«Mια συγγνώμη»…

…δεν ειπώθηκε από κανένα γερμανό αξιωματούχο για τις θηριωδίες των Ναζί στην Ελλάδα, αλλά θα είχε άλλη βαρύτητα παλαιότερα από ό,τι τώρα, σημειώνει ο καθηγητής Νεώτερης Ιστορίας Χάγκεν Φλάισερ στο Γερμανικό Ραδιόφωνο.

Η επίσκεψη του γερμανού προέδρου αυτές τις μέρες στην Ελλάδα φέρνει και πάλι στην επιφάνεια γεγονότα, που όσοι τα έζησαν, δεν μπορούν να τα ξεχάσουν, αλλά και όσοι δεν τα έζησαν, τα διαβάζουν στα βιβλία ιστορίας ή τα ακούν από τους μεγαλύτερούς τους. Είναι θηριωδίες που δεν αναφέρονται στα γερμανικά βιβλία ιστορίας και δεν έχουν καταγραφεί στη γερμανική συλλογική μνήμη.

Σε κανένα βιβλίο ιστορίας

«Οι Έλληνες εγκαλούν συχνά στη μνήμη τους τα γεγονότα εκείνης της εποχής», υποστηρίζει ο Χάγκεν Φλάισερ, καθηγητής Νεώτερης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. «Η περίοδος της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα ήταν η πιο αιματηρή και η πιο καταστροφική από ό,τι σε όλες τις μη σλαβικές χώρες, αλλά ακόμη και στην Τσεχία. Υπήρχαν πολλά Λίντιτσε. Το Λίντιτσε και το Οραντούρ είναι μαρτυρικές πόλεις γνωστές στους μορφωμένους Γερμανούς. Αλλά τα Καλάβρυτα, που επισκέφθηκε το 2000 ο τότε γερμανός πρόεδρος Ράου, ή οι Λυγκιάδες, που θα επισκεφθεί ο νυν, δεν τα ξέρει κανείς, παρά το ότι εκτελέστηκαν με τον πιο θηριώδη τρόπο γυναίκες, παιδιά, ακόμη και αγέννητα παιδιά. Στα γερμανικά σχολικά βιβλία δεν υπάρχουν».

Ο γερμανός δημοσιογράφος ρωτά να μάθει τους λόγους που μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει ιστορική επεξεργασία αυτών των θηριωδιών στο μέτρο που θα έπρεπε.
«Οι Έλληνες δεν έχουν λόμπυ», απαντά ο Φλάισερ. «Επιπλέον η πιο ισχυρή αντιστασιακή οργάνωση κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Ελλάδα ήταν οι ηττημένοι του εμφυλίου που ακολούθησε. Που σημαίνει ότι στη δεκαετία του ’50 ή τέλος του ’40 συμμετείχαν στη κυβέρνηση και πρώην συνεργάτες των Γερμανών».

«Θα είχε άλλη βαρύτητα»

Ο Χάγκεν θεωρεί πολύ σημαντική την επίσκεψη του γερμανού προέδρου της Δημοκρατίας στην Ελλάδα και θυμίζει ότι το 1956, οι Έλληνες ήταν οι πρώτοι από τους πρώην συμμάχους που έτειναν χείρα συμφιλίωσης προς τους Γερμανούς με την επίσκεψη του τότε καγκελάριου Τέοντορ Χόις στην Αθήνα. Όμως τι ακριβώς είναι εκείνο που προσδοκούν οι Έλληνες από τον Γιόαχιμ Γκάουκ; Καθαρά λόγια, όπως μια συγγνώμη;

«Η λέξη συγγνώμη δεν ειπώθηκε μέχρι σήμερα σε καμιά επίσκεψη γερμανού αξιωματούχου», σημειώνει ο Χάγκεν Φλάισερ. «Θα ήταν σημαντικό, αλλά από την άλλη πλευρά, τέτοιες χειρονομίες θα είχαν παλαιότερα άλλη βαρύτητα από ό,τι σήμερα. Στο μεταξύ ο κόσμος παρηγορείται με το ότι γερμανοί πρέσβεις πηγαίνουν στους μαρτυρικούς τόπους και καταθέτουν στεφάνια. Οι Έλληνες χαρακτηρίζονται ως λαός των τεμπέληδων και των απατεώνων, όπως γράφει το Focus και άλλα έντυπα. Οι ίδιοι χαρακτηρισμοί υπάρχουν και στους φακέλους της Βέρμαχτ των στρατηγών που έδιναν εντολή να καούν τα Καλάβρυτα. Έλεγαν ακριβώς τα ίδια, με τις ίδιες λέξεις».

Στη συνέντευξη ο καθηγητής Νεώτερης Ιστορίας Χάγκεν Φλάισερ διηγείται την ιστορία των γερμανικών επανορθώσεων και τις ελληνικές διεκδικήσεις που δεν καρποφόρησαν. Και με το βλέμμα στο μέλλον υπογραμμίζει ότι είναι πολύ σημαντική η συνεργασία των Ελλήνων με τους Γερμανούς σε όλους τους τομείς και ιδιαίτερα στον τομέα της συγγραφής βιβλίου ιστορίας από μια κοινή ελληνογερμανική επιτροπή.

DLF / Ειρήνη Αναστασοπούλου

Υπεύθ. Σύνταξης Δήμητρα Κυρανούδη