Brexit : Αύξηση της δυσπιστίας της ΕΕ προς τη Βρετανία – Τι αποκαλύπτουν διπλωματικά τηλεγραφήματα

Η κατακόρυφη μείωση της εμπιστοσύνης των Βρυξελλών προς τον Μπόρις Τζόνσον γίνεται εμφανής στα διπλωματικά τηλεγραφήματα που διέρρευσαν και τα οποία βρίσκονται στη διάθεση του Guardian. Την ίδια στιγμή, οι διαπραγματεύσεις για το Brexit ξεκινούν ξανά στο Λονδίνο, με μια προειδοποίηση της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι η Βρετανία οφείλει να σεβαστεί το διεθνές δίκαιο.

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προχώρησε σε αυτή την ασυνήθιστη δήλωση τη Δευτέρα, ενώ η βρετανική συγκέντρωση πάλευε να περιορίσει τις επιπτώσεις των στοιχείων που βγήκαν στο φως και τα οποία τη δείχνουν να υποχωρεί από τις δεσμεύσεις στις οποίες προχώρησε την περσινή χρονιά προκειμένου να αποφύγει τα αυστηρά σύνορα στο νησί της Ιρλανδίας.

Η ανησυχητική ανάρτηση

«Εμπιστεύομαι τη βρετανική κυβέρνηση στην εφαρμογή της συμφωνίας αποχώρησης, μια υποχρέωσή της απέναντι στο διεθνές δίκαιο αλλά και προαπαιτούμενο για οποιαδήποτε μελλοντική συνεργασία», έγραψε η Φον ντερ Λάιεν στο Twitter. «Η διατήρηση του πρωτοκόλλου της Ιρλανδίας/Βόρειας Ιρλανδίας είναι αναγκαία προκειμένου να διαφυλαχθεί η ειρήνη και η σταθερότητα στο νησί και η ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς».

Η διένεξη για τα σχέδια που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τη νομική ισχύ τμημάτων του πρωτοκόλλου για τη Βόρεια Ιρλανδία, έρχεται τη στιγμή της διαρροής διπλωματικών τηλεγραφημάτων που δείχνουν την αυξανόμενη καχυποψία των Βρυξελλών για τα κίνητρα και τη στρατηγική της Βρετανίας, που όπως λένε πηγές έχει επιδεινωθεί περαιτέρω από τις τελευταίες εξελίξεις.

Σύμφωνα με τα τηλεγραφήματα που εστάλησαν από τις Βρυξέλλες προς τις πρωτεύουσες της ΕΕ τις τελευταίες ημέρες:

• Υπάρχουν υποψίες ότι ο Τζόνσον επιχειρεί να μην βρεθεί συμβιβασμός σε ζητήματα-κλειδιά όπως η αλιεία, η κρατική βοήθεια και η επίλυση διαμαχών μέχρι την τελευταία στιγμή, προκειμένου να διεκδικήσει μια «ανταλλαγή» της τελευταίας στιγμής. Η στρατηγική περιγράφεται από τους αξιωματούχους της ομάδας του επικεφαλής των διαπραγματεύσεων, Μισέλ Μπαρνιέ, ως «ανησυχητική» δεδομένης της πολυπλοκότητας των ζητημάτων. «Αυτά τα ζητήματα δεν μπορούν να επιλυθούν εύκολα, απλώς με ένα τηλέφωνο μεταξύ ηγετών», δήλωσε αξιωματούχος της επιτροπής στους Ευρωπαίους διπλωμάτες. «Δεν πρέπει να αφεθούν μέχρι να είναι πολύ αργά».
• Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φοβάται ότι η υπουργός εσωτερικών, Πρίτι Πατέλ, θα επιχειρήσει να παρακάμψει τις Βρυξέλλες και να ξεκινήσει παράλληλες διαπραγματεύσεις για την εσωτερική ασφάλεια, αφού κάλεσε υπουργούς των πέντε μεγαλύτερων κρατών μελών της ΕΕ σε σύσκεψη στο Λονδίνο στις 22 Σεπτεμβρίου. Αξιωματούχοι της Κομισιόν έχουν ζητήσει από τις πρωτεύουσες να αποφύγουν τη συμφωνία με οποιαδήποτε πρόταση για το Brexit διατυπωθεί εκεί.
• Η Βρετανία κατηγορείται ότι «εισήγαγε» πρόσφατα ένα νέο ζήτημα στις διαπραγματεύσεις, σε σχέση με την πρόσβαση των ευρωπαϊκών αλιευτικών στόλων σε βρετανικά νερά, το 80% των κοινών αποθεμάτων των οποίων έχει οριστεί ως «απόθεμα προτεραιότητας», επί του οποίου έχουν περισσότερα δικαιώματα οι Βρετανοί αλιείς.
• Η Κομισιόν φοβάται ότι η βρετανική κυβέρνηση βρίσκεται πίσω από ένα μπαράζ ευρωσκεπτικιστικών άρθρων στον βρετανικό Τύπο. Αναφέρεται σε ρεπορτάζ που κατηγορούν τις Βρυξέλλες για αδιαλλαξία, ακριβώς πριν τον τελευταίο γύρο συζητήσεων. Οι πρόσφατες συνομιλίες του Μπαρνιέ και του επικεφαλής των διαπραγματεύσεων για τη Βρετανία, Ντέιβιντ Φροστ, περιγράφονται από την Κομισιόν ως «απογοητευτικές».

