«Τυφώνας» Όρμπαν τρομάζει την Ευρωπαϊκή Κεντροδεξιά

Όταν τον περασμένο Σεπτέμβριο ο Μάνφρεντ Βέμπερ ξεκινούσε την προεκλογική του εκστρατεία για τη θέση του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ως ο Spitzenkandidat του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, επέμεινε ότι οι Ευρωπαίοι συντηρητικοί πρέπει να απευθυνθούν και στον Βίκτορ Όρμπαν (το κόμμα του οποίου Fidesz συμμετέχει στο ΕΛΚ) αλλά και στον Ματέο Σαλβίνι και σε άλλες φωνές που συνδυάζουν τον συντηρητισμό με μια αρκετά επιλεκτική αντίληψη των «ευρωπαϊκών αξιών». Άλλωστε, το κόμμα από το οποίο προέρχεται ο κ. Βέμπερ, η συντηρητική Χριστιανοκοινωνική Ένωση (CSU), το βαυαρικό τμήμα της γερμανικής χριστιανοδημοκρατίας, είχε παραδοσιακές σχέσεις με το κόμμα του κ. Όρμπαν.

Άλλωστε, και ο ίδιος ο Ούγγρος πρωθυπουργός είχε σε δημόσιες εμφανίσεις υποστηρίξει ότι η δική του πολιτική αποτελεί το δρόμο που πρέπει να διαλέξει η ευρωπαϊκή κεντροδεξιά, υποστηρίζοντας μάλιστα ότι αυτός είναι ο πραγματικός κληρονόμος της πολιτικής του Χέλμουτ Κολ. Βέβαια, την ίδια στιγμή ήταν αυτός που επέμεινε και στη σύσφιξη των σχέσεών του με τον αντιπρόεδρο της ιταλικής κυβέρνησης και ηγέτη της ακροδεξιάς Λέγκας Ματέο Σαλβίνι αλλά και τον Γιάροσλαβ Κατσίνσκι, τον πρωθυπουργό της Πολωνίας, μιας χώρας που επίσης έχει βρεθεί στο στόχαστρο για «παραβίαση ευρωπαϊκών αξιών».

Η ουγγρική κυβέρνηση στο στόχαστρο

Όμως, οι διαρκείς παραβιάσεις αυτού που ορίζεται ως ευρωπαϊκό νομικό κεκτημένο στην Ουγγαρία, που περιλαμβάνουν κακομεταχείριση των μεταναστών, περιορισμούς στην ελευθερία του Τύπου, διαφθορά, ελλιπή προστασία της ιδιωτικότητας και των προσωπικών δεδομένων, στερεοτυπική αντιμετώπιση των γυναικών, προβλήματα με το εκλογικό σύστημα και συνεχείς αλλαγές του Συντάγματος, έφεραν την Ουγγαρία αντιμέτωπη με τη διαδικασία του άρθρου 7 στη Συνθήκης της Ένωσης για την επιβολή κυρώσεων για παραβίαση των αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ως αποτέλεσμα λίγο αργότερα και ο ίδιος ο κ. Βέμπερ υπερψήφισε στο Ευρωκοινοβούλιο το ψήφισμα για την ενεργοποίηση του άρθρου 7 κατά της Ουγγαρίας.

Η απάντηση του κ. Όρμπαν και τότε και αργότερα ήταν να επιμείνει στις δικές του θέσεις και στις δικές του πρακτικές. Από τη μια επέμεινε στον όχι και τόσο συγκαλυμμένο αντισημιτισμό της εκστρατείας του εναντίον του Τζορτζ Σόρος, που επικεντρώθηκε και στο χρηματοδοτημένο από τον ουγγρικής καταγωγής μεγιστάνα Central European University, το οποίο ανακοίνωσε ότι θα μετακομίσει στη Βιέννη. Από την άλλη, σκλήρυνε ακόμη περισσότερο τη ρητορική του απέναντι στις Βρυξέλλες.

Πληθαίνουν οι αντιδράσεις εντός του ΕΛΚ

Όταν στις 18 Φεβρουαρίου 2019 η Ουγγαρία ξεκίνησε μια δημόσια χρηματοδοτούμενη καμπάνια ενάντια στις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για μετανάστευση με αφίσες που απεικονίζουν τον ίδιο τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλωντ Γιουνκέρ και πίσω του τον Τζωρτζ Σόρος, το ποτήρι ξεχείλισε, ιδίως εάν αναλογιστούμε ότι ο πρόεδρος της Κομισιόν προέρχεται επίσης από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα όπως και ο Όρμπαν.

Γινόταν πλέον σαφές ότι ο Όρμπαν γινόταν ολοένα και περισσότερο μια επισφάλεια για την Ευρωπαϊκή Κεντροδεξιά στη δύσκολη μάχη που είχε να δώσει ενόψει την Ευρωεκλογών (από το συσχετισμό των οποίων ας μην το ξεχνάμε επηρεάζεται και η κατανομή των ευρωπαϊκών αξιωμάτων). Ήδη οι Σοσιαλιστές – Δημοκράτες, η δεύτερη μεγάλη «πολιτική οικογένεια» του Ευρωκοινοβουλίου έχουν επικεντρώσει σε αυτό το θέμα κατηγορώντας το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα ως «παράταξη του Όρμπαν».

