Το bullying και ο καθρέφτης μας

Ανεβήκαμε πάλι στα κάγκελα την περασμένη εβδομάδα. Το θέμα εξάλλου έσταζε ζουμιά λαϊκής οργής. Ενα παιδί, πριν περάσει καλά καλά το κατώφλι της εφηβείας, πέρασε το κατώφλι του θανάτου. Αυτόχειρας δι’ απαγχονισμού.

Επειδή δεν άντεχε την κακοποιητική, απαξιωτική, χλευαστική συμπεριφορά στη μικρή σχολική κοινωνία που γι’ αυτό όμως ήταν ο κόσμος ολόκληρος. Κι επειδή πίστεψε ότι, με τον θάνατό του, θα μπορούσε να τιμωρήσει τους «βασανιστές» του περισσότερο απ’ όσο εκείνοι τον βασάνιζαν στη ζωή του.

Και κάπως έτσι, άρχισαν να αντιλαλούν ολούθε, ανάμεσα στις ιαχές για τα γκολ της ομάδας που υποστηρίζουμε στο Μουντιάλ, οι καμπάνες του καταγγελτικού λόγου. «Φταίνε οι καθηγητές και η εγκληματική αδιαφορία τους». «Φταίνε οι γονείς που μεγαλώνουν τραμπούκους». «Φταίνε οι γονείς του νεαρού αυτόχειρα που δεν τους εμπιστευόταν το παιδί, που δεν τους μιλούσε, που δεν κατάλαβαν τι συμβαίνει». «Θα πάρω οπωσδήποτε θέση για το bullying αλλά δεν προλαβαίνω σήμερα γιατί το βράδυ έχω τραπέζι.

Σας υπόσχομαι όμως ότι θα το κάνω οπωσδήποτε αύριο». Πρωί πρωί όμως, ε; Για να έχουμε να λέμε… Τι κάνουμε; Εχουμε καταλάβει; Καταγγέλλουμε το bullying υιοθετώντας τις τακτικές του. Δείχνοντας ενόχους. Εσύ φταις που δεν μιλάς. Εσύ φταις που αδιαφορείς. Εσύ φταις που ενδιαφέρεσαι όταν πλέον το κακό έχει γίνει. Εσύ φταις που ανεβάζεις το θέμα ψηλά στην ειδησεογραφία. Εσύ φταις που δεν είσαι… φιλόζωος.

Εσύ, εσύ, εσύ. Κατά βάθος, εσύ φταις που δεν είσαι εγώ. Γιατί, όταν κοιταζόμαστε στον καθρέφτη, βλέπουμε πάντα κάτι σαν τον Αγιο Φραγκίσκο της Ασίζης. Ποτέ τον – με οιονδήποτε τρόπο – υποκινητή του bullying. Τα τελευταία χρόνια ζούμε ανακαλύπτοντας εχθρούς. Γύρω μας, δίπλα μας, λίγο πιο κοντά, λίγο πιο μακριά, αλλά ποτέ εντός μας.

Την εποχή που η πολιτική ορθότητα μας κάνει να κατεβάζουμε τα παιδιά μας στην «Ημέρα υπερηφάνειας» για να τα συμφιλιώσουμε – και καλά – με τη διαφορετικότητα, χλευάζουμε τάχα μου με χιούμορ, εμείς οι «κάπως» που πάμε διακοπές τον Ιούλιο, τις «δευτεράντζες» που συνωστίζονται στην κοσμοσυρροή του Δεκαπενταύγουστου. Θα μου πείτε είναι το ίδιο; Θα σας πω νομίζετε ότι τα παιδιά μπορούν να διακρίνουν το σημαντικό από το ασήμαντο; Το σοβαρό από το αστείο.

Δηλώνω ανεπάρκεια ως προς το να δώσω συμβουλές για το πώς αντιμετωπίζεται το bullying. Το αφήνω σε αυτούς που θεωρούν εαυτούς επαρκείς. Θεωρώ όμως ότι αυτή η αφίσα που κυκλοφορεί με το φερμουάρ στο στόμα και καλεί τα θύματα να μιλήσουν δεν βλέπει το πρόβλημα στη ρίζα του διότι, αν τα θύματα μπορούσαν να μιλήσουν, δεν θα ήταν θύματα. Και ψυχανεμίζομαι ότι αν ήμουν σήμερα παιδί και άκουγα όλα αυτά, για να αισθανθώ προστατευμένη, μπορεί και να πήγαινα με το μέρος του ισχυρού.

Το λέει άλλωστε ένας νεαρός στο μήνυμα που έστειλε σε κάποιον φίλο με αφορμή το γεγονός : «…Για να τα έχω καλά με αυτούς και να μην τρώω ξύλο, αναγκαζόμουν να παίρνω το μέρος τους και να κοροϊδεύω κι εγώ άλλα παιδιά. Δεν ήταν κάτι που το έκανα γιατί ήθελα, αλλά για να νιώθω ότι ανήκω κι εγώ στους ισχυρούς του σχολείου».