Εθνικό Ίδρυμα Αποκατάστασης Αναπήρων: Πρότυπο ελπίδας

Αν κάποιος σας ζητούσε να αξιολογήσετε το ρόλο του κράτους απέναντι στα άτομα με αναπηρίες, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα είχατε πολλά αρνητικά να αναφέρετε και μάλλον δεν θα είχατε άδικο. Ωστόσο, αυτό που πιθανότατα δεν γνωρίζετε είναι ότι μέσα στην πληθώρα των προβλημάτων, ένα κρατικό ίδρυμα, μάλλον άγνωστο στο ευρύ κοινό, αποτελεί εδώ και αρκετά χρόνια την άγνωστη πτυχή μιας αξιέπαινης πραγματικότητας όσον αφορά τη φροντίδα των ατόμων με κινητικές δυσκολίες. Ο λόγος για το Εθνικό Ίδρυμα Αποκατάστασης Αναπήρων (ΕΙΑΑ).

Το εν λόγω θεραπευτήριο, μολονότι άγνωστο στο ευρύ κοινό, λειτουργεί από το 1945. Σήμερα εδρεύει στη Λεωφόρο Χασιάς, στο Ίλιον, και προσφέρει πληθώρα πολύτιμων υπηρεσιών σε όποια άτομα αντιμετωπίζουν παθήσεις ή τραυματικές καταστάσεις του νευρικού, μυοσκελετικού, κυκλοφορικού και αναπνευστικού συστήματος. Ας δούμε, όμως, εκ του σύνεγγυς το προφίλ του ιδρύματος.

Για την ιστορία…

Το ΕΙΑΑ ιδρύθηκε το 1945 από το Αμερικανικό Ίδρυμα Εγγύς Ανατολής με την οικονομική ενίσχυση της ελληνικής πολεμικής περίθαλψης στις ΗΠΑ. Το 1949 το υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας ανέλαβε την επιχορήγηση του ιδρύματος, το οποίο αναπτύχθηκε και λειτούργησε στο Παλαιό Ψυχικό με την επωνυμία «Κέντρο Αποκατάστασης Πολιτών Αναπήρων Ψυχικού».

Μέχρι το 1961 λειτούργησε ως ίδρυμα ιδιωτικού δικαίου και στη συνέχεια πήρε τη μορφή του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου. Έκτοτε λειτουργεί υπό την άμεση εποπτεία και ευθύνη του υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας, ενώ το 1972 μεταφέρθηκε στις νέες του εγκαταστάσεις, στο Ίλιον, σε ένα χώρο περίπου 60 στρεμμάτων. Επίσης, από το 1983 λειτουργεί παράρτημα του ιδρύματος στην Πάτρα.

Γενικές πληροφορίες

Το ΕΙΑΑ αποτελεί το μοναδικό κέντρο στην Ελλάδα που προσφέρει ολοκληρωμένες υπηρεσίες ιατρικής αποκατάστασης, προσβάσιμες από το ευρύ κοινό χάρη στο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Στο χώρο του λειτουργούν δύο κλινικές Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης (Φ.Ι.Απ.), στελεχωμένες με ειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό και πληθώρα εργαστηρίων, μερικά εκ των οποίων είναι μοναδικά για τα ελληνικά δεδομένα.

Στο πλαίσιο των υπηρεσιών του Ιδρύματος εντάσσονται, επίσης, υπηρεσίες κοινωνικής αποκατάστασης σε άτομα ειδικές ανάγκες, ενώ, με πρωτοβουλία του κέντρου, λειτουργεί και κλάδος εκπαίδευσης, κατάρτισης και επαγγελματικής αποκατάστασης των εν λόγω ατόμων, ο οποίος μάλιστα εμφανίζει έντονη δραστηριότητα.

Η ομάδα αποκατάστασης

Το δύσκολο έργο της προσαρμογής των ατόμων με αναπηρίες στις νέες συνθήκες που καλούνται να αντιμετωπίσουν εμπίπτει στην ευθύνη ειδικών επιστημόνων, όπως φυσικοθεραπευτών, εργοθεραπευτών, λογοθεραπευτών, ειδικών τεχνιτών ορθώσεων και προσθέσεων, ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών, ενώ η ιατρική στελέχωση συμπληρώνεται και από ιατρούς άλλων ειδικοτήτων.

Οι υπηρεσίες της ομάδας αποκατάστασης βρίσκουν άμεση εφαρμογή σε ασθενείς που έχουν υποστεί αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, κακώσεις του νωτιαίου μυελού, ακρωτηριασμούς, σκλήρυνση κατά πλάκας αλλά και διάφορα ορθοπεδικά, νευρολογικά και ρευματολογικά νοσήματα.

