Η κρίση της Καταλονίας σε επτά ερωταποκρίσεις

Σε ένα επικινδύνως τεταμένο κλίμα, η Ισπανία διανύει μια από τις μεγαλύτερες πολιτικές κρίσεις από τη δεκαετία του 1970. Ραγδαίες είναι οι πολιτικές εξελίξεις από την Παρασκευή, οπότε η Μαδρίτη αποφάσισε να θέσει την Καταλονία σε καθεστώς κηδεμονίας, ενώ το κοινοβούλιο της περιοχής ψήφισε υπέρ της απόσχισης.

Η ισπανική γενική εισαγγελία κινεί δικαστική διαδικασία σε βάρος του Κάρλες Πουτζδεμόντ με την κατηγορία της «εξέγερσης». Η κατηγορία αυτή επισύρει ποινή κάθειρξης έως και 30 έτη.

Την ώρα που το πολιτικό μέλλον της Ισπανίας μοιάζει αβέβαιο, η εφημερίδα Politico σε άρθρο της παρουσιάζει επτά ερωτήματα που σκοπό έχουν να διεισδύσουν στην καταλανική κρίση. Οι εξελίξεις από το πρώτο μέτρο της ενεργοποίησης του άρθρου 155 μέχρι την επομένη των εκλογών και τα σενάρια συνεργασιών στην Καταλονία, εξετάζονται στο δημοσίευμα που επιχειρεί να εξηγήσει την καταλανική κρίση με επτά ερωταπαντήσεις.

Ποιος αναλαμβάνει τον έλεγχο της Καταλονίας;

Μετά το πέρας του υπουργικού συμβουλίου, ο Μαριάνο Ραχόι γνωστοποίησε την απόφασή του να καθαιρέσει τον Κάρλες Πουτζδεμόντ και την κυβέρνηση της Καταλονίας. Και η ισπανική Γερουσία συμφώνησε την Παρασκευή να ανασταλεί η αυτονομία της περιοχής.

Την προεδρία της Καταλονίας αναλαμβάνει πλέον η αντιπρόεδρος της ισπανικής κυβέρνησης, Σοράγια Σάενθ ντε Σανταμαρία και στους υπουργικούς θώκους θα τοποθετηθούν ισπανοί υπουργοί. Όσον αφορά στις καταλανικές αντιπροσωπείες, έχει δοθεί εντολή να κλείσουν όλες πλην μίας.

Το επόμενο στάδιο μετά την καθαίρεση της καταλανικής κυβέρνησης, αφορά στην ανάληψη ελέγχου της αστυνομίας από τη Μαδρίτη που έχει λάβει δράση ώστε να αντικαταστήσει με νέα μέλη τη διοίκηση της Mossos d’Esquadra (αστυνομίας της Καταλονίας).

Σε άλλους τομείς, ωστόσο, η Μαδρίτη δεν έχει προχωρήσει στην αναδιάταξη της δομής, χωρίς ακόμη να έχει καθαιρέσει 140 μέλη που κατέχουν δευτερεύουσες κυβερνητικές θέσεις, κίνηση που έχει χαιρετιστεί από τους μετριοπαθείς εθνικιστές.

Θα υπάρξει πολιτική αντίσταση;

Το ερώτημα που απασχολεί σε μεγάλο βαθμό, μετά την Παρασκευή, είναι τi θα συμβεί εάν επιχειρήσουν μέλη του καταλανικού κοινοβουλίου να δουλέψουν στα γραφεία τους και η αστυνομία, της περιοχής, κατόπιν εντολής τούς εμποδίσει.

«Το πλάνο προέβλεπε αντίσταση με κάθε κόστος», δήλωσε μέλος της Καταλανικής Εθνοσυνέλευσης, υπέρμαχος της απόσχισης. Όπως ανέφερε οι οπαδοί της ανεξαρτησίας θα εφαρμόσουν στρατηγική που δεν συγκλίνει με την ολομέτωπη επίθεση αλλά που καθιστά σαφή την αντίθεση στο καθεστώς κηδεμονίας.

Θα πάρουν μέρος στις εκλογές τα κόμματα που τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας;

Οι ομάδες που τάσσονται υπέρ της απόσχισης καλούνται να αποφασίσουν εάν θα συμμετάσχουν στις εκλογές, αποδεχόμενες με αυτόν τρόπο την απόφαση της ισπανικής κυβέρνησης, ή εάν θα αντιταχθούν στη ψηφοφορία, ρισκάροντας να απομακρυνθούν από τους πολιτικούς θεσμούς.

Τα δύο κόμματα οπαδοί της απόσχισης που συμμετέχουν στον κυβερνητικό συνασπισμό, το κεντροδεξιό PDeCAT (του Πυτζδεμόντ) και το κεντροαριστερό ERC δεν έχουν γνωστοποιήσει τις προθέσεις τους.

Ο πρώην καταλανός πρόεδρος Αρτούρ Μας προειδοποίησε, σε συνέντευξη που παραχώρησε νωρίτερα τον Οκτώβριο, ότι η τοπική κυβέρνηση που ελέγχεται από τους αυτονομιστές θα ήταν «θανατηφόρα» για την περιοχή.

Ο ετήσιος καταλανικός προϋπολογισμός, πάντως, της τάξης των 34 δισ. αποτελεί κλειδί για την προώθηση των αιτημάτων των κομμάτων που τάσσονται υπέρ της αυτονομίας.

