Δεινόσαυρος σε αεροσήραγγα αποκαλύπτει την εξέλιξη της πτήσης

Ένα μοντέλο δεινόσαυρου σε πραγματικό μέγεθος δοκιμάστηκε σε αεροσήραγγα προκειμένου να δοκιμαστούν οι θεωρίες για το πώς πετούσαν οι φτερωτοί δεινόσαυροι πριν από 125 εκατ. χρόνια.

Τα τελευταία χρόνια έχει ανακαλυφθεί ένα πλήθος μικρόσωμων δεινόσαυρων των οποίων τα άνω και τα κάτω άκρα, συνήθως και η ουρά, ήταν καλυμμένα με πτίλα (φτερά). Και οι ανακαλύψεις αυτές έχουν πυροδοτήσει μια έντονη συζήτηση για το πώς πετούσαν αυτά τα ερπετά.

Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα θα βοηθούσε τους παλαιοντολόγους να εξακριβώσουν πώς τα σημερινά πτηνά εξελίχθηκαν από τους δεινόσαυρους πριν από περίπου 160 εκατομμύρια χρόνια.

Η τελευταία μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Νature Communications, εξετάζει τον Μicroraptor, έναν μικρόσωμο δεινόσαυρο που ανήκει στην κατηγορία των δρομεόσαυρων, μιας ομάδας δεινοσαύρων που ενδέχεται να σχετίζεται με τα σημερινά φτερά.

Ένα εντυπωσιακό απολίθωμα Microraptor που ανακαλύφθηκε το 2003 στην Κίνα αποκάλυψε ότι ο δεινόσαυρος ήταν πλήρως καλυμμένος με φτερά στα τέσσερα άκρα και την ουρά του.

Ορισμένοι παλαιοντολόγοι πιστεύουν ότι ο Μicroraptor άνοιγε τα μπροστινά και τα πίσω πόδια για να σχηματίσει έτσι δύο ζεύγη πτερύγων, ενώ άλλοι υποψιάζονται ότι τα πίσω πόδια κουλουριάζονταν κάτω από το υπόλοιπο σώμα, όπως συμβαίνει με τα σημερινά αρπακτικά πτηνά. Το πιθανότερο πάντως είναι ότι ο Μicroraptor απογειωνόταν από κλαδιά σαν ιπτάμενος σκίουρος, δεν μπορούσε όμως να απογειωθεί από το έδαφος.

Σε μια προσπάθεια να διαπιστώσουν πώς μπορεί να πέταγε ο Μicroraptor, ερευνητές του Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον κατασκεύασαν ένα ανατομικά ακριβές μοντέλο του Microraptor χρησιμοποιώντας αλουμίνιο, ξύλο μπάλσα και φτερά πάπιας. Το μοντέλο, με το χαϊδευτικό όνομα «Μορίς», έχει βάρος γύρω στο μισό κιλό και άνοιγμα φτερών 60 εκατοστά.

Ο Μορίς τοποθετήθηκε σε μια αεροσήραγγα με μικρά πιστόνια που μπορούσαν να μετακινούν τα πίσω πόδια την ώρα που το μοντέλο δεχόταν σε ανέμους έως 72 χιλιομέτρων ανά ώρα.

Η ανάλυση της ροής του αέρα οδήγησε σε δύο αναπάντεχες διαπιστώσεις. Πρώτον, ο Μicroraptor μπορούσε να έχει τα πίσω πόδια είτε ανοιχτά είτε κλειστά στη διάρκεια της πτήσης, χωρίς αυτό να επηρεάζει την ικανότητά του να ολισθαίνει στον αέρα.

Δεύτερον και κυριότερο, η έρευνα έδειξε ότι ο Microraptor θα μπορούσε να πετά ακόμα και αν δεν διέθετε καθόλου πτίλα -η αεροδυναμική συμπεριφορά του μοντέλου δεν άλλαξε όταν οι ερευνητές το ξεπουπούλιασαν.

Αυτό, επισημαίνουν οι ερευνητές, έχει σημασία όσον αφορά την εξέλιξη των πτίλων. «Για πολλά χρόνια, οι επιστήμονες πίστευαν ότι τα πτίλα είναι μοναδικό χαρακτηριστικό των πτηνών και λειτουργούν ως προσαρμογή για την ικανότητα πτήσης» λέει στο New Scientist ο Γκάρεθ Ντάικ, μέλος της ερευνητικής ομάδας.

«Είμαστε τώρα σχεδόν 100% σίγουροι ότι τα πτίλα εξελίχθηκαν για κάτι άλλο. Απλώς πρέπει να βρούμε τι ήταν αυτό» προσθέτει.

Πράγματι, αρκετοί ερευνητές υποψιάζονται ότι οι δεινόσαυροι εξέλιξαν τα πούπουλα προκειμένου να εντυπωσιάζουν τα άτομα του αντίθετου φύλλου. Τα πτίλα, επομένως, ήταν βασικό στοιχείο της σεξουαλικής επιλογής.

Επιμέλεια: Βαγγέλης Πρατικάκης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