Κίνδυνος αποτυχίας των διαπραγματεύσεων

Οι αποκαλύψεις δημιουργούν το χειρότερο πιθανό φόντο για τον τελευταίο γύρο συνομιλιών, οι οποίες ξεκινούν στο Λονδίνο την Τρίτη, με τον Φροστ να επαναλαμβάνει το βράδυ της Δευτέρας ότι οι δύο πλευρές «πρέπει να σημειώσουν πρόοδο αυτή την εβδομάδα, αν πρόκειται να επιτευχθεί εγκαίρως η συμφωνία».

Αν και ο Φροστ έχει παροτρύνει την ΕΕ να δείξει «περισσότερο ρεαλισμό γύρω από το στάτους μας ως ανεξάρτητο κράτος», η παραμονή των συνομιλιών κυριαρχήθηκε από τις συνέπειες των προτάσεων του νομοσχεδίου της κυβέρνησης για την εσωτερική αγορά, που αναμένεται να δημοσιευθεί την Τετάρτη.

Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι το νομοσχέδιο αμφισβητεί σημεία-κλειδιά της συμφωνίας αποχώρησης από την ΕΕ.

Ο πρώην υπουργός δικαιοσύνης, Ντέιβιντ Γκοκ, δήλωσε ότι η κυβέρνηση παίρνει «τεράστιο ρίσκο» με την προσπάθεια μονομερούς αλλαγής του πρωτοκόλλου μέσα από το νομοσχέδιο που αναμένεται να δημοσιευθεί την Τετάρτη.

«Κάθε προσπάθεια υποχώρησης από τις δεσμεύσεις στις οποίες προχωρήσαμε με το πρωτόκολλο της Βόρειας Ιρλανδίας θα αντιμετωπιστούν ως πράξη κακής πίστης από την ΕΕ και τον υπόλοιπο πλανήτη», εξήγησε. «Θα υπονομεύσει την εμπιστοσύνη και πιθανώς θα οδηγήσει όχι απλώς στο να μην υπάρξει συμφωνία, αλλά σε μια εχθρική μη-συμφωνία».

Ο πρώην καγκελάριος των Συντηρητικών, Φίλιπ Χάμοντ, έγραψε στο Twitter ότι η κυβέρνηση πρέπει να αποφύγει ένα «εξαιρετικά επικίνδυνο βήμα», το οποίο όπως υποστηρίζει «θα βλάψει τρομερά τη θέση μας στην παγκόσμια σκηνή».

Τι φοβούνται οι επιχειρηματίες

Επιχειρηματικοί ηγέτες προειδοποιούν επίσης ότι η συμφωνία του Brexit είναι απαραίτητη για τη διασφάλιση της οικονομικής ανάκαμψης της Βρετανίας από την ύφεση του κοροναϊού και την αποφυγή υψηλότερων τιμών στα καταστήματα για τους Βρετανούς καταναλωτές, τη στιγμή που οι οικογενειακοί προϋπολογισμοί δέχονται αυξανόμενες πιέσεις.

Τη Δευτέρα, η τιμή της λίρας έπεσε καθώς οι επενδυτές του City πόνταραν στην αυξανόμενη πιθανότητα ενός Brexit χωρίς συμφωνία. Η στερλίνα έπεσε περίπου κατά 1% σε σχέση με το αμερικανικό δολάριο τη Δευτέρα, ενώ αντίστοιχη μείωση σημείωσε και σε σχέση με το ευρώ.

