Γιατί είναι δύσκολο να διακόψει κανείς το κάπνισμα

Η αίσθηση της απώλειας της ταυτότητας είναι ένας σοβαρός λόγος που απωθεί πολλούς καπνιστές από το να διακόψουν την επιβλαβή αυτή συνήθεια, σύμφωνα με νέα βρετανική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο Journal of Substance Use.

«Όταν οι άνθρωποι προσπαθούν να κόψουν το κάπνισμα αυτό που πραγματικά κάνουν είναι μια προσπάθεια να «θάψουν» μια πτυχή της ταυτότητάς τους και να δομήσουν μια νέα. Και αυτό μπορεί να είναι σκληρό. Ειδικά όταν κάτι μπορεί να είναι μέρος του μεγαλύτερου μέρους της ενήλικης ζωής σου. Κι ενώ οι περισσότεροι καταφέρνουν τελικά να σταματήσουν να καπνίζουν, δεν είναι λίγες οι φορές που τελικά υποκύπτουν και ξανα-ανάβουν το τσιγάρο», εξηγεί η επικεφαλής ερευνήτρια Κέιτλιν Νοτλεϊ.

Παραδέχεται βέβαια ότι το τσιγάρο προκαλεί και σωματική εξάρτηση αλλά εικάζει ότι οι άνθρωποι δεν μπορούν να αντισταθούν στους κοινωνικούς πειρασμούς.

Στο πλαίσιο της μελέτης, οι ερευνητές ανέλυσαν σε βάθος συνεντεύξεις που είχαν δώσει άτομα που είχαν αρχικά διακόψει το κάπνισμα και μετά είχαν ξαναρχίσει. Περίπου 40 καπνιστές περιέγραφαν τη σχέση τους με το τσιγάρο και τις προηγούμενες απόπειρές τους να σταματήσουν να καπνίζουν, ενώ είχαν αναφέρει και τους λόγους που είχαν υποτροπιάσει.

Οι επιστήμονες επικεντρώθηκαν σε 23 άτομα που είχαν δώσει τις πλέον λεπτομερείς πληροφορίες.

«Αυτό που διαπιστώσαμε ήταν ότι η υποτροπή σχετιζόταν με μια ευρεία γκάμα συναισθηματικών παραγόντων. Σχετιζόταν με την επιθυμία των πρώην καπνιστών να ανακτήσουν την χαμένη κοινωνική τους ταυτότητα, δηλαδή την ταυτότητα του καπνιστή. Οι άνθρωποι αυτοί θέλουν να είναι μέλη μιας κοινωνικής ομάδας, ανακτώντας την αίσθηση του «ποιος είμαι» με το κάπνισμα να αποτελεί μέρος αυτής της ταυτότητας για τα περισσότερα χρόνια της ζωής τους», λέει η Δρ Νοτλεϊ.

Και προσθέτει ότι «αυτοί που ξεκινούν πάλι το κάπνισμα αισθάνονται ότι τους βοηθά να ανταποκριθούν σε στρεσογόνες καταστάσεις. Οι περισσότεροι θεωρούν την επανέναρξη του καπνίσματος ως αναπόφευκτη. Επίσης, συχνά αναφέρουν ένα αίσθημα ανακούφισης από την ανάκτηση της ταυτότητας του καπνιστή. Συνεπώς υπάρχουν πολλές συναισθηματικές αντιδράσεις που σχετίζονται με την επανέναρξη του καπνίσματος, όπως η ευχαρίστηση, αλλά και η ενοχή και ντροπή».