Αδυνάτισμα: Το μυστικό για να μην ξαναπάρετε τα κιλά

Ως γνωστόν το δυσκολότερο στο αδυνάτισμα είναι να μην ξαναπάρει κανείς το βάρος που έχει χάσει με κόπο και θυσίες.

Μια νέα μελέτη που έγινε στη Δανία και δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο Obesity Facts εξετάζει τους παράγοντες που συμβάλλουν στο επιτυχημένο αδυνάτισμα.

Οι ερευνητές του Νοσοκομείου του Χβιντοβρ διαπίστωσαν ότι πολλοί εξ αυτών που καταφέρνουν να μην ξαναπάρουν τα κιλά που έχουν χάσει, δεν τρώνε επειδή πεινάνε ή προς τέρψη των αισθήσεων τους αλλά ούτε και ακολουθούσαν κάποιο συγκεκριμένο διατροφικό σχήμα.

Αντίθετα, θεωρούσαν τις διατροφικές τους συνήθειες ως εργαλείο ενός «απώτερου» στόχου, δηλαδή να μην ξαναπάρουν τα κιλά που είχαν χάσει.

Και αυτό είχε τόση σημασία, που είχαν δομήσει ένα δικό τους σύστημα ελέγχου του τι έτρωγαν, πόσο και πότε. Μάλιστα έλεγαν ότι το «σύστημά» τους δεν είχε κατ’ ανάγκη στόχο τον κορεσμό, αλλά να μην πάρουν τα κιλά.

Το μυστικό της επιτυχίας

Στο πλαίσιο μιας μεγαλύτερης μελέτης για την επίπτωση των εντερικών ορμονών στη μη επαναπρόσληψη των απολεσθέντων κιλών, και οι 42 συμμετέχοντες είχαν χάσει 12 κιλά σε διάστημα δύο μηνών και έπειτα ακολούθησαν ένα ετήσιο πρόγραμμα διατήρησης του νέου σωματικού βάρους που περιελάμβανε και συμβουλευτική από κλινικό διατροφολόγο.

Μετά από 12 μήνες, οι επιστήμονες ρώτησαν τους συμμετέχοντες για τις διατροφικές τους συνήθειες, την καθημερινότητα τους, την οικογενειακή ζωή, τη σχέση με το φαγητό, τις συνήθειες τους αναφορικά με τη γυμναστική και άλλους σχετικούς παράγοντες που μπορεί να επηρέαζαν το βάρος τους.

Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες:

• εννέα άτομα που είχαν χάσει επιπλέον βάρος (πάνω από το 3% από αυτό που είχαν χάσει αρχικά)
• 20 άτομα που είχαν πάρει βάρος (πάνω από 3% μετά την αρχική απώλεια)
• 13 άτομα που είχαν περίπου διατηρήσει το ίδιο βάρος μετά το αδυνάτισμα.

Για να δουν τι ήταν αυτό που συνέβαλε στην επιτυχία και ποιοι παράγοντες συντελούσαν στην επαναπρόσληψη του βάρους, οι ερευνητές επικεντρώθηκαν στις δύο πρώτες ομάδες και διαπίστωσαν ότι οι αυστηροί κανόνες είναι τελικά η καλύτερη μέθοδος για την διατήρηση των περιττών κιλών μακριά.

Αυτό τουλάχιστον ίσχυε για τα άτομα που είχαν μια σταθερή καθημερινότητα με φίλους και οικογένεια να τους στηρίζουν στην προσπάθεια απώλειας βάρους. Αυτοί τα είχαν πάει εξαιρετικά καλά, είχαν ένα προκαθορισμένο πρόγραμμα φαγητού, από το οποίο σπάνια παρέκκλιναν.

Ωστόσο, ορισμένοι προσπάθησαν να δομήσουν κανόνες αλλά δεν τα κατάφεραν είτε επειδή βρίσκονταν υπό πίεση, είτε γιατί υποτροπίασαν υιοθετώντας κακές συνήθειες του παρελθόντος, ή γιατί έτρωγαν παρορμητικά.

Επίσης, ενδεχομένως οι οικογένειες τους να μην τους υποστήριζαν στην αλλαγή που επιχειρούσαν να κάνουν και δεν ήθελαν να τρώνε πιο υγιεινά.

Οι συμμετέχοντες αυτοί πήραν βάρος και δεν ενσωμάτωσαν υγιεινότερες συνήθειες στην καθημερινότητά τους, ενώ δεν είχαν αυστηρούς κανόνες ως προς το φαγητό.

Οι επιστήμονες εξηγούν ότι δεν είναι οι κανόνες από μόνοι τους που κάνουν τη διαφορά, αλλά το γεγονός ότι το κάθε άτομο που είχε καταφέρει να μην πάρει κιλά είχε δομήσει τους δικούς του κανόνες, όπου η σίτιση δεν ήταν απόρροια πείνας ή ευχαρίστησης.

Αντίθετα, το φαγητό ήταν το «εργαλείο» για την επίτευξη του στόχου, δηλαδή της μη επαναπρόσληψης των απολεσθέντων κιλών.

Για παράδειγμα, έτρωγαν μικρά γεύματα ανά τρεις ώρες, το κύριο γεύμα δεν περιελάμβανε περισσότερες από 500 θερμίδες, έτρωγαν σοκολάτα μόνο μια συγκεκριμένη ημέρα της εβδομάδες και όχι περισσότερα από 30 γραμμάρια, ενώ επέλεγαν τρόφιμα βάσει των θρεπτικών συστατικών τους.

Άλλα άτομα πρόσεχαν ιδιαιτέρως το περιεχόμενο των γαλακτοκομικών προϊόντων σε λιπαρά, ή την περιεκτικότητα των αρτοποιημάτων σε φυτικές ίνες.

Έτσι περιόριζαν τις επιλογές τους ως προς το πότε, τι και πόσο θα μπορούσαν να φάνε κάθε φορά και ο κίνδυνος να υποτροπιάσουν και ξαναπαχύνουν μειωνόταν σημαντικά.

Αξίζει να σημειωθεί ότι και παλαιότερες μελέτες έχουν δείξει ότι το 4-7% των ανθρώπων που χάνουν βάρος καταφέρνουν να διατηρήσουν το 10% του απολεσθέντος βάρους για μια περίοδο τεσσάρων έως πέντε ετών.

Στη μελέτη των Δανών, οι συμμετέχοντες που είχαν διατηρήσει το νέο βάρος για 12 μήνες είχαν υιοθετήσει ένα τρόπο ζωής που τους ταίριαζε σε τελείως ατομικό επίπεδο. Για παράδειγμα μερικοί δεν έτρωγαν ποτέ γλυκά τις εργάσιμες ημέρες της εβδομάδας, ή πάντα περιελάμβαναν βρώμη στο πρωινό τους.

Η μελέτη αναδεικνύει την ανάγκη εκτός από την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και της αναγνώρισης των ψυχο-κοινωνιών παραγόντων που επηρεάζουν την διατήρηση ενός υγιούς βάρους.

Για παράδειγμα, το άγχος και η έλλειψη υποστήριξης από το περιβάλλον του ατόμου συνδυαστικά με τις πολλές υποχρεώσεις ωθούσαν τα άτομα να ξαναπάρουν τα κιλά που είχαν χάσει.