«Ξαναφέρτε το διάλειμμα στο σινεμά»

Του Hoad Phil

Σύμφωνα με τον Ρόμπερτ Πάτινσον, το πιο σημαντικό αξεσουάρ στη νέα στολή του Μπάτμαν δεν ήταν κάποιο όπλο αλλά ένα πτερύγιο που άνοιγε και του επέτρεπε να ουρήσει όταν χρειαζόταν. Δεν υπάρχει τέτοιο κόλπο, ωστόσο, για το κοινό της ταινίας, το οποίο πρέπει να επιδείξει υπεράνθρωπη θέληση και να κρατηθεί κατά τη διάρκεια των 176 λεπτών που αυτή διαρκεί.

Δεδομένου ότι ακολουθεί την τάση των «No Time to Die» (163 λεπτά) και «Avengers Endgame» (181 λεπτά) στις τάξεις των πρόσφατων blockbusters και πλησιάζει ή ξεπερνάει το όριο των τριών ωρών, μήπως είναι καιρός να επαναφέρουμε αυτό το βασικό στοιχείο μιας άλλης εποχής του μαξιμαλιστικού κινηματογράφου: το διάλειμμα; Μοιάζει σαν κειμήλιο μιας πιο πολιτισμένης εποχής.

Αλλά, με περισσότερα franchise από ποτέ που παίρνουν τις ώρες μας, το διάλειμμα θα ήταν μια ευπρόσδεκτη ευκαιρία για να πάει κανείς στην τουαλέτα, να ξεκουράσει τα πόδια και τους γλουτούς του και να πιει αναψυκτικό.

Η παρατεταμένη διάρκεια έχει γίνει τόσο συνηθισμένη που πολλές τριλογίες, όπως οι «Avengers», «The Hobbit» και «It», άρχισαν να χωρίζουν ενοποιημένες ιστορίες σε πολλά μέρη ούτως ή άλλως – επιβάλλοντας αποτελεσματικά διαλείμματα πολλών μηνών. Γιατί λοιπόν να μην το επισημοποιήσετε και, μόλις μια ταινία ξεπεράσει τα 150 λεπτά, να κάνει ένα διάλειμμα για όλους;

Ο «θάνατος» του διαλείμματος πάντως δεν είναι παγκόσμιο φαινόμενο: επιβιώνει ακόμη στην Ισλανδία, την Ελβετία, την Αίγυπτο, την Τουρκία και, φυσικά, την Ινδία, όπου οι ταινίες περιέχουν τόσα πολλά ηφαιστειακά συναισθήματα που ένα διάλειμμα για να χαλαρώσουν όλοι είναι ουσιαστικά κοινό μέτρο υγείας.

Τα διαλείμματα έχουν κάνει περιστασιακή επιστροφή σε προβολές ταινιών του Χόλιγουντ τις τελευταίες ημέρες, για να ενισχύσουν την παλιά πεποίθηση – όπως με το «King Kong» του Πίτερ Τζάκσον (187 λεπτά) ή το «Μισητοί οκτώ» του Κουέντιν Ταραντίνο (187 λεπτά) – ή απλώς από έλεος στην περίπτωση του νέου μοντάζ του «Justice League» από τον Ζακ Σνάιντερ (242 λεπτά). Αλλά ουσιαστικά, κάποια στιγμή, κάποιος αναλυτής του Χόλιγουντ αποφάσισε ότι μια παύση 10 λεπτών ήταν ασυμβίβαστη με τη γραμμή «πάκτωσέ τες, έξι προβολές την ημέρα» του σύγχρονου multiplex.

Αρχικά τα διαλείμματα ήταν κληρονομιά του θεάτρου και της όπερας, αν και στον πρώιμο κινηματογράφο είχαν μια τεχνική αιτιολόγηση: έδιναν χρόνο στον προβολέα να αλλάξει τις πολύ μεγάλες μπομπίνες. Αλλά στις δεκαετίες του 1950 και του 1960 έγιναν μέρος της πολυτελούς θεατρικής εμπειρίας που δημιούργησαν τα στούντιο για έπη ευρείας προβολής όπως οι «Δέκα Εντολές», ο «Λόρενς της Αραβίας» και το αυθεντικό «West Side Story», σε μια προσπάθεια να δελεάσουν τους θεατές από την τηλεόραση.

Ομως ο κινηματογράφος του 21ου αιώνα αντιμετωπίζει τώρα τη δική του υπαρξιακή απειλή: το streaming. Κανείς δεν πρόκειται να προσποιηθεί ότι η επαναφορά των διαλειμμάτων θα ανατρέψει ξαφνικά τη μεταπανδημική αδιαθεσία των κινηματογραφικών αιθουσών μπροστά στο Netflix, το Disney+ και άλλους. Ωστόσο, ειδικά σε σύγκριση με την υποβαθμισμένη εμπειρία παρακολούθησης στο σπίτι, που διακόπτεται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κάθε 30 δευτερόλεπτα, τα διαλείμματα μπορούν να δώσουν σε μια επίσκεψη στον κινηματογράφο μεγαλύτερο κύρος.

Μια αίσθηση τελετής

Κατά την τελευταία δεκαετία, φαίνεται σαν οι κινηματογράφοι να έχουν δοκιμάσει κάθε κόλπο – από 3D έως Imax έως καμουφλαρισμένες εκδηλώσεις τύπου Secret Cinema – για να αναζωογονήσουν την εμπειρία της βραδινής εξόδου, αλλά όλα αυτά έχουν μεγάλο κόστος.

Τα διαλείμματα θα μπορούσαν να προσδώσουν μια αίσθηση περίστασης και τελετής στη σημερινή σειρά franchise ταινιών και να τις συνδέσουν διακριτικά με μια πιο ευγενική εποχή κινηματογραφικών ταινιών. Αυτό δεν θα είχε επιπλέον κόστος – και πράγματι η εκτεταμένη παύση θα βοηθούσε στην ενίσχυση των πωλήσεων σνακ που ήδη αποδίδουν τα μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους.

Ισως βοηθήσουν ακόμη και τις υπερπαραγωγές να ανεβάσουν την ποιότητά τους. Είναι ένα παράπονο της εποχής ότι η ιστορία – που συχνά τοποθετείται εκ των υστέρων γύρω από περιστατικά, έρχεται σε δεύτερη θέση. Κάτω από τον ζυγό αυτών των μεγάλων χρόνων προβολής, συχνά εμφανίζεται ένα είδος ψηφιακής κόπωσης, όπου ξαφνικά δεν μπορείς να ξεχωρίσεις το ένα λασπωμένο τέρας από το άλλο.

Εάν τα διαλείμματα επέστρεφαν, αυτό θα μπορούσε να αναγκάσει τα στούντιο να σκεφτούν περισσότερο τη δομή και να διαμορφώσουν προσεκτικά τον ρυθμό του σεναρίου τους γύρω από τη διακοπή και να δουν τι άλλο δραματικό εφέ θα μπορούσαν να εφεύρουν.Η επιστροφή των διαλειμμάτων φαίνεται τόσο πιθανή όσο το να καπνίζει ο Μπάτμαν ένα μπονγκ. Αλλά ίσως, απλώς υποθετικά, μπορούμε να επικαλεστούμε μια συμφωνία κυρίων με το Χόλιγουντ: αν πρόκειται να επιμείνετε να απλώνετε τα νεανικά κόμικ στις διαστάσεις του Τολστόι, τι θα λέγατε να κάνετε ένα αξιοπρεπές πράγμα και να αφήσετε κι εμάς να πάρουμε τον χρόνο μας;