australopithecus

Για σχεδόν τέσσερις δεκαετίες, οι παλαιοανθρωπολόγοι πίστευαν ότι ο Αυστραλοπίθηκος της Αφάρ, που έγινε γνωστός από το απολίθωμα της «Λούσι», ήταν ο μόνος συγγενής του ανθρώπου που ζούσε στην Αφρική πριν από περίπου 3 εκατομμύρια χρόνια. Κι όμως, μια σειρά από νέα απολιθώματα ανατρέπουν αυτήν την εικόνα.

Ένα ακόμα είδος αυστραλοπίθηκου που φαίνεται ότι ζούσε την ίδια εποχή με την περίφημη «Λούσι» περιπλέκει την εικόνα για το ποιος ήταν ο άμεσος πρόγονος του σύγχρονου ανθρώπου.

Κάθε φορά που γράφουμε με το στιλό ή πιάνουμε την οδοντόβουρτσα, ουσιαστικά αξιοποιούμε ένα θαύμα της εξέλιξης μοναδικό στον άνθρωπο: τα επιδέξια χέρια μας, ικανά για τον χειρισμό και την κατασκευή εργαλείων. Φαίνεται όμως ότι ο αντιτακτός αντίχειρας του σημερινού ανθρώπου, δηλαδή ο αντίχειρας που μπορεί να αγγίζει σφιχτά τα υπόλοιπα δάχτυλα του χεριού, δεν είναι και τόσο πρόσφατη εφεύρεση.

Νέα απολιθώματα από την Αφρική ανατρέπουν την εικόνα των ανθρωπολόγων για τον Australopithecus afarensis, τον προϊστορικό συγγενή μας που έγινε διάσημος από το απολίθωμα της «Λούσι», ηλικίας περίπου 3,2 εκατ. ετών. H νέα ανασύνθεση της ανατομίας της αποκαλύπτει ένα ανθρωπόμορφο πλάσμα με διακριτό λαιμό, λεπτή μέση και μια πλήρη καμάρα στο πέλμα -κάτι που σημαίνει ότι η Λούσι είχε κατέβει από τα δέντρα.

Πριν από σχεδόν δύο εκατομμύρια χρόνια, μια γυναίκα και ένα παιδί είχαν την ατυχία να πέσουν σε μια υπόγεια σπηλιά, στην οποία ανακαλύφθηκαν προ ετών οι σκελετοί τους. Η προσεκτική ανάλυση των ευρημάτων υποδεικνύει τώρα ότι το νέο είδος, με την ονομασία Australopithecus sediba, ίσως ήταν άμεσος πρόγονος του Homo erectus αλλά και του σύγχρονου ανθρώπου.

Ο αυστραλοπίθηκος του Αφάρ, ένας από τους αρχαιότερους γνωστούς συγγενείς του ανθρώπου, διάσημος από το απολίθωμα της «Λούσι», είχε ήδη εγκαταλείψει τα δέντρα και ύψωνε πλέον το ανάστημά του στη σαβάνα της Αιθιοπίας. Τη θεωρία επιβεβαιώνουν νέα οστά, ηλικίας 3,2 εκατ. ετών, που δείχνουν ότι τα πόδια του είχαν καμάρα.

Σκελετοί σχεδόν 2 εκατομμυρίων ετών που βρέθηκαν κοντά στο Γιοχάνσεμπουργκ διαπιστώθηκε ότι ανήκουν σε ένα άγνωστο ως σήμερα είδος αυστραλοπίθηκου που είχε αρχίσει να βαδίζει στα δύο πόδια. Παραμένει πάντως ασαφές αν πρόκειται για πρόγονο του σύγχρονου ανθρώπου, ή απλώς για έναν ακόμα χαμένο ξάδελφο.