Οποιος σκάβει τον λάκκο του άλλου…

Ο νόμος του Hofstadter είναι ένας άγραφος νόμος που προβλέπει μια καθολική δυσκολία: αυτή του σχεδιασμού. Ο εμπνευστής του, αμερικανός ακαδημαϊκός Douglas Hofstadter, βραβευμένος με Pulitzer το 1980, πρεσβεύει πως «ό,τι σχεδιάζετε παίρνει πάντα περισσότερο χρόνο από ό,τι υπολογίζετε». Με απλά λόγια, είναι σχεδόν αδύνατο να προβλεφθεί ο χρόνος που είναι απαραίτητος για την υλοποίηση ενός σύνθετου έργου.

Εχω την εντύπωση ότι αυτός ο νόμος ταιριάζει γάντι στον Αλέξη Τσίπρα και στους άμεσους συνεργάτες του αυτόν τον καιρό. Με αφορμή τις εξελίξεις στην υπόθεση Novartis και όχι μόνο.

Ο έλληνας Πρωθυπουργός θεωρούσε ότι μπαίνει με το δεξί στο 2019, έπειτα από μια σειρά φιλολαϊκών μέτρων που ανακοίνωσε το προηγούμενο δίμηνο, εκτιμώντας ότι θα του αποδώσουν τα μέγιστα στην προεκλογική περίοδο. Υπέθετε – πράγμα απολύτως φυσιολογικό για έλληνα πολιτικό – ότι, για παράδειγμα, οι πολίτες θα εκτιμήσουν τη μερική (στα όρια της εικονικής) μείωση συγκεκριμένων φόρων, τις υποσχέσεις για δεκάδες χιλιάδες προσλήψεις στο Δημόσιο, την αναμενόμενη αύξηση του κατώτατου μισθού στα 620 ευρώ, την επιστροφή των περικομμένων αναδρομικών κ.λπ., κ.λπ.

Με έκπληξη, ωστόσο, διαπιστώνει ότι ενώ το πακέτο είναι σημαντικό, για «κάποιο λόγο» ο ίδιος και το κόμμα του δεν απογειώνονται δημοσκοπικά. Κάποιος λοιπόν θα πρέπει να του εξηγήσει ότι οι Ελληνες έχουν πληρώσει στο παρελθόν βαρύ τίμημα, που κρυβόταν συνήθως πίσω από προεκλογικές ανακοινώσεις – υποσχέσεις, και εξ αυτού του λόγου ωρίμασαν. Επρεπε όμως πρώτα να διαλυθεί η μεσαία τάξη, να αποθεωθεί ο λαϊκισμός και από κάποιο σημείο και μετά να απειληθεί η ομαλή λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος.

Και κάπου εδώ αρχίζει να βρίσκει εφαρμογή ο νόμος του Hofstadter (και) για τον κ. Τσίπρα. Γιατί το πιθανότερο είναι ο – όποιος – σχεδιασμός του, λόγω ωρίμασης, να ωφελήσει τελικώς τον επόμενο πρωθυπουργό.

Ο μέσος Ελληνας για να νιώσει μια αλλαγή στην καθημερινότητά του θέλει χρόνο, και μάλιστα περισσότερο από ό,τι παλαιότερα. Θέλει να αισθανθεί σιγουριά, ότι δεν θα του «τα πάρουν» με το καλημέρα. Από την άλλη, αυτά καθαυτά τα μέτρα θέλουν χρόνο για να «κατέβουν» στην κοινωνία. Τι σημαίνει αυτό; Οτι το φάντασμα του Hofstadter θα πλανάται πάνω από την κυβέρνηση κάθε φορά που θα επιχειρεί να πείσει ότι με τα μέτρα που πήρε θα αλλάξει τις ζωές των ανθρώπων.