Ο κύριος Κοτζιάς επανέφερε το περασμένο Σάββατο την ιδέα της επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων. Ηδη από το 2012 η Ελλάδα ετοιμαζόταν να καταθέσει συντεταγμένες στον ΟΗΕ, αλλά τελικά επικράτησαν δεύτερες σκέψεις. Από το 2015 άρχισε ο σχεδιασμός για τμηματική επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης, ξεκινώντας από το πιο «ασφαλές» Ιόνιο.
Στην περίπτωση του Ιονίου, το 2009 η Ελλάδα υπέγραψε με την Αλβανία συμφωνία για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και άλλων θαλάσσιων ζωνών. Η πολύ καλή για εμάς συμφωνία αναγνώριζε μεταξύ άλλων πλήρη επήρεια στα Διαπόντια Νησιά, δημιουργώντας ένα ενοχλητικό προηγούμενο για την Τουρκία. Αργότερα, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Αλβανίας ακύρωσε την ετεροβαρή κατ» αυτούς συμφωνία, αλλά είναι αξιοσημείωτο ότι και η Ελλάδα δεν έσπευσε να την κυρώσει στο Κοινοβούλιό της, έστω και για διαπραγματευτικούς λόγους. Το 2015, η Αλβανία με ρηματική διακοίνωση ζήτησε να μην επιτραπεί η έρευνα στο ελληνικό Τεμάχιο 1, επειδή κατά τον ισχυρισμό της αυτό καταλαμβάνει μέρος της υφαλοκρηπίδας της.
Σε αυτό το σημείο είναι χρήσιμο να διευκρινιστεί ότι η αιγιαλίτιδα ζώνη, στην οποία αναφέρθηκε ο κύριος Κοτζιάς, επεκτείνει την εθνική κυριαρχία πέραν των ακτών (σαν προέκταση του χερσαίου εδάφους) και έτσι μπορεί το κράτος να την ορίσει μονομερώς. Είναι, όμως, και απαραίτητο πρόκριμα για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και την ανακήρυξη ΑΟΖ, εφόσον προσδιορίζει τι θα διανεμηθεί σε αυτές κατόπιν του καθορισμού της αιγιαλίτιδας ζώνης. Υπογραμμίζεται πως σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ ασκείται επιμέρους κυριαρχία επί των δικαιωμάτων (κυρίως για εκμετάλλευση φυσικών πόρων).
Η τμηματική επέκταση των χωρικών μας υδάτων έχει υποστηρικτές και επικριτές. Οι τελευταίοι ισχυρίζονται ότι αφήνοντας εκτός το Αιγαίο επιβεβαιώνεται η θέση της Τουρκίας ότι αυτό τελεί υπό ειδικό καθεστώς. Κάποιοι προτείνουν, προς τούτο, τουλάχιστον την παράλληλη επέκταση σε ένα τμήμα του Αιγαίου και δη σε περιοχές όπου η Αγκυρα δεν θα έχει πάτημα να προκαλέσει επεισόδιο. Μη λησμονούμε, άλλωστε, ότι παρότι έχουμε θέσει σε ισχύ από το 1995 τη Σύμβαση του Montego Bay, τα χωρικά μας ύδατα παραμένουν στα 6 (αντί στα 12) ναυτικά μίλια λόγω του τουρκικού casus belli. Αυτό είναι και το επιχείρημα όσων θεωρούν ότι η σταδιακή επέκταση όχι μόνο δεν είναι βλαπτική, αλλά ενδυναμώνει τη θέση μας, γιατί μέχρι σήμερα δεν έχουμε ασκήσει τα δικαιώματα που απορρέουν από τη Συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας (Montego Bay) που υπεγράφη το 1982. Αρα παραμένουμε ανενεργοί εξαιτίας της αδυναμίας επιβολής μιας μαξιμαλιστικής θεώρησης.
Τρεις τελευταίες παρατηρήσεις: σε μελλοντική δικαιοδοτική χρήση στη Χάγη δεν φαίνεται ο τμηματικός καθορισμός να έχει καθοριστικό βάρος υπέρ ή κατά μας· η Αγκυρα πιθανότατα θα αμφισβητήσει στην πράξη, π.χ. με ερευνητικές γεωτρήσεις (ιδιαίτερης αξίας πράξη για το διεθνές δίκαιο), οποιαδήποτε ενέργειά μας σε συγκεκριμένες περιοχές του Αιγαίου, εξού και θα πρέπει – αν προχωρήσουμε – να είμαστε προετοιμασμένοι να τις υποστηρίξουμε μέχρι τέλους, ειδάλλως η ζημιά θα είναι ανυπολόγιστη· σε τέτοιας φύσης θέματα, η αναζήτηση και επίτευξη της μεγαλύτερης δυνατής συναίνεσης αποτελεί προϋπόθεση επιτυχούς έκβασης ενός εθνικού εγχειρήματος πολλαπλών προεκτάσεων που πρέπει να αντέξει στον χρόνο.

Γράψτε το σχόλιο σας