μισεί.

«Αυτό το όνομα μιλάει για τον μισογυνισμό μέσα στην κοινωνία. Η δύναμη δεν γίνεται αντιληπτή ως γυναικεία, η δύναμη γίνεται αντιληπτή ως ανδρική», λέει η Karua στο CNN επισημαίνοντας ότι χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά για να περιγράψει την πρώην πρωθυπουργό της Βρετανίας Margaret Thatcher, η οποία ήρθε στην εξουσία το 1979.

«Μιλάει για τον μισογυνισμό και την πατριαρχία που κυριαρχεί στον κόσμο», λέει.

Συστηματικός  ο αποκλεισμός των γυναικών

Παρόλο που ο αριθμός των γυναικών που εισέρχονται στην πολιτική σφαίρα της Κένυας έχει αυξηθεί με την πάροδο των ετών, μόνο το 23% των εδρών κατείχαν γυναίκες στο τελευταίο κοινοβούλιο.

Αυτό περιλαμβάνει τις θέσεις των γυναικών εκπροσώπων που προορίζονται αποκλειστικά γι’ αυτές — 47 έδρες από τις 349 που προορίζονται σήμερα για γυναίκες για τη θέση αυτή.

«Βλέπουμε όλο και περισσότερες γυναίκες να θέτουν υποψηφιότητα, γεγονός που μας λέει ότι δεν υπήρξε ποτέ πρόβλημα σχετικά με τις γυναίκες που θέλουν να συμμετάσχουν στην πολιτική», λέει η Marilyn Kamuru, δικηγόρος και συγγραφέας για τις γυναίκες στην πολιτική.

«Συνεχίζει να είναι ένα πρόβλημα σχετικά με τον συστηματικό αποκλεισμό των γυναικών».

Αυτός ο αποκλεισμός περιλαμβάνει οικονομικά εμπόδια για τον ανταγωνισμό σε διαβόητα δαπανηρές εκστρατείες που μπορεί να φτάσουν σε εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια, και την τακτική βία που ασκείται κατά των γυναικών που θέτουν υποψηφιότητα, ακόμη και εκείνων που ήδη υπηρετούν σε αξιώματα.

Για παράδειγμα, το 2019, ένας βουλευτής της Κένυας συνελήφθη επειδή φέρεται να χαστούκισε μια γυναίκα συνάδελφό του και να την έβρισε.

«Αυτό παγώνει το περιβάλλον για τις γυναίκες, κάνει τις γυναίκες να το ξανασκεφτούν, να συγκρατηθούν» και να εξετάσουν το ενδεχόμενο να διεκδικήσουν χαμηλότερες θέσεις ή να εγκαταλείψουν εντελώς τις εκστρατείες τους, λέει η Kamuru.

Ο τελευταίος εκλογικός κύκλος ακολούθησε το γνωστό μοτίβο, με πολλές γυναίκες να καταγγέλλουν βία ή απειλές για σωματική βλάβη και μισογυνισμό που χρησιμοποιείται για να τις εκφοβίσει να αποχωρήσουν από τον αγώνα.

«Είχαμε κάποιες μεγάλες, συγκλονιστικές δολοφονίες χαρακτήρων, σε σημείο που να απαξιώνεται το έργο που έχουμε κάνει με τους Safari Doctors, αλλά προσπαθούμε να μην αφήνουμε αυτό να μας αποσπάσει την προσοχή», λέει η Omar.

Στηλιτεύει την προπαγάνδα που χρησιμοποιήθηκε εναντίον της στον αγώνα, συμπεριλαμβανομένων κατηγοριών ταμπού όπως ότι είναι «στρατολόγος» ΛΟΑΤ ή έμπορος ναρκωτικών για να εκτροχιάσει την εκστρατεία της.

Είναι πιο δύσκολο για τις γυναίκες στις αγροτικές περιοχές της Κένυας να συμμετάσχουν πολιτικά λόγω κοινωνικοπολιτισμικών εμποδίων, δήλωσε η Daisy Amdany, συνήγορος των δικαιωμάτων των γυναικών και εκτελεστική διευθύντρια του Community Advocacy and Awareness Trust, με έδρα το Ναϊρόμπι, στον τηλεοπτικό σταθμό NTV, θυγατρική του CNN.

«Υπάρχουν ορισμένες κουλτούρες που δεν δίνουν καν στις γυναίκες το δικαίωμα να κρατήσουν την εκλογική τους κάρτα, οπότε χρειάζεται η άδεια ενός άνδρα», δήλωσε η Amdany.

Παρά τα εμπόδια προς τα πολιτικά αξιώματα, οι γυναίκες της Κένυας επιμένουν. «Όσο παραμένουμε αδιαπραγμάτευτοι παίκτες, το σύστημα πρέπει να μας φιλοξενήσει», δήλωσε η Kamuru.

Ήταν ένας μεγαλόπνοος στόχος

Ο ρόλος του ισχυρού κυβερνήτη που διεκδικεί η Omar θεωρείται μακρινό ενδεχόμενο, καθώς μόνο τρεις από τις 47 κομητείες της Κένυας έχουν επικεφαλής γυναίκα.

Μια πρόσφατη δημοσκόπηση την τοποθέτησε τρίτη μεταξύ τεσσάρων υποψηφίων, αλλά η ίδια δεν αποθαρρύνεται.

Ενώ όλοι με τους οποίους μίλησε το CNN στη Lamu γνώριζαν ότι έθετε υποψηφιότητα, ορισμένοι άνδρες θεωρούσαν ότι χτυπούσε πάνω από το βάρος της και ότι θα έπρεπε να διεκδικήσει τη λιγότερο ισχυρή θέση της Γυναίκας Αντιπροσώπου στο κοινοβούλιο της κομητείας.