Η δύσκολη αναζήτηση εναλλακτικών

Η πανδημία έχει διαμορφώσει μια πρωτόγνωρη κατάσταση ως προς την κλίμακα των μέτρων που έχουν πάρει οι κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένης της ελληνικής. Εξίσου πρωτόγνωρη μοιάζει να είναι και η κλίμακα της οικονομικής ύφεσης που είναι μπροστά μας και των οικονομικών κραδασμών που αυτή συνεπάγεται, ιδίως για οικονομίες ήδη τραυματισμένες όπως η ελληνική.

Είναι ελπιδοφόρο ότι προς το παρόν δεν έχουν πρυτανεύσει νεοφιλελεύθερες λογικές, που τις πληρώσαμε ακριβά σε προηγούμενες φάσεις, και επιλέγεται η κρατική παρέμβαση στην οικονομία, η ενίσχυση των μισθωτών που βρίσκονται σε αναστολή συμβάσεων ή στην ανεργία, η στήριξη του δημόσιου συστήματος με παραπάνω προσλήψεις (που καλό θα είναι να γίνουν μόνιμοι διορισμοί).

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Η εκδίκηση της σοσιαλδημοκρατίας εν μέσω κοροναϊού;

Ομως, την ίδια στιγμή είναι σαφές ότι η επανεκκίνηση της οικονομίας δεν θα έρθει με την απλή άρση των περιοριστικών μέτρων. Αλλωστε, όλοι καταλαβαίνουμε ότι η επιστροφή στην κανονικότητα αργεί ακόμη και άρα αρκετές δραστηριότητες θα παραμείνουν υπό περιορισμό.

Στην πραγματικότητα δεν θα έπρεπε να σκεφτόμαστε με όρους «επανεκκίνησης», δηλαδή με όρους απλώς να ξαναγυρίσουμε εκεί που ήμασταν. Και γιατί δεν είμαι βέβαιος ότι είναι εφικτό και γιατί ξέρω ότι δεν είναι επιθυμητό.

Χρειαζόμαστε μια νέα αρχή και αυτό σημαίνει ένα άλλο οικονομικό πρότυπο που να μας καταστήσει λιγότερο ευάλωτους και απέναντι σε «εξωγενείς» κινδύνους όπως η πανδημία και απέναντι στις αντιφατικές δυναμικές των παγκοσμιοποιημένων αγορών.

Ενα οικονομικό πρότυπο που να υπερβαίνει «ορθοδοξίες», που να μπορεί να στοχαστεί την ανάπτυξη ως κοινωνική πρόοδο και όχι απλώς ως οικονομική μεγέθυνση και να μπορεί να απαντάει και στην άλλη μεγάλη πρόκληση που είναι αυτή της κλιματικής αλλαγής.

Η χώρα μας μπορεί να αντιμετωπίζει τον κίνδυνο μιας μεγάλης ύφεσης, όμως εξακολουθεί να διαθέτει ένα βασικό «συγκριτικό πλεονέκτημα»: ένα εργατικό δυναμικό έμπειρο και καταρτισμένο και ένα πλήθος ανθρώπων που θέλουν, εδώ και χρόνια, το όραμα και η γνώση τους να μετασχηματιστούν σε συλλογική προσπάθεια για μια άλλη αναπτυξιακή δυναμική.

Ηρθε η ώρα να ακουστούν.