Αβέβαιο μένει εάν το μικρότερο κόμμα του τόξου της ανεξαρτησίας, το αριστερό CUP, θα λάβει μέρος στις εκλογές. Δεν θεωρείται απίθανο να μποϋκοτάρει την εκλογική διαδικασία.

Ποιος θα αναλάβει την ηγεσία του ανεξάρτητου στρατοπέδου;

Την ώρα που οι φιλελεύθεροι Ciudadanos και οι καταλανοί σοσιαλιστές μοιάζουν έτοιμοι για μια εκλογική αναμέτρηση, η ημερομηνία (21 Δεκεμβρίου) που όρισε ο Ραχόι για εκλογές έχει βρει τα κόμματα που τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας απροετοίμαστα.

Τα κόμματα της εξουσίας, PDeCAT and ERC, έλαβαν μέρος στις εκλογές του 2015 υπό τον συνασπισμό Junts pel Sí (Μαζί για το Ναι). Τίποτα όμως δεν μπορεί να προεξοφλήσει ότι κάτι ανάλογο θα συμβεί και στις εκλογές του 2017.

Την κατάσταση περιπλέκει ακόμη περισσότερο και το το τεταμένο κλίμα που επικρατεί στους καταλανικούς κυβερνητικούς κόλπους με μέλη του ERC να κατηγορούν τον Πουτζδεμόντ για προδοσία, ειδικά όταν αναμενόταν να προβεί σε δηλώσεις που δεν εξασφάλιζαν την μονομερή ανεξαρτησία.

Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, το ERC προηγείται με τον Οριόλ Ζουνκέρας να φλερτάρει με την καταλανική προεδρία. Αντίθετα, το PDeCAT θα πρέπει να συμμετάσχει στις εκλογές με νέο υποψήφιο, μιας που ο Πουτζδεμόντ έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν θα κατέβει σε νέο γύρο.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, το PDeCAT θα επιλέξει έναν πιο μετριοπαθή υποψήφιο που θα βρει διόδους συνεννόησης με τη Μαδρίτη στα επόμενα χρόνια.

Πάντως, μέλος του κόμματος PDeCAT έχει δηλώσει ότι θα ήταν πολιτική αυτοκτονία το κόμμα να αποστασιοποιηθεί από την ανεξαρτησία τη δεδομένη στιγμή.

Θα δώσουν οι εκλογές λύσεις;

Τον διχασμό σχετικά με το θέμα της ανεξαρτησίας της Καταλονίας καθρεφτίζουν οι περισσότερες δημοσκοπήσεις. Σύμφωνα με ορισμένες έρευνες, τα κόμματα υπέρ της απόσχισης που κέρδισαν το 48% και την απόλυτη πλειοψηφία στο καταλανικό κοινοβούλιο, θα διατηρήσουν ένα σχετικό προβάδισμα. Άλλοι, ωστόσο, υποστηρίζουν ότι θα χάσουν την πλειοψηφία.

Σε κάθε περίπτωση, μια καθαρά συνδικαλιστική κυβέρνηση που θα διοικείται από τους Ciudadanos, που θεωρείται η καλύτερη δυνατή επιλογή για τους υποστηριχτές της ανεξαρτησίας, δεν αποτελεί πιθανό σενάριο.

Εάν τα κόμματα που τάσσονται υπέρ της απόσχισης χάσουν την απόλυτη πλειοψηφία, τότε ο συνασπισμός της αριστερής δημάρχου της Βαρκελώνης, Catalunya en Comú, θα κληθεί να διαδραματίσει ρυθμιστικό ρόλο.

Δεν θεωρείται, ακόμη, απίθανο το στρατόπεδο υπέρ της ανεξαρτησίας να συνεργαστεί με εκείνο υπέρ της ενότητας μετά τις εκλογές στην Καταλονία.

Θα γίνει πιο υποτονική η υποστήριξη στην ανεξαρτησία;

Στις καταλανικές εκλογές θα φανεί η ανθεκτικότητα των κομμάτων που τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας. Υποσχέθηκαν την αναγέννηση της καταλανικής δημοκρατίας στις εκλογές του 2015 και στο δημοψήφισμα της 1ης Οκτωβρίου.

Πάντως, οι προσπάθειες της καταλανικής κυβέρνησης να προτάξουν την ανεξαρτησία ως κάτι γοητευτικό υποτιμήθηκαν, όπως φάνηκε, τις περασμένες εβδομάδες.

Με σχεδόν 1,700 εταιρείες να μετακινούν τα κεντρικά τους γραφεία εκτός της περιοχής, δεν είναι λίγοι εκείνοι που συνειδητοποίησαν ότι η απόσχιση από την Ισπανία θα έχει οικονομικές επιπτώσεις. Και η αστάθεια της παράταξης που τάσσεται υπέρ της ανεξαρτησίας προκαλεί προβληματισμό.

Τι θα ανέτρεπε τα δεδομένα;

Παράγοντας αποσταθεροποίησης θα μπορούσε να αποτελέσει και η μοίρα δεκάδων καταλανών αξιωματούχων και συγκεκριμένα του Κάρλες Πουτζδεμόντ στον οποίο έχουν προσαφθεί κατηγορίες για ποινικά αδικήματα.

Την άσκηση δίωξης για ανταρσία και κακοδιαχείρηση δημόσιου χρήματος ζήτησε τη Δευτέρα η ισπανική εισαγγελία, σε βάρος της πρώην καταλανικής κυβέρνησης.

Επιμέλεια: Ελισάβετ Σταμοπούλου

in.gr