H EE κατά του συστημικού ρατσισμού

O Nτόρντε Γιοβάνοβιτς, Ρομά από τη Σερβία, συμμετείχε στην τετράωρη τηλεδιάσκεψη της Κομισιόν με θέμα τον ρατσισμό. «Δεν θέλω πλέον να αναφέρομαι στις αρνητικές μου εμπειρίες. Δεν θέλω πάντα να χαρακτηρίζομαι θύμα, ενώ μια Κομισιόν αποτελούμενη μόνο από λευκούς λαμβάνει αποφάσεις» δήλωσε χαρακτηριστικά.

«Ήρθε η ώρα να δράσουμε», ανέφερε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κέντρου για τα Δικαιώματα των Ρομά. Ο Ντόρντε ​​Γιοβάνοβιτς χαρακτήρισε το σχέδιο δράσης κατά του ρατσισμού που εγκρίθηκε πέρυσι από την ΕΕ και το οποίο επαινέθηκε επανειλημμένα από εκπροσώπους της Κομισιόν κατά τη διάρκεια της Αντιρατσιστικής Συνόδου, ως ένα πολύ χαλαρό μέσο. Η ΕΕ πρέπει επιτέλους να αναλάβει δράση κατά κρατών-μελών και των υποψηφίων προς ένταξη χωρών που δεν σέβονται τα δικαιώματα των Ρομά, δήλωσε ο ίδιος.

Στην πραγματικότητα διάφορα όργανα της ΕΕ και το Δικαστήριο της ΕΕ έχουν επανειλημμένα τονίσει ότι τα τελευταία χρόνια στη Ρουμανία, τη Σλοβακία η τη Σερβία οι επιθέσεις με ρατσιστικά κίνητρα εναντίον Ρομά βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη. «Θέλουμε επιτέλους να έχουμε λόγο» ζητά ο Γιοβάνοβιτς. Σε τελική ανάλυση οι Ρομά είναι η μεγαλύτερη μειονότητα στην ΕΕ.

Η Κομισιόν βλέπει παντού ρατσισμό

Η Πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δεν απάντησε άμεσα στον Ντόρντε ​​Γιοβάνοβιτς. Συμμετείχε στην Αντιραστιστική Σύνοδο με βιντεοσκοπημένο μήνυμα. Η φον ντερ Λάιεν παραδέχτηκε ωστόσο ότι «ο ρατσισμός υπάρχει παντού». Κάθε μέρα μαύροι, Εβραίοι, Μουσουλμάνοι, άτομα με αραβικά ονόματα, μετανάστες και πρόσφυγες βιώνουν ρατσισμό εντός της ΕΕ. «Ο διαρθρωτικός ρατσισμός υπάρχει σε όλους τους τομείς της ζωής: στην αναζήτηση εργασίας και στέγης, στα σχολεία, στην υγειονομική περίθαλψη, στη χορήγηση δανείων» ανέφερε η Ελένα Ντάλι, επίτροπος της ΕΕ αρμόδια για θέματα ισότητας.

«Πρέπει να μιλήσουμε για ρατσισμό. Θέλουμε να ενώσουμε τις δυνάμεις της  ΕΕ, με την αστυνομία, τα συνδικάτα και την κοινωνία των πολιτών», πρότεινε από την πλευρά της η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία κάνει λόγο επίσης για συστημικό ρατσισμό και στα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Αυτός είναι ο λόγος που η Κομισιόν διεξάγει για πρώτη φορά έρευνα μέσω ερωτηματολογίων στους 38.000 υπαλλήλους της προκειμένου να εντοπίσει σχετικά προβλήματα.

Aπό το Black Lives Matter στην Κομισιόν

Στον απόηχο του κινήματος Black Lives Matter στις ΗΠΑ και μετά από τις διαμαρτυρίες που ξέσπασαν ανά την Ευρώπη το καλοκαίρι του 2020, η Κομισιόν συνέταξε το πρώτο «Σχέδιο Δράσης κατά του Ρατσισμού» τον περασμένο Σεπτέμβριο καλώντας τα κράτη-μέλη να υποβάλουν δικά τους σχέδια έως το τέλος του 2022. Η φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε ότι σύντομα θα οριστεί από την ΕΕ και ένας επιτετραμμένος για θέματα ρατσισμού. «Πρέπει να ηγηθούμε με το παράδειγμά μας» ανέφερε η φον ντερ Λάιεν υπογραμμίζοντας άλλωστε ότι ένα από τα συνθήματα της ΕΕ είναι «ενότητα μέσα από τη διαφορετικότητα».

Μάλιστα ένα πρώτο συγκεκριμένο πρότζεκτ κατά του ρατσισμού παρουσίασε ο πρώην Βέλγος ποδοσφαιριστής Μπο Μπενζά, γεννημένος στο Κονγκό, με στόχο την ένταξη προσφύγων, μεταναστών και ατόμων που ανήκουν σε μειονοτικές ομάδες σε αθλητικά προγράμματα και ακαδημίες. Και ο ίδιος άλλωστε θυμάται πώς ξεκίνησε την καριέρα του και τα προβλήματα που αντιμετώπισε ως ξένος και μαύρος ποδοσφαιριστής.

Σύμφωνα πάντως με την Ελένα Ντάλι ο ρατσισμός εντάθηκε την περίοδο της πανδημίας. Η πανδημία αυξάνει τις ανισότητες, εκτιμούν ειδικοί. Όπως ανακοίνωσε τέλος η ίδια, η Αντιρατσιστική Σύνοδος Κορυφής των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και του Συμβουλίου της Ευρώπης θα πραγματοποιείται στο εξής κάθε χρόνο την παραμονή της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του Ρατσισμού (21 Μαρτίου).

Μπερντ Ρίγκερτ

Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη