Το εμβόλιο της χρονιάς

Oι ετήσιοι απολογισμοί αναφέρονται συνήθως στα βιβλία της χρονιάς, τις ταινίες της χρονιάς, τις λέξεις της χρονιάς. Στην εποχή της Covid-19, θα έπρεπε να περιλαμβάνουν κανονικά και τα εμβόλια της χρονιάς, αλλά το εύρος εδώ δεν είναι και τόσο μεγάλο. Αν έπρεπε να διαλέξουμε όμως ένα εμβόλιο, αν έπρεπε εν πάση περιπτώσει να ξεχωρίσουμε ένα από τα τέσσερα πιο γνωστά, ποιο θα ήταν αυτό;

Από την άποψη της αποτελεσματικότητας, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πρωταθλητές είναι τα εμβόλια με τεχνολογία mRNA. Αν όμως το κριτήριο είναι οι ζωές που έχουν σωθεί, τα πράγματα αλλάζουν. Σύμφωνα με την εταιρεία δεδομένων Airfinity, έχουν χορηγηθεί μέχρι στιγμής 2,2 δισεκατομμύρια δόσεις του εμβολίου της Οξφόρδης-ΑstraΖeneca, έναντι 2 δισεκατομμυρίων της Pfizer και 500 εκατομμυρίων της Moderna. Δεδομένου ότι οι πλούσιες χώρες χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο τα δύο τελευταία, και οι φτωχές χώρες χρησιμοποιούν τις ποσότητες εμβολίων που έχουν για τις πρώτες δόσεις και όχι για την αναμνηστική, είναι σχεδόν βέβαιο ότι τις πιο πολλές ζωές τις έχει σώσει το εμβόλιο της AstraZeneca. Δικαίως λοιπόν ο Economist μιλάει για θρίαμβο αυτού του παρεξηγημένου εμβολίου.

Ο Πασκάλ Σοριό, το αφεντικό της εταιρείας, έλεγε πάντα ότι η απόφαση να παρασκευαστεί το εμβόλιο στηριζόταν σε αλτρουιστικούς και όχι εμπορικούς λόγους και ότι τα παιδιά του θα τον είχαν σκοτώσει αν δεν είχε αρπάξει αυτή την ευκαιρία. Πράγματι με τιμή μικρότερη των 4 ευρώ ανά δόση (έναντι 20 ευρώ για το εμβόλιο της Pfizer), ήταν από την αρχή σαφές ότι ο σκοπός εδώ δεν ήταν το κέρδος. Ο λόγος βέβαια που οι μετοχές της ΑΖ βρίσκονται περίπου στο σημείο από το οποίο είχαν ξεκινήσει, ενώ εκείνες της Pfizer και της Moderna έχουν εκτοξευθεί, είναι άλλος: τα λάθη, οι γκάφες, οι καθυστερήσεις, οι παρεξηγήσεις.

Εξαιτίας της αποτυχίας της ΑΖ να τηρήσει τις προθεσμίες που είχε συμφωνήσει με την ΕΕ (αποτέλεσμα σε έναν βαθμό της συμφωνίας αποκλειστικότητας που είχε υπογράψει με τη Βρετανία), η Κομισιόν έκανε στροφή και παρήγγειλε μια μεγάλη παρτίδα εμβολίων της Pfizer. Εξαιτίας της παράλειψης της ΑΖ να ενημερώσει την FDA για κάποιες παρενέργειες που είχαν παρατηρηθεί σε μια δοκιμή, ο αμερικανικός οργανισμός δεν ενέκρινε ποτέ το εμβόλιο. Σύμφωνα πάντως με τον επικεφαλής ερευνών της εταιρείας, τον ελληνικής καταγωγής Μενέλαο Πάγκαλο, τέτοιες παρενέργειες δεν παρατηρήθηκαν εκτός της Δύσης. «Μπορεί να φταίει η γενετική», λέει, «μπορεί τα δημοσιεύματα». Σε κάθε περίπτωση, το εμβόλιο χρησιμοποιείται πλέον εκτενώς σε χώρες όπως η Ινδία, η Βραζιλία και το Μεξικό. Και κάνει πολλή, μα πάρα πολλή δουλειά.

Γιατί, το ξέρουμε πια, όσο υπάρχει εμβολιαστική ανισότητα το πρόβλημα θα είναι μαζί μας.