Η νομοθετική και εκτελεστική εξουσία

Το αμερικανικό Σύνταγμα και εν γένει το πολιτικό σύστημα διέπονται από μια κεντρική φιλοσοφία: αυτή του checks and balances, δηλαδή των πολλαπλών ελέγχων. Το κάθε κέντρο εξουσίας ελέγχει το άλλο και κανένα δεν δρα αυθαίρετα.

Στα χέρια του προέδρου βρίσκεται η εκτελεστική εξουσία. Κυβερνά τη χώρα, διορίζει την κυβέρνηση, υπογράφει συνθήκες και είναι ο αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας. Ιστορικά ο πρόεδρος είναι κερδισμένος ως θεσμός, μια που το 19ο αιώνα οι εξουσίες του, και γενικότερα της κεντρικής κυβέρνησης, ήταν εξαιρετικά περιορισμένες.

Ο πρόεδρος έχει στα χέρια του μια εξαιρετικά σημαντική εξουσία που συχνά ξεχνάμε: διορίζει τους ισόβιους δικαστές του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ, το οποίο κρίνει τη συνταγματικότητα των νόμων. Αυτό σημαίνει πως, αν ένας συντηρητικός πρόεδρος διορίσει συντηρητικούς δικαστές, η απόφασή του αυτή θα επηρεάζει την πολιτική και την κοινωνική ζωή των ΗΠΑ για πολύ καιρό μετά την αποχώρησή του από την προεδρία.

Το Κογκρέσο -το κέντρο της νομοθετικής εξουσίας- χωρίζεται σε δύο τμήματα: τη Βουλή των Αντιπροσώπων, τα 435 μέλη της οποίας έχουν διετή θητεία, και τη Γερουσία, με 100 μέλη που εκλέγονται για έξι χρόνια. Το Κογκρέσο όχι μόνο ψηφίζει τους νόμους, αλλά εγκρίνει το διορισμό πολλών αξιωματούχων της κυβέρνησης, ενώ πρέπει να επικυρώνει τις όποιες συνθήκες υπογράφει ο πρόεδρος.

Ο πρόεδρος έχει δικαίωμα άσκησης βέτο σε νόμους που ψηφίζει το Κογκρέσο, το οποίο με τη σειρά του μπορεί να ανατρέψει το προεδρικό βέτο με τα δύο τρίτα των ψήφων.

Έτσι, αν και ο πρόεδρος κυβερνά τη χώρα, δεν μπορεί να διακινδυνεύσει να έχει κακές σχέσεις με το Κογκρέσο. Από την άλλη, τα μέλη του Κογκρέσου δεν μπορούν να δρουν πάντα με μια στενά κομματική αντίληψη και να δημιουργούν αδικαιολόγητα προβλήματα στον πρόεδρο ιδιαίτερα όταν αυτός είναι δημοφιλής ή τα μέτρα που προτείνει έχουν την υποστήριξη της κοινής γνώμης.

Προκειμένου να κυβερνηθεί η χώρα, αλλά και για να μην κατηγορηθούν για μικροκομματική συμπεριφορά, τα δύο μέρη πρέπει να βρουν ένα modus vivendi, έναν τρόπο να συνεργάζονται.

Σήμερα οι Δημοκρατικοί έχουν 44 από τους 100 γερουσιαστές, και 186 από τις 435 έδρες της Βουλής των Αντιπροσώπων.

Οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν 54 έδρες στη Γερουσία και 247 έδρες στη Βουλή των Αντιπροσώπων.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