Τα μουσεία «σανίδες σωτηρίας» στο lockdown;

Η Kunsthalle του Αμβούργου φιλοξενεί αυτή την περίοδο έργα του Τζόρτζιο ντε Κίρικο. Ο ιταλός ζωγράφος (1888-1978) άσκησε μεγάλη επιρροή σε κινήματα και καλλιτεχνικά ρεύματα κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα, καλλιεργώντας μια μαγική πραγματικότητα. «Είναι ο ζωγράφος που απεικόνισε άδειες πλατείες, ο ζωγράφος του εφιάλτη της κοινωνίας», δήλωσε ο διευθυντής του μουσείου Αλεξάντερ Κλαρ μετά τα πολύ πετυχημένα διαδικτυακά εγκαίνια. Ίσως και για αυτό το λόγο να είναι και ο πιο κατάλληλος, για να παρουσιάσει κανείς έργα του την περίοδο αυτή, όπως αναφέρει. Κάτι που είναι βέβαια εφικτό, τουλάχιστον προς το παρόν, μόνο μέσω ίντερνετ…

Περίπου το 95 τοις εκατό όλων των μουσείων και εκθεσιακών χώρων παγκοσμίως επλήγη από τα μέτρα κατά τις πανδημίας, όπως αναφέρει η φθινοπωρινή έκθεση του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων (ICOM). Η εικόνα και οι αντιδράσεις των εκθεσιακών κέντρων επί λοκντάουν δεν είναι βέβαια ενιαία παντού: Κάποιοι αναγκάστηκαν να προβούν σε μαζικές απολύσεις, ενώ κάποιοι άλλοι είχαν τα μέσα ώστε να επενδύσουν ακόμη περισσότερο στο ψηφιακό κομμάτι.

Κλειστά τα γερμανικά μουσεία και οι εκθεσιακοί χώροι

Η κρίση του κορoναϊού έχει θέσει τα μουσεία και τους εκθεσιακούς χώρους και στη Γερμανία υπό τεράστια πίεση. Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα αποφάσεις, όλοι οι χώροι θα παραμείνουν κλειστοί μέχρι και τις 14 Φεβρουαρίου – και όπως όλα δείχνουν δεν προβλέπεται να ανοίξουν σύντομα. «Για εμάς ήταν δεδομένο ότι θα κλείσουμε τον Νοέμβριο», δήλωσε η Σουζάνε Γκενσχάιμερ, διευθύντρια της Συλλογής Τέχνης NRW στο Ντίσελντορφ στην εφημερίδα Süddeutsche Zeitung.

«Αλλά αν το λοκντάουν διαρκέσει περισσότερο, τότε θα πρέπει να δούμε λίγο διαφοροποιημένα το ζήτημα: Πού υπάρχουν στην κοινωνία μας χώροι, στους οποίους μπορεί κανείς να βρίσκεται τηρώντας τις αποστάσεις ασφαλείας; Θα μπορούσαμε να είμαστε η σανίδα σωτηρίας», υπογραμμίζει.

Άλλωστε διευθυντές μουσείων, εκθεσιακών χώρων, κινηματογράφων και καλλιτέχνες έχουν τοποθετηθεί ξεκάθαρα, υπενθυμίζοντας πως δεν έχουν υπάρξει μέχρι στιγμής κρούσματα, τα οποία να συνδέονται με πολιτιστικούς χώρους…

«Τα μουσεία είναι ασφαλή», υπογραμμίζει και η γερμανική Ένωση Μουσείων. Πολλοί είναι οι χώροι που, μετά από το πολύμηνο κλείσιμο, έχουν ξοδέψει όλoυς τους πόρους που είχαν αποταμιεύσει, εξηγεί ο πρόεδρος της Ένωσης Έκαρτ Κένε. Πολλοί μάλιστα είναι και οι χώροι που κινδυνεύουν με λουκέτο μετά το πέρας της πανδημίας, συμπληρώνει: «Με αφορμή την πανδημία πρέπει να γίνει ένας βασικός διάλογος σχετικά με το μέλλον των μουσείων».

Στο μεταξύ προσπαθούν να ασκήσουν πιέσεις στην πολιτική, επιδιώκοντας την έξοδό τους από το λοκντάουν με τρόπο που θα προσαρμοστεί στις ανάγκες των μέτρων κατά τις εξάπλωσης της πανδημίας. Με μία επιστολή έχουν ήδη απευθυνθεί στους αρμόδιους εκπρόσωπους, τόσο σε ομοσπονδιακό όσο και σε τοπικό επίπεδο. Η υπουργός Πολιτισμού Μόνικα Γκρίτερς (CDU) σε συνέντευξή της τοποθετήθηκε αφήνοντας το ενδεχόμενο ανοιχτό: Οι χώροι πολιτισμού ήταν οι πρώτοι που έκλεισαν κατά την πανδημία του κοροναϊού, δεν θα έπρεπε να είναι και οι τελευταίοι που θα ανοίξουν.

Στέφαν Ντέγκε

Επιμέλεια: Χρύσα Βαχτσεβάνου