«Εδώ η νοσταλγία χτυπάει κόκκινο»

Ήταν περίπου μια δεκαετία πριν, όταν ο 27χρονος τότε Γιώργος Γραμματόπουλος, ενώ σέρφαρε ανέμελα στο ίντερνετ, βρήκε τυχαία μια φωτογραφία από το «Πειρατικό Καράβι» των Playmobil. Το ήξερε καλά αυτό το παιχνίδι κι οι αναμνήσεις τον πλημμύρισαν. Συνέχισε την αναζήτηση κι εντόπισε τις «Πιγκουινοτσουλήθρες», τους «Μικρούς Ψαράδες», κάτι τζιπάκια ονόματι «Αγρίμια», την «Παταπούφα» κι ένα σωρό ακόμα παιχνίδια που κυκλοφορούσαν την δεκαετία του ’80 και του ’90.

«Λυπήθηκα που δεν είχα κρατήσει τίποτα από εκείνα τα χρόνια», λέει σήμερα, ιδιωτικός υπάλληλος πλέον και παντρεμένος με δύο παιδιά. «Και να φανταστείς, μικρός είχα αρκετά παιχνίδια, από το ψιλικατζίδικο του παππού μου. Όταν ενηλικιώθηκα, τα χάρισα. Από τη μέρα όμως που είδα εκείνες τις φωτογραφίες, τα νοστάλγησα. Άρχισα να τα αναζητώ σε αγγελίες και να αγοράζω όσα θυμόμουν. Κάποια τα έχω ξεχάσει. Ακόμα μπορεί να δω κάποιο παιχνίδι και να πω “αυτό το είχα”».

Η έκθεση Vintage Toys πραγματοποιείται από τις 20 ως τις 22 Απριλίου στην Τεχνόπολη, με βασικό διοργανωτή τον Γιώργο. Είναι η πέμπτη εκδοχή της και η τρίτη φορά που στεγάζεται στον συγκεκριμένο χώρο. Η πρώτη, το 2015, είχε φιλοξενήσει επτά συλλέκτες σε μια γκαλερί του κέντρου και είχε συγκεντρώσει περίπου 400 άτομα, χωρίς να διαφημιστεί καν. Η επόμενη χρειάστηκε τα διπλάσια τετραγωνικά και είδε τους εκθέτες της να φτάνουν τους 25. Το 2016, οι επισκέπτες στο Γκάζι, άγγιξαν τους 5.000, ενώ πέρσι τους 8.000.

Ήδη από το 2014, ο Γιώργος είχε συναντήσει ανθρώπους με το ίδιο ενδιαφέρον και είχε δημιουργήσει την ιστοσελίδα vintagetoys.gr, την μεγαλύτερη ίσως διαδικτυακή κοινότητα που προσφέρει την ευκαιρία αγοράς, πώλησης ή ανταλλαγής παιχνιδιών της γενιάς του ή και παλαιότερων. «Τα μέλη της είναι άτομα κάπου μεταξύ 30 και 45 χρονών», λέει, «επομένως οι αναμνήσεις εκείνων των παιχνιδιών τους είναι πολύ δυνατές». «Τα βλέπουν και μαγεύονται. Στην έκθεση φέρνουν πλέον τα δικά τους παιδιά και τους δείχνουν τα παιχνίδια που τους μεγάλωσαν».

Όλο και κάτι θα θυμίσουν τα ονόματά τους: «Κάστρα και Πολιορκητές», «Subbuteo», κατασκευές από Lego ή «Τουρμπίνια», λούτρινα, «Παταπούφα» και «Bibi-Bo», παλιά αυτοκόλλητα της Panini ή της Carouzel, «Εξωγήινοι Τερατομάχοι», επιτραπέζια όπως το «Hero Quest», διοράματα της Playmobil, αλλά και «Μικρό μου Πόνυ», διάφορα μικροπαίχνιδα της Lyra και της El Greco, αυτοκινητόδρομοι, κονσόλες της Sega, της Nintendo ή της Atari, αλλά και μερικά παλιότερα, τσίγκινα ή ξύλινα.

Οι τιμές των αγοραπωλησιών τους στο vintagetoys.gr εξαρτώνται από την προσφορά και τη ζήτηση, αλλά και από την κατάστασή τους. Μια «Bibi-Bo» χωρίς φθορές (και αναλόγως τα ρούχα), μπορεί να πουληθεί προς πενήντα ευρώ, τη στιγμή που το ίδιο μοντέλο στο κουτί του, ίσως αγγίξει και τα πεντακόσια. Το επιτραπέζιο «Hero Quest», κλειστό με ζελατίνα, κυμαίνεται σε νούμερα εξίσου υψηλά. Το «Κάστρα και Πολιορκητές» είναι επίσης περιζήτητα, κάποια άλλα όμως, όπως ο «Θρύλος του Ζαγκόρ», μπορεί να μην υπάρχουν πια. «Είναι επίσης δύσκολο να τα βρεις ατσαλάκωτα ή χωρίς την υγρασία κάποιου παταριού» λέει ο Γιώργος. «Με τα χρόνια πάντως, έχω συγκεντρώσει έντεκα “Hero Quest” –εννιά χρησιμοποιημένα, δύο ανέγγιχτα. Από το “Πειρατικό” των Playmobil, υπάρχουν στον κόσμο μόνο δέκα στο κουτί τους. Εξίσου σπάνια, μιας και τότε τα περιφρονούσαμε, είναι τα “Ψιλικοκό”».

