«Ανακαλύφθηκε» η μοριακή αιτία του τζετ λαγκ

Βρετανοί επιστήμονες πιστεύουν ότι βρήκαν την αιτία που χρειαζόμαστε χρόνο για να προσαρμοστούμε όταν ταξιδεύουμε μεταξύ δύο διαφορετικών χρονικών ζωνών, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύονται στο Cell.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης υποστηρίζουν ότι ανακάλυψαν τα «μοριακά φρένα» που εμποδίζουν το φως να κάνει επανεκκίνηση στο βιολογικό μας ρολόι όταν ταξιδεύουμε αεροπορικώς, προκαλώντας μας το γνωστό τζετ-λαγκ.

Από τα πειράματα που έκαναν διαπίστωσαν ότι το «λύσιμο» των φρένων αυτών έδινε την δυνατότητα της άμεσης προσαρμογής στα πειραματόζωα.

Οι ερευνητές ελπίζουν τώρα με τα νέα αυτά στοιχεία να μπορέσουν να δημιουργήσουν καλύτερα φάρμακα για την αντιμετώπιση του τζετ-λαγκ καθώς και διαφόρων ψυχικών διαταραχών.

Το βιολογικό μας ρολόι, όπως είναι γνωστό κρατά τον οργανισμό μας σε έναν ρυθμό, καθορίζοντας τη διάθεση, την πείνα, τη νύστα και την αρτηριακή μας πίεση μεταξύ άλλων βιολογικών λειτουργιών.

Το φως δρα σαν κουμπί επανεκκίνησης που κρατά το βιολογικό ρολόι σε σωστή λειτουργία, αλλά όταν ταξιδεύουμε αεροπορικώς ανά τον κόσμο, χρειάζεται χρόνο για να προσαρμοστεί. Αυτό συνεπάγεται κόπωση για τον οργανισμό μας, που μάλιστα μπορεί να διαρκεί και αρκετές ημέρες.

Οι βρετανοί ερευνητές, που χρηματοδοτήθηκαν από το The Wellcome Trust, θέλησαν αποσαφηνίσουν γιατί δεν γίνεται αυτόματη προσαρμογή του οργανισμού. Μελέτησαν λοιπόν ποντίκια, τα οποία επίσης διαθέτουν βιολογικό ρολόι, παρόμοιο με αυτό των ανθρώπων.

Επικέντρωσαν την έρευνά τους στον υπερχιασματικό πυρήνα, ένα τμήμα του εγκεφάλου που κρατά το υπόλοιπο σώμα σε συγχρονισμό. Αναζήτησαν τμήμα DNA που τα επίπεδα της δραστηριότητάς τους ανάλογο με το εξωτερικό φως.

Διαπίστωσαν λοιπόν ότι τεράστιος αριθμός γονιδίων ενεργοποιούνταν, αλλά στη συνέχεια η πρωτεΐνη SIK1 τα απενεργοποιούσε όλα. Δρούσε δηλαδή σαν ένα «φρένο» που περιόριζε την επίδραση του φωτός.

Πειράματα που έκαναν για να μειώσουν την λειτουργία της SIK1 έδειξαν ότι τα ποντίκια προσαρμόζονταν άμεσα ακόμη και όταν το βιολογικό τους ρολόι καλούνταν να αλλάξει κατά έξι ώρες.

«Μειώσαμε τα επίπεδα της πρωτεΐνης κατά 50-60%, για να επιφέρουμε μια άμεση επίδραση. Παρατηρήσαμε λοιπόν ότι τα ποντίκια μπορούσαν να προσαρμοστούν άμεσα στην διαφορά των έξι ωρών», εξηγούν οι ερευνητές.