Κλιματική αλλαγή και γεωργία: Πώς μπορούμε να προσαρμοστούμε στις επιπτώσεις

H γεωργική και η κτηνοτροφική παραγωγή αναμένονται να μειωθούν ή ακόμα και να εγκαταλειφθούν σε τμήματα της Νότιας Ευρώπης, καθώς και στις μεσογειακές περιοχές λόγω της κλιματικής αλλαγής, εκτιμά η πρόσφατη Έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΕΑ) για την προσαρμογή του αγροτικού τομέα στην κλιματική αλλαγή.

Σύμφωνα με την μελέτη αυτή, ο αγροτικός τομέας της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει θέσει την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή στις κορυφαίες προτεραιότητες, προκειμένου να βελτιώσει την αντοχή του στα ακραία φαινόμενα, όπως η ξηρασία, οι καύσωνες και οι πλημμύρες.

Ο αγροτικός τομέας της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήδη πλήττεται οικονομικά από τις ακραίες καιρικές συνθήκες

Οι οικονομικές επιπτώσεις των ακραίων καιρικών συνθηκών, λαμβάνοντας υπόψη τις ξηρασίες και τους καύσωνες του καλοκαιριού του 2018 και 2019, έχουν γίνει ήδη αισθητές στον αγροτικό τομέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Γιατί προσαρμογή;

Είναι ξεκάθαρο πλέον ότι η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή είναι απαραίτητη. Η προσαρμογή περιλαμβάνει δράσεις για την αντιμετώπιση των υφιστάμενων και μελλοντικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Αναφέρεται όχι μόνο στην προστασία από τις δυσμενείς επιπτώσεις και στην ελαχιστοποίηση της καταστροφής που μπορούν να προκαλέσουν, αλλά επίσης και στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας και την αξιοποίηση των ευκαιριών που μπορεί να προκύψουν.

– Όσο πιο νωρίς προγραμματίσουμε την προσαρμογή, τόσο καλύτερα προετοιμασμένοι θα είμαστε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις.

– Είναι λιγότερο δαπανηρό να αναλάβουμε έγκαιρη και προγραμματισμένη δράση προσαρμογής, παρά να πληρώσουμε το τίμημα της μη προσαρμογής. Παρακάτω, παρουσιάζονται παραδείγματα μέτρων προσαρμογής τόσο σε επίπεδο αγροτικής εκμετάλλευσης, όσο και σε τομεακό επίπεδο.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα διαθεσιμα μέτρα προσαρμογής για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στον αγροτικό τομέα, καθώς και στην αξιολόγησή τους ως προς επιλεγμένα κριτήρια, μπορείτε να επισκεφθείτε την αντίστοιχη περιοχή του εργαλείου ADAPT2CLIMA.

Παραδείγματα μέτρων σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης

• Προσαρμογή του χρονικού προγραμματισμού των γεωργικών εργασιών (π.χ. φύτευση, σπορά) σύμφωνα με τις νέες εποχικές συνθήκες.
• Τεχνικές λύσεις π.χ. προστασία των καλλιεργειών από τον πάγο, το χαλάζι, τις πλημμύρες και τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες.
• Επιλογή καλλιεργειών καλύτερα προσαρμοσμένων στις νέες κλιματικές συνθήκες και στη μειωμένη διαθεσιμότητα νερού, πιο ανθεκτικών σε υψηλή αλατότητα.
• Προσαρμογή καλλιεργειών με τη βοήθεια της υπάρχουσας γενετικής ποικιλότητας και της βιοτεχνολογίας.
• Βελτίωση της αποτελεσματικότητας ελέγχου των παράσιτων και των ασθενειών μέσω π.χ. καλύτερης παρακολούθησης, διαφοροποιημένων εναλλαγών καλλιεργειών, ή ολοκληρωμένων μεθόδων διαχείρισης παράσιτων.
• Πιο αποδοτική χρήση νερού μέσω της μείωσης των απωλειών, βελτίωση των μεθόδων άρδευσης και, ανακύκλωσης και αποθήκευσης του νερού.
• Βελτίωση της διαχείρισης του εδάφους μέσω π.χ. της αύξησης της κατακράτησης νερού και των θρεπτικών συστατικών.
• Η εφαρμογή των μέτρων αυτών, θα οδηγήσει στον περιορισμό των αερίων του θερμοκηπίου και τις εκπομπές αερίων ρύπων, στην καλύτερη διαχείριση του εδάφους, της γης και των υδατικών πόρων, τα οποία με τη σειρά τους θα συμβάλλουν στη διατήρηση των τοπικών οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας.