Η μάχη του ορθολογισμού και η ανάγκη μιας μορφωτικής επανάστασης

Στην περίοδο της πανδημίας δόθηκε και δίνεται μια μεγάλη μάχη. Η μάχη του ορθού λόγου, η μάχη να υπερασπιστούμε τη δυνατότητα να μας καθοδηγούν στις πράξεις και στις αποφάσεις μας ο ορθός λόγος και η επιστήμη. Θα περίμενε κανείς ότι με την ανθρωπότητα να μπαίνει στην τρίτη δεκαετία του 21ου αιώνα και με τη ζωή μας να εξαρτάται ολοένα και περισσότερο από επιστημονικές και τεχνικές εφαρμογές τέτοια ζητήματα θα είχαν λυθεί.

Ωστόσο τα πράγματα είναι διαφορετικά. Κομμάτι μιας συνολικότερης κοινωνικής, πολιτικής και η πολιτιστικής κρίσης είναι και η εμφάνιση ενός νέου ανορθολογισμού. Από το αντιεμβολιαστικό κίνημα μέχρι αυτούς που θεωρούν ότι για την πανδημία του κορωνοϊού ευθύνονται τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας 5G.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Το επικίνδυνο πρόσωπο του σκοταδισμού – Ο Τραμπ, ο κοροναϊός και τα «μαντζούνια»

Αρκετές φορές αντιμετωπίζουμε τέτοιους ανθρώπους και τέτοιες λογικές ως γραφικές. Ωστόσο κάνουμε ένα λάθος: τέτοιες λογικές και τέτοιοι άνθρωποι είναι επικίνδυνοι. Γιατί δεν αμφισβητούν μόνο την ιδέα της επιστήμης. Αμφισβητούν και την ανάγκη άνθρωποι να πάνε στα νοσοκομεία και να κάνουν κανονικές θεραπείες, με αποτέλεσμα αυτοί οι άνθρωποι να πεθαίνουν, όπως είδαμε τραγικά με τις πρόσφατες αποκαλύψεις με τον «ψευτογιατρό».

Απέναντι στον κίνδυνο που εκπροσωπεί αυτός ο διάχυτος νέος ανορθολογισμός η απάντηση δεν είναι απλώς να πούμε «ζήτω η επιστήμη», ούτε μια δογματική επίκληση στην αυθεντία των ειδικών. Αλλωστε, η επιστήμη προϋποθέτει και την κριτική και τον διάλογο και την άρνηση κάθε δογματισμού.

Αυτό που χρειάζεται είναι μια πραγματική «μορφωτική επανάσταση» στην ελληνική κοινωνία, ξεκινώντας από το σχολείο, που να βοηθά τους ανθρώπους να κατανοήσουν την αξία και τη σημασία του ορθού λόγου και της επιστημονικής σκέψης, να εκλαϊκεύει τα επιτεύγματα της επιστήμης και της τεχνικής, και να ωθεί στη διαρκή αναζήτηση της γνώσης.

Και αυτό δεν αφορά απλώς και μόνο τα ζητήματα που σχετίζονται άμεσα με την επιστήμη. Τον ορθό λόγο και την επιστημονική σκέψη τα χρειαζόμαστε σε όλες τις πτυχές της ζωής μας, συμπεριλαμβανομένης της πολιτικής, καθώς βλέπουμε σε άλλες χώρες ποιες είναι οι επιπτώσεις από ένα τοξικό μείγμα λαϊκισμού και ανορθολογισμού.