Στεναχώρια κατά παραγγελία

Θα ακούσεις πολλούς να λένε, εδώ και μιαν εβδομάδα, όσον αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία, ότι δεν μπορούν να κάνουν τίποτε άλλο για να βοηθήσουν παρά να στεναχωριούνται και να προσεύχονται. Λυπάται κανείς που δεν μπορεί να επαναλάβει τη γνωστή ειρωνική, σαρκαστική ή ηττοπαθή παροιμία – πώς να τη χαρακτηρίζει κανείς; – «Από το ντιπ το ολότελα, καλή είν’ κι η Παναγιώταινα». Πόσο εύκολο να πιστέψεις ότι, αφού δεν μπορείς να βοηθήσεις με έναν αποτελεσματικό τρόπο, δεν είναι άνευ νοήματος το να στεναχωριέσαι και να προσεύχεσαι προκειμένου να διορθωθούν τα κακώς κείμενα.

Πρώτα απ’ όλα δεν μπορεί να βεβαιώσει κανείς τι θα γινόταν σε περίπτωση που δεν υπήρχε το άλλοθι ώστε δισεκατομμύρια άνθρωποι να πιστεύουν πως με το να στεναχωριούνται και να προσεύχονται, κάτι μπορεί να αλλάξει σε σχέση με τα δραματικώς διαδραματιζόμενα. Δεν αποκλείεται, αν παραιτούνταν μέσα τους, όσοι θεωρούν τη στεναχώρια και την προσευχή τους ως πανάκεια για μια ευοίωνη τροπή των πραγμάτων, να αναδυόταν ή να σχηματιζόταν σιγά σιγά μια άλλου είδους συνείδηση των πραγμάτων, πιο δραστήρια και πιο παρεμβατική σε σχέση με το πόσο μπορούν να διατηρούν τις αντίστοιχες ιδιότητες η στεναχώρια και η προσευχή.

Επειδή όμως κάτι σχετικό δεν φαίνεται να διαγράφεται ως προοπτική, δικαιούσαι να αναρωτηθείς πώς γίνεται να υπάρχουν τόσο αφελείς ή μάλλον σκόπιμα αφελείς ώστε να πιστεύουν ότι είναι δυνατόν η στεναχώρια τους και η προσευχή τους να μην έχουν κανένα ευεργετικό αποτέλεσμα, σε σχέση με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν με τη γυναίκα τους, τα παιδιά τους, τους φίλους τους, και ότι θα πιάσουν τόπο για προβλήματα που δεν έχουν την παραμικρή ευθύνη ούτε ως προς τη δημιουργία τους ούτε ως προς την εξέλιξή τους.

Οτιδήποτε γίνεται ή λέγεται από πλευράς μας, χωρίς να μας στοιχίζει τίποτε, παραμένει δηλαδή για μας κάτι εντελώς ανώδυνο, καταλήγει σε μια διακοσμητική φλυαρία και πράξη, απλά και μόνο για να μην κατηγορηθούμε ως αδιάφοροι.

Αν κάποιος επικαλείται τη στεναχώρια και την προσευχή ως μια καίρια συμβολή προκειμένου να αλλάξουν τα πράγματα, δραστηριοποιούνταν με την έννοια μιας έντονης συνειδησιακής αφύπνισης ώστε να μην ταυτίζει πολιτικά και ηθικά την ενημέρωσή του για όσα συμβαίνουν στον κόσμο με ένα είδος δραστήριας συμμετοχής τους στα τεκταινόμενα, αναμφίβολα, μακροπρόθεσμα έστω, ο ορίζοντας της ανθρωπότητας θα γινόταν λιγότερο μελανός.

Και αν με την επίκληση της «προσευχής» που είναι μια τόσο προσωπική υπόθεση ώστε σε περίπτωση που θα την αμφισβητούσε κανείς, θα μπορούσε να λογαριαστεί ως ασεβής, για τη «στεναχώρια» θα ήταν δυνατόν να την καταγγείλεις ως ψευδεπίγραφη, φτάνει να παρατηρήσεις κάτι πολύ απλό: τι είδους στεναχώρια είναι αυτή, ώστε να λειτουργεί κατά παραγγελία, για όση ώρα δηλαδή εκπέμπουν τα δελτία ειδήσεων, ενώ τις υπόλοιπες ώρες όποιος την επικαλείται ως σωτήρια για τα προβλήματα του κόσμου, και κοιμάται, και τρώει, και αν οι συναλλαγές του σε μια τράπεζα ή σε μια δημόσια υπηρεσία καθυστερήσουν γίνεται έξω φρενών;

Η στεναχώρια δεν κομματιάζεται και δεν ρυθμίζεται, αφού όταν είναι ειλικρινής αισθάνεσαι πάντα όπως έξω από ένα χειρουργείο ή ένα δωμάτιο νοσοκομείου που μέσα του δοκιμάζεται ένα αγαπημένο σου πρόσωπο.