Ένας από τους εκθέτες της Vintage Toys θα είναι κι ο 30χρονος Δημήτρης που εργάζεται ως αστυνομικός. Εκείνος λέει, κόλλησε το μικρόβιο μια μέρα του 2010, όταν τυχαία μπήκε σε ένα κατάστημα παιχνιδιών και είδε σε ένα ράφι το επιτραπέζιο «Σταυροφορία στο διάστημα». Ταξίδεψε εκατό χρόνια πίσω. Ρώτησε τον καταστηματάρχη για λεπτομέρειες, έμαθε ότι το είχε πάρει από ένα φίλο και το αγόρασε κοψοχρονιά. Κατόπιν βούτηξε στις διαδικτυακές κοινότητες, μαγεύτηκε από τα άλλα παιχνίδια που βρήκε, μέχρι που γνωρίστηκε και με τον Γιώργο.

Πλέον, στο σπίτι του έχει ένα ειδικά διαμορφωμένο δωμάτιο με βιτρίνες που φιλοξενούν τα αποκτήματά του. Οι περισσότεροι συνάδελφοι και φίλοι εκπλήσσονται θετικά όταν τα αντικρίζουν, αν και κάποιος μπορεί να αρχίσει τα πειράγματα περί παλιμπαιδισμού. «Αν τους εξηγήσω όμως τη χαρά που παίρνω, καταλαβαίνουν», σχολιάζει. «Κι όταν κάνω κι ένα παιδί, σε εκείνο θα τα δώσω. Αν επίσης έρθει μια μέρα που δεν θα θέλω να ασχοληθώ άλλο, θα πάρω τα λεφτά μου πίσω, επί δύο».

Στην Vintage Toys πάντως, δεν θα πουλήσει όπως οι καταστηματάρχες, αλλά θα εκθέσει. Τα περισσότερα παιχνίδια του προέρχονται από τη δεκαετία του ’90: κονσόλες όπως Sega Mega Drive II και Nintendo 64 («με τέσσερις μοχλούς, ώστε όποιος θέλει να παίξουμε τετραπλό “GoldenEye 007”»), φιγούρες των Transformers, του «Ράμπο» και του «Εξολοθρευτή», τα άπαντα του «Mighty Max», «GI-JOE» («έχω αρκετά, αλλά υπάρχουν έλληνες που συμπεριλαμβάνονται στην δεκάδα των μεγαλύτερων συλλεκτών παγκοσμίως») και αρκετά Playmobil.

Η εκτίμησή του είναι ότι φέτος, η έκθεση που έχει διπλασιάσει τις εκδηλώσεις και τους διαγωνισμούς της, περιλαμβάνοντας πια και παιδική γωνιά, θα συγκεντρώσει γύρω στους 10.000 επισκέπτες. «Εδώ η νοσταλγία χτυπάει κόκκινο» λέει. «Στην περσινή υπήρχε κόσμος που έβλεπε κάποιο παιχνίδι και τον έπιαναν τα κλάματα, γυναίκες που συγκινούνταν πολύ με την “Bibi-Bo”. Τα δείχνουν στα παιδιά τους και τους λένε “κοίτα, αυτό το είχα”».

Άραγε όμως, τόση νοσταλγία για τα παιδικά παιχνίδια, έχει μόνο θετικές πτυχές; Μήπως ένας ειδικός θα έκανε λόγο για «καθήλωση» ή έστω για ένα πόνο όμοιο με εκείνο του «Πολίτη Κέιν», που ξεψυχάει προφέροντας το όνομα του αγαπημένου του παιχνιδιού; Ερωτώμενος σχετικά, ο Γιώργος, κάτοχος κι εκείνος μιας συλλογής που καταλαμβάνει τρεις αποθήκες, μιλάει για αντικείμενα υπεράνω οποιασδήποτε οικονομικής αξίας. Ενώ διαθέτει κομμάτια που θα πωλούνταν πλέον των χιλίων ευρώ, υπάρχει στη συλλογή του κι ένα λούτρινο παπί, που δεν θα το αντάλλαζε με τίποτα στον κόσμο. «Οι αναμνήσεις δεν μπορούν να συγκριθούν με τα χρήματα», θυμίζει. «Κι οι περισσότεροι συλλέκτες είναι άνθρωποι ώριμοι, σοβαροί και συχνά επιτυχημένοι –μην ξεχνάμε ότι μια καλή συλλογή απαιτεί και μια κάποια οικονομική ευχέρεια. Το ζητούμενο είναι η νοσταλγία. Στην παιδική ηλικία δεν μπορείς να ξαναγυρίσεις, ίσως όμως μπορείς να ξαναζήσεις λίγες ανέμελες, ξέγνοιαστες στιγμές».

Ο Δημήτρης δεν διαφωνεί και πολύ. «Η συναισθηματική αξία ενός παιχνιδιού είναι μεγαλύτερη από οποιαδήποτε τιμή» καταλήγει. «Έχω κάποια που τα συνδέω με καταστάσεις, όπως για παράδειγμα το “Mega Drive” που μου είχε πάρει δώρο η αδερφή μου. Ίσως πάντως να υπάρχει και κάτι άλλο πίσω από όλα αυτά. Το έχω συζητήσει με φίλους μου. Σαν παιδί δεν είχα τόσα παιχνίδια όσα οι υπόλοιποι στη γειτονιά. Μπορεί λοιπόν σήμερα, να αναζητώ καμιά φορά εκείνα που τότε ήθελα να έχω».

Vintage Toys 2018

20-22 Απριλίου 2018
Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων, Κτίριο «Μηχανουργείο»
Ώρες διεξαγωγής: 11:00 – 23:00
Είσοδος: 5 ευρώ για όλο το 3ήμερο
Cosplayers και παιδιά έως 10 ετών δωρεάν
Προπώληση εισιτηρίων στο Viva.gr