Πρέπει να αποσαφηνιστεί, επίσης, ότι η λειτουργική αποκατάσταση δεν αναφέρεται μόνο στην κινητική διαταραχή αλλά στο σύνολο των διαταραχών των συστημάτων του οργανισμού που προκύπτουν έπειτα από μια χρόνια ή αιφνίδια αλλαγή της φυσιολογικής λειτουργίας. Η παρέμβασή της αφορά όλες τις ηλικίες και διακρίνεται σε αποκατάσταση ενηλίκων, παιδιών και εφήβων και γηριατρική αποκατάσταση.

Βαθμίδες περίθαλψης

Η γκάμα των υπηρεσιών που παρέχονται από το ΕΙΑΑ καλύπτει ένα μεγάλο φάσμα παθήσεων. Στο πλαίσιο αυτό χωρίζονται σε υπηρεσίες πρωτοβάθμιας περίθαλψης, δηλαδή περιστατικών που μπορούν να αντιμετωπιστούν με συμβουλευτική ιατρική ή με μικρή σειρά επισκέψεων και φαρμακευτική αγωγή δίχως την ανάγκη νοσηλείας, και σε υπηρεσίες τριτοβάθμιας περίθαλψης. Πρόκειται για εξειδικευμένα περιστατικά, που στην πλειονότητά τους χρήζουν νοσηλείας και ειδικής ιατρικής αντιμετώπισης.

Οι κύριες παθήσεις που αφορούν την πρωτοβάθμια περίθαλψη είναι:
– Μυϊκές δυστονίες
– Προβλήματα χρόνιου πόνου
– Νοσήματα της σπονδυλικής στήλης
– Αρθροπάθειες
– Ειδικός αθλητισμός
– Όλα τα νοσήματα που χρήζουν αρχικής εσωτερικής νοσηλείας, στη φάση της αποθεραπείας.

Επίσης, η πρωτοβάθμια αποκατάσταση ασχολείται και με την πρόληψη σε τομείς όπως τη διατήρηση της στάσης του σώματος, την ανάπτυξη αντοχής αλλά και την αποφυγή της κύφωσης και της σκολίωσης.

Όσον αφορά, δε, την τριτοβάθμια αποκατάσταση, αυτή ασχολείται, μεταξύ άλλων, με:
– Παθήσεις του νευρικού συστήματος, όπως βλάβη του νωτιαίου μυελού παθολογικής ή τραυματικής αιτιολογίας, σκλήρυνση κατά πλάκας, μυοπάθειες κ.λπ.
– Παθήσεις του μυοσκελετικού συστήματος, όπως κατάγματα, κακώσεις σπονδυλικής στήλης, ακρωτηριασμοί, βαριά οστεοπόρωση, εκφυλιστικές αρθροπάθειες κ.λπ.
– Παθήσεις του καρδιοαναπνευστικού συστήματος, όπως βαλβιδοπάθειες, χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια κ.ο.κ.
– Πολυσυστηματικές παθήσεις, δηλαδή όσες αφορούν ένα συνδυασμό συστημάτων του οργανισμού.

Τμήματα του ΕΙΑΑ

α. Ιατρεία – Εργαστήρια
Στο χώρο του ιδρύματος λειτουργούν δύο κλινικές Φυσικής Ιατρικής Αποκατάστασης, οι οποίες δέχονται, εκτός από τους επισκέπτες ασθενείς, νοσηλευόμενους και σε άλλα νοσοκομεία, σε καθημερινή βάση, από τις 9 έως τις 12 π.μ.

Τα ειδικά ιατρεία που περιλαμβάνονται στο ίδρυμα είναι τα εξής:
– Ιατρείο εκτίμησης και αντιμετώπισης διαταραχών κίνησης
– Ιατρείο εγκεφαλικής παράλυσης
– Ιατρείο χρόνιου μυοσκελετικού πόνου
– Ιατρείο αθλητιατρικής
– Ιατρείο οστεοπόρωσης και μεταβολικών νοσημάτων
– Ιατρείο Απομυελινωτικών παθήσεων και εκφυλιστικών παθήσεων του νευρομυϊκού συστήματος
– Ιατρείο αντιμετώπισης οσφυαλγίας (με ομαδικά προγράμματα κινησιοθεραπείας – άσκησης εντός θερμαινόμενης πισίνας)
– Ιατρείο εκτίμησης ακρωτηρισμών
– Ιατρείο αντιμετώπισης διαταραχών μυϊκού τόνου – σπαστικότητας.

Επιπλέον, το ίδρυμα διαθέτει διαγνωστικά και θεραπευτικά εργαστήρια, όπως Ηλεκτρομυογραφικό και Ηλεκτρονευρογραφικό, Βιοανάδρασης (Biofeedback) και Παρακολούθησης – 24ωρης καταγραφής νευρογενούς κύστης.

