Τρολ, δαίμονες και φασαρία

Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των εκλογών, το οποίο όταν γράφονταν αυτές οι γραμμές δεν ήταν γνωστό, αυτό που κατάλαβα σε αυτή την προεκλογική περίοδο είναι ότι η περίφημη ικανότητα των κυβερνώντων στην «επικοινωνία» είναι μύθος. Αυτές οι εκλογές ήταν οι πρώτες από το 2010 που έγιναν χωρίς το βασικό θέμα συζήτησης να είναι το Μνημόνιο.

Νομίζω, έγινε κατανοητό πως χωρίς ένα κεντρικό θέμα συζήτησης (απέναντι στο οποίο μάλιστα ήταν αρκετά εύκολο να τοποθετηθείς αρνητικά, αφού όσοι προσπαθούσαν να το υπερασπιστούν ήταν ελάχιστοι) η εκλογική καμπάνια του ΣΥΡΙΖΑ είχε αδιάκοπες μεταμορφώσεις – χωρίς να μπορεί να χαρακτηριστεί από καμία συνέχεια και συνέπεια.

Αρχικά ακούσαμε πως το βασικό ήταν να δημιουργηθεί ένα μεγάλο ρεύμα που να βοηθήσει στην ανακοπή της ανόδου της ευρωπαϊκής Ακροδεξιάς – στο κέντρο της αφήγησης μπήκαν οι «γέφυρες» και οι πρόθυμοι να τις διασχίσουν. Μετά η αφήγηση άλλαξε ριζικά και το θέμα ήταν η μέγιστη συσπείρωση απέναντι σε κάποιου είδους επιχειρηματικά συμφέροντα που η κυβέρνηση αντιμετωπίζει στα Μαρμαρένια Αλώνια της πολιτικής.

Μετά προέκυψε ως εχθρός ο νεοφιλελευθερισμός και φτάσαμε να κάνουμε επιθέσεις ακόμα και στον Στέλιο Κυμπουρόπουλο «τον οποίο κάποιοι περιφέρουν δεξιά κι αριστερά» – για να θυμηθούμε τη γνωστή ντροπιαστική φράση του Πρωθυπουργού. Στη συνέχεια, όταν όλα αυτά απέτυχαν διότι ήταν αδύνατο να τα πάρει κανείς στα σοβαρά, επιχειρήθηκε η δαιμονοποίηση του Κυριάκου Μητσοτάκη – του «εκπροσώπου των ελίτ». Επειδή κι αυτό δεν είχε αποτέλεσμα καταφύγαμε στην ασφαλέστερη λύση: μοιράζουμε και τάζουμε, ελπίζοντας ότι ο ψηφοφόρος θα αναγνωρίσει και θα εκτιμήσει τη γαλαντομία μας. Μόνο που η πρακτική του τύπου «το αφεντικό τρελάθηκε», η οποία θυμίζει τον καιρό που το πλήθος παρακαλούσε τον Δημήτρη Τσοβόλα να τα δώσει όλα, δεν συνιστά κάποιου τύπου επικοινωνιακή ικανότητα: μιλάμε για εξαγορά ψήφων και συνειδήσεων. Σε τιμή ευκαιρίας.

Επικοινωνία είναι πρώτα από όλα να περνάς το μήνυμά σου γιατί έχεις την ικανότητα να το κάνεις κατανοητό: αν το καταφέρεις, κάνεις τον κόσμο να το αγκαλιάσει γιατί το βρίσκει ενδιαφέρον και χρήσιμο. Επικοινωνία είναι να εξηγείς καλά τι έκανες κυβερνώντας και να πείθεις ότι θα κάνεις ακόμα καλύτερα πράγματα στη συνέχεια. Ανεξάρτητα από την έκβαση των εκλογών, επικοινωνιακό μήνυμα από την πλευρά της κυβέρνησης δεν υπήρξε. Οι υποσχέσεις δεν είναι επικοινωνία – είναι ένας εύκολος τρόπος για να κρύβεις τη δυσκολία να κάνεις κατανοητό τι πρεσβεύεις. Μπορεί ένας κόσμος που διψά για υποσχέσεις να σε προσέξει. Είναι όμως περίπου σίγουρο ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα θα σε κατηγορεί γιατί τον εξαπάτησες: το ‘χουμε δει ένα σωρό φορές.

Στο τέλος της μακράς προεκλογικής περιόδου (και ενόψει μιας άλλης που ξεκινά) υπάρχουν κάποια δεδομένα: η κυβέρνηση δεν εξήγησε καθόλου τα γιατί κάποιων βασικών επιλογών της. Δεν εξήγησε τα κέρδη της χώρας από τη Συμφωνία των Πρεσπών, δεν εξήγησε γιατί κήρυξε τον πόλεμο στη μεσαία τάξη, δεν εξήγησε την υπερφορολόγηση, δεν εξήγησε ποια είναι η προοπτική της ελληνικής οικονομίας μετά το Μνημόνιο. Ακόμα και τα τηλεοπτικά σποτ της καμπάνιας της συζητήθηκαν περισσότερο αρνητικά παρά θετικά: αυτό με τη γιαγιά που πανηγυρίζει για τη «13η σύνταξη» κατέβηκε σε χρόνο – ρεκόρ, το άλλο με τη Ρένα Δούρου που μας διαβεβαίωνε ότι οι πυρκαγιές αντιμετωπίζονται με SMS τρόμαξε ακόμα και τους φανατικούς υποστηρικτές της. Δεν το υπερασπίστηκαν ούτε τα έμμισθα τρολ του Διαδικτύου. Που δικαιούνται να υποστηρίζουν ότι έκαναν μια κάποια δουλειά κάνοντας συχνά φασαρία: σε αυτόν τον τομέα παραμένουν καλοί οι επ’ αμοιβή υποστηρικτές της κυβέρνησης. Μόνο που επικοινωνία είναι κάτι άλλο…