Σχέδιο της κυβέρνησης καταγγέλλουν οι επικριτές

Με τους επικριτές να κατηγορούν την κυβέρνηση ότι προσπαθεί να δυναμιτίσει τις συζητήσεις με σκοπό την μονομερή μετατροπή του πρωτοκόλλου για τη Βόρεια Ιρλανδία, το οποίο προέκυψε μετά από δύσκολες διαπραγματεύσεις, κυβερνητικές πηγές διαψεύδουν με πάθος ότι μια τέτοια κίνηση είναι μέρος της στρατηγικής τους, πράγμα που αποδεικνύει, σύμφωνα με τον Guardian, έναν σχετικό πανικό για το μέγεθος των αντιδτάσεων.

«Δεν έχουμε εξετάσει ποτέ το ζήτημα με τέτοιους όρους», δήλωσε μια κυβερνητική πηγή.

Βρετανοί αξιωματούχοι τόνισαν επανειλημμένως το πρωί της Δευτέρας πόσο μικρές θα είναι οι αλλαγές στα τρία ζητήματα-κλειδιά. Το νομοσχέδιο για την εσωτερική αγορά θα δίνει στους υπουργούς την εξουσία να αποφασίζουν αν οι πιθανές κρατικές επιχορηγήσεις θα πρέπει να ανακοινώνονται στην ΕΕ ή όχι, τι θεωρείται αγαθό «σε κίνδυνο» που θα πρέπει να ελέγχεται πριν διασχίσει την ιρλανδική θάλασσα και αν οι δηλώσεις εξαγωγών θα πρέπει να συμπληρώνονται.

Αν δεν μπορέσει να βρεθεί κοινή συμφωνία της επιτροπής με την ΕΕ, τότε οι υπουργοί είναι πιθανό να προχωρήσουν σε έναν πολύ στενό ορισμό αυτών των όρων, προς όφελος των βρετανικών συμφερόντων.

Η συμφωνία αποχώρησης ορίζει αντιθέτως μέχρι στιγμής ότι όλα τα αγαθά θα πρέπει να θεωρείται ότι βρίσκονται σε κίνδυνο δασμών απουσία συμφωνίας εντός της επιτροπής.

«Αυτές οι αλλαγές δεν γίνονται καλή τη πίστη», δήλωσε ένας αξιωματούχος της ΕΕ. «Όμως θα δούμε τι θα κάνουμε εντέλει».

Αξιωματούχος της Βρετανίας, όμως, που ενημερώθηκε για τις νέες εξουσίες, επιμένει ότι αυτές δεν υπονομεύουν το πρωτόκολλο που ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο.

«Η κυβέρνηση είναι απολύτως δεσμευμένη, όπως ήταν πάντα, στην εφαρμογή του πρωτοκόλλου καλή τη πίστη», δήλωσε στον Guardian. «Αν δεν κάνουμε αυτά τα βήματα, αντιμετωπίζουμε τον κίνδυνο νομικής σύγχυσης στο τέλος της χρονιάς με δυνητικά καταστροφικά αποτελέσματα, μεταξύ των οποίων και οι δασμοί σε αγαθά που μεταφέρονται από τη Μεγάλη Βρετανία προς τη Βόρεια Ιρλανδία».

Εκπρόσωπος της κυβέρνησης επέμεινε ότι τα μέτρα ήταν «περιορισμένα και λογικά» και ότι η Βρετανία θα εξακολουθήσει να συμμορφώνεται με το πρωτόκολλο. Άλλος αξιωματούχος τις περιγράφει ως «διευκρινίσεις ήσσονος σημασίας σε μια εξαιρετικά συγκεκριμένη περιοχή της συμφωνίας» – σχόλια που επιχειρούν να καθησυχάσουν τις Βρυξέλλες και το Δουβλίνο.

Από την άλλη, οι υποστηρικτές του σκληρού Brexit είναι δυσαρεστημένοι με την επιμονή της κυβέρνησης ότι οι αλλαγές είναι μικρές, αφού είχαν πιστέψει στην υπόσχεση ότι η συμφωνία μπορεί να τροποποιηθεί, όπως τους είχαν υποσχεθεί κατά την ψήφισή της.

Πηγή: www.theguardian.com