β. Κοινωνική υπηρεσία
Ο εν λόγω τομέας περιλαμβάνει ψυχοκοινωνική αξιολόγηση του ατόμου με κινητικά προβλήματα, συμβουλευτική – υποστήριξη του κινητικά αναπήρου και της οικογένειας αλλά και πληροφόρηση για τα προγράμματα κοινωνικής πολιτικής επαγγελματικής αποκατάστασης. Επίσης, παρέχει επίδομα σε φοιτητές ΑΕΙ – ΤΕΙ με κινητικά προβλήματα.

γ. Τμήμα Φυσικοθεραπείας
Στελεχωμένο με εξειδικευμένο προσωπικό, το συγκεκριμένο τμήμα προσφέρει θεραπευτική αγωγή με κινησιοθεραπεία στους πάσχοντες από νοσήματα ή κακώσεις του νευρικού και του μυοσκελετικού συστήματος.

δ. Τμήμα ψυχολογικής υποστήριξης και αξιολόγησης
Στελεχώνεται από έναν ψυχολόγο και παρέχει ψυχική υποστήριξη στους ασθενείς και των δύο κλινικών.

ε. Τμήμα Εργοθεραπείας
Στο εν λόγω τμήμα αξιολογούνται κλινικά οι κινητικές και γνωστικές δεξιότητες του ασθενούς, η αισθητικότητά του αλλά και οι γενικότερες ικανότητές του στην καθημερινή ζωή. Από εκεί και έπειτα οι στόχοι που τίθενται σχετίζονται με τη βελτίωση όλων των παραπάνω δεξιοτήτων και την επανένταξη στους φυσιολογικούς ρυθμούς ζωής, με ειδικές θεραπείες και μέσα τελευταίας τεχνολογίας. Πρόκειται σαφώς για ένα από τα πιο σημαντικά τμήματα του ιδρύματος.

ζ. Μονάδα Βιοϊατρικής και Τεχνολογίας Αποκατάστασης
Η συγκεκριμένη μονάδα ασχολείται με την παροχή σύγχρονων υπηρεσιών εμβιομηχανικής στα άτομα με κινητικές δυσκολίες με τη χρήση νέων τεχνολογικών μέσων. Μεταξύ άλλων παρέχει εξειδικευμένες μετρήσεις μηχανικής σώματος (ανάλυση βάδισης, κίνησης σπονδυλικής στήλης, ισορροπίας) αλλά και τεχνικά βοηθήματα (σχεδιασμό κατασκευή και ποιοτικό έλεγχο τεχνικών βοηθημάτων).

η. Τμήμα Λογοθεραπείας
Προσφέρεται για άτομα ηλικίας από 16 ετών και άνω. Μετά από ατομική εξέταση παρέχεται θεραπεία σε όσους έχουν υποστεί εγκεφαλικά επεισόδια, κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, ανευρύσματα κ.λπ. και έχουν δυσκολίες στην επικοινωνία και τη γραφή.

ι. Τομέας επαγγελματικής κατάρτισης
Προσφέρεται στους νέους άνω των 16 ετών με ειδικές ανάγκες και περιλαμβάνει εκπαίδευση σε ειδικότητες, όπως τυπογραφία-βιβλιοδεσία, ξυλουργική, υποδηματοποιία και μηχανοπλεκτική.

κ. Διαιτολογικό τμήμα
Στελεχωμένο με ειδικό διαιτολόγο έχει ως στόχο τη δημιουργία ειδικού διαιτολογίου και την παροχή συμβουλών στους ασθενείς του ιδρύματος που εμφανίζουν παχυσαρκία, υπέρταση, προβλήματα με το γαστρεντερικό σύστημα, υπερλιπιδαιμίες ή σακχαρώδη διαβήτη.

λ. Κέντρο αξιολόγησης ικανότητας οδήγησης και διασκευών οχημάτων για οδηγούς ατόμων με ειδικές ανάγκες
Πρόκειται στην ουσία για το πρώτο κρατικό κέντρο αξιολόγησης της ικανότητας των ατόμων με ειδικές ανάγκες να οδηγούν. Οι εξετάσεις είναι σύντομες, χωρίς οικονομική επιβάρυνση και περιλαμβάνουν αξιολόγηση της ικανότητας οδήγησης σε κατάλληλα διασκευασμένα οχήματα του ιδρύματος. Επιπλέον, υποδεικνύονται στους οδηγούς τα τεχνικά βοηθητικά μέσα και οι διασκευές που απαιτούνται να γίνουν στο αυτοκίνητο, προκειμένου να οδηγούν με ασφάλεια.

Επικοινωνία με το ΕΙΑΑ
Όσοι ενδιαφέρεστε να έλθετε σε επαφή με το Ίδρυμα μπορείτε να καλέστε στο τηλέφωνο 210 – 23.14.103/4. Το κτίριο όπου στεγάζεται το ίδρυμα βρίσκεται επί της Λεωφόρου Χασιάς στο Ίλιον, σε απόσταση περίπου δύο χιλιομέτρων από την πλατεία των Αγίων Αναργύρων.

health.in.gr