Αυτό οδήγησε σε ολοένα και πιο έντονες φωνές κατά του Όρμπαν εντός του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Την αρχή έκαναν τρία κόμματα που απέστειλαν επιστολή στον πρόεδρο του ΕΛΚ Ζοζέφ Ντολ ζητώντας την αποπομπή του Fidesz από το σχηματισμό της ευρωπαϊκής κεντροδεξιάς, οι φλαμανδοί Χριστιανοδημοκράτες (CD&V), το Ανθρωπιστικό Δημοκρατικό Κέντρο από τη Βαλονία (cdH) και το Χριστιανικό Κοινωνικό Λαϊκό Κόμμα του Λουξεμβούργου (CSV). Αντίστοιχη επιστολή έστειλε και το πορτογαλικό Δημοκρατικό Κοινωνικό Κέντρο – Λαϊκό Κόμμα, ενώ ανάλογη θέση πήρε και το σουηδικό κόμμα των Μετριοπαθών.

Αποτέλεσμα ήταν ακόμη και ο ίδιος ο Βέμπερ να δηλώσει ότι πρέπει ο Όρμπαν να σταματήσει την εκστρατεία του κατά των Βρυξελλών και να ζητήσει συγγνώμη για έτσι βλάψει σοβαρά το ΕΛΚ, υποστηρίζοντας μάλιστα ότι όλες οι επιλογές βρίσκονται στο τραπέζι.

Σε αυτές τις φωνές προστέθηκε και αυτή του προέδρου της Νέας Δημοκρατίας Κυριάκου Μητσοτάκη με τη δήλωσή του ότι θα στείλει επιστολή προς το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), με την οποία θα ζητεί να ανασταλεί η συμμετοχή του Fidesz, του κόμματος του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν, στο ΕΛΚ εξαιτίας των ακραίων θέσεών του.

Από την άλλη μια σειρά από άλλα κόμματα, όπως π.χ. το Ισπανικό Λαϊκό Κόμμα η οι Les Républicaines από τη Γαλλία έχουν επιλέξει να κρατήσουν μια πιο χαμηλών τόνων προσέγγιση στην υπόθεση. Πάντως ακόμη και φωνές που παραδοσιακά λειτουργούσαν ως η γέφυρα των υπολοίπων με τον Όρπαν, καθώς συμφωνούσαν σε κομβικά σημεία με την ουγγρική κυβέρνηση, όπως π.χ. ο αυστριακό καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς δήλωσαν ότι ήταν απαράδεκτες οι δηλώσεις Όρμπαν.

Τα διλήμματα της ευρωπαϊκής κεντροδεξιάς

Η ίδια η διαδικασία για την αποπομπή δεν είναι τόσο απλή. Για να τεθεί ως θέμα πρέπει να το ζητήσουν επτά κόμματα μέλη από τουλάχιστον πέντε διαφορετικές χώρες ώστε να παραπεμφθεί στην Πολιτική Συνέλευση του ΕΛΚ που αποτελείται από 260 αντιπροσώπους όπου και χρειάζεται να υπάρξει πλειοψηφία.

Ωστόσο, η απόφαση δεν θα είναι τόσο εύκολη. Το Fidesz αναμένεται να έχει τον όχι ευκαταφρόνητο αριθμό των 13 εδρών στο Ευρωκοινοβούλιο και αυτό δεν μπορούν εύκολα να το προσπεράσουν ιδίως όταν αναμένονται απώλειες των παραδοσιακών «πολιτικών οικογενειών» και ενίσχυση όλων των παραλλαγών είτε της λαϊκιστικής ακροδεξιάς είτε ευρωσκεπτικιστικών ρευμάτων. Ας μην ξεχνάμε ότι ο Όρμπαν είναι ένας από τους ήρωες αυτή τη στιγμή της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς και η πολεμική εναντίον του ενισχύει τη δημοτικότητά του στο εσωτερικό τέτοιων χώρων.

Όμως, το πραγματικό ερώτημα είναι πιο «υπαρξιακό» και αφορά τον ίδιο τον προσανατολισμό της ευρωπαϊκής Κεντροδεξιάς, ξεκινώντας από την ίδια την υφέρπουσα πολιτική κρίση στη Γερμανία. Παρότι πλευρές της ρητορικής του Όρμπαν είναι εκτός του πλαισίου ακόμη και των πιο συντηρητικών κομματιών του ΕΛΚ, όπως είναι π.χ. οι αντισημιτικοί τόνοι, από την άλλη ο συνδυασμός κοινωνικού συντηρητισμού, αντιμεταναστευτικής ρητορικής και έμφασης σε ένα πιο αυταρχικό πρότυπο κυριαρχίας συναντούν ουκ ολίγα ευήκοα ώτα στο εσωτερικό της ευρωπαϊκής κεντροδεξιάς. Αυτό γεννά το διαρκή πειρασμό ότι είναι προτιμότερο να έχουν τον Όρμπαν στις τάξεις τους, χαλιναγωγώντας τις πιο αρνητικές πλευρές του, παρά να τον έχουν εκτός και απέναντι ως οργανικό τμήμα μιας νέας συσπείρωση λαϊκιστικών και ευρωσκεπτικιστικών κομμάτων. Όμως, από την άλλη δεν είναι και εύκολο να συνεχίσουν να τον αποδέχονται όταν φτάνει στο σημείο να κάνει τόσο ευθείες επιθέσεις ακόμη και στον ηγετικό πυρήνα του ΕΛΚ.