συρία

Ο απεσταλμένος του ΟΗΕ και του Αραβικού Συνδέσμου Κόφι Ανάν, εμπνευστής του σχεδίου για τον τερματισμό της κρίσης στη Συρία που παραμένει νεκρό γράμμα, παραδέχθηκε το Σάββατο σε συνέντευξή του στη Le Monde ότι οι προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας να δοθεί πολιτική λύση στη Συρία «απέτυχαν». Παράλληλα, ζήτησε από το Ιράν να συμμετάσχει και αυτό στις συνομιλίες.

Βομβαρδισμοί, συγκρούσεις και απώλειες σε ανθρώπινες ζωές συνθέτουν το σκηνικό στη Συρία, παρά τις προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας να πετύχει τη συνεννόηση. Τουλάχιστον έξι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους το τελευταίο 24ωρο σε συγκρούσεις στο Χαλέπι. Την ίδια ώρα, ο ΓΓ του ΟΗΕ κάλεσε το Συμβούλιο Ασφαλείας να ανανεώσει την εντολή των παρατηρητών στη Συρία, όμως με περισσότερο «πολιτικό προσανατολισμό»: ενίσχυση του διαλόγου και όχι απλά έλεγχο αν τηρείται η εκεχειρία.

Σε ισχυρότερη δράση του Συμβουλίου Ασφαλείας με την υιοθέτηση δεσμευτικής απόφασης για κατάπαυση πυρός και πολιτική μετάβαση στη βάση του Κεφαλαίου 7 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ (που ανοίγει το δρόμο σε νέες κυρώσεις, ακόμη και σε προσφυγή στη βία) καλεί η διεθνής διάσκεψη των Φίλων του Συριακού Λαού στο Παρίσι, αυξάνοντας παράλληλα τη βοήθεια προς τους αντικαθεστωτικούς μέσω και της παροχής τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού. Με συνέπειες προειδοποιούν οι ΗΠΑ για τη συνεχιζόμενη σινορωσική στήριξη στον Μπασάρ αλ-Άσαντ, τη στιγμή που το καθεστώς του δέχεται βαρύ πλήγμα από την αποσκίρτηση κορυφαίου στρατηγού.

Ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράκ δήλωσε ότι η κυβέρνησή του έχει πληροφορίες ότι μαχητές της Αλ Κάιντα περνούν στη Συρία από το Ιράκ, προκειμένου να πραγματοποιήσουν επιθέσεις. Ο Χοσιγιάρ Ζεμπάρι δήλωσε την Πέμπτη σε δημοσιογράφους ότι οι Αρχές ανησυχούν για ενδεχόμενο διάχυσης της βίας από τη Συρία σε άλλες περιοχές της Μέσης Ανατολής.

Τη στιγμή που οι καθεστωτικές δυνάμεις σφυροκοπούν πόλεις που ελέγχονται από τους αντάρτες και η αποστολή του ΟΗΕ κάνει λόγο για πρωτοφανή επίπεδα βίας, ο Σύρος πρόεδρος Μπασάρ αλ-Άσαντ ισχυρίζεται μιλώντας σε τουρκική εφημερίδα ότι εξακολουθεί να χαίρει λαϊκής υποστήριξης -και αυτή η στήριξη είναι που τον σώζει από τη μοίρα του Σάχη του Ιράν... Ο Αλ-Άσαντ επιμένει ότι διεξάγει πόλεμο με «τρομοκρατικές οργανώσεις, όχι με το λαό» και επαναλαμβάνει τα περί εμπλοκής ξένων δυνάμεων και συνωμοσίας για την αποσταθεροποίηση της κατάστασης στη Συρία.

Η Ρωσία δεν συζητά το μέλλον του Σύρου προέδρου, Μπασάρ αλ Άσαντ, με τις ΗΠΑ, δήλωσε την Τετάρτη Ρώσος υψηλόβαθμος αξιωματούχος, διαψεύδοντας πληροφορίες εφημερίδων, σύμφωνα με τις οποίες η Ουάσινγκτον προσπαθεί να πείσει τη Μόσχα να χορηγήσει πολιτικό άσυλο στον Άσαντ. Ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών, Ουίλιαμ Χέιγκ, δήλωσε ότι η Ρωσία θα πρέπει να αντιληφθεί ότι είναι ανώφελο να υποστηρίζει τον Σύρο πρόεδρο. Οι διαφορετικές ομάδες της αντιπολίτευσης απέτυχαν να ξεπεράσουν τις διαφορές τους σε συνάντηση στο Κάιρο.

Δεκατρείς ημέρες μετά την κατάρριψη του τουρκικού Phantom -σε διεθνή εναέριο χώρο κατά τη θέση της Άγκυρας, που έρχεται σε σύγκρουση με τη συριακή εκδοχή- το τουρκικό Γενικό Επιτελείο ανακοινώνει ότι εντοπίστηκαν από βαθυσκάφος οι σοροί των δύο χειριστών στην ανατολική Μεσόγειο, χωρίς να δίνει όμως το ακριβές στίγμα. Η κατάρριψη του Phantom προκάλεσε πολεμικό κλίμα στα σύνορα Τουρκίας-Συρίας, με συνεχείς απογειώσεις τουρκικών μαχητικών τις τελευταίες ημέρες και προειδοποιήσεις ότι οποιαδήποτε στρατιωτική κίνηση εκ μέρους της Συρίας στη μεθόριο δεν θα μείνει αναπάντητη.

Πιέσεις στη Ρωσία προκειμένου να προσφέρει πολιτικό άσυλο στον Σύρο πρόεδρο, Μπασάρ αλ Άσαντ, μετά τη συμφωνία που επετεύχθη το Σάββατο στη Γενεύη πάνω στις βασικές αρχές της πολιτικής μετάβασης στη Συρία, ασκούν οι δυτικές χώρες, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Kommersant. Ωστόσο, ρωσική διπλωματική πηγή τονίζει ότι «δεν είναι στα σχέδιά μας να δεχτούμε τον Άσαντ». Την ίδια ώρα ο Άσαντ στρέφεται κατά της Τουρκίας, κατηγορώντας την ότι προσφέρει στήριξη σε Σύρους «τρομοκράτες» και ζητά να μην επεμβαίνει στις εσωτερικές υποθέσεις της χώρας του.

Αγνοώντας τη διεθνή πίεση, το καθεστώς του Μπασάρ αλ-Άσαντ κλιμακώνει τις επιθέσεις εξαπολύοντας βομβαρδισμούς στη Χομς και τη Ντούμα κοντά στη Δαμασκό, την ώρα που παραμένει τεταμένο το κλίμα στα σύνορα με την Τουρκία με συνεχείς απογειώσεις τουρκικών μαχητικών εξαιτίας της πτήσης συριακών μεταγωγικών ελικοπτέρων κοντά στη μεθόριο. Στο «μέτωπο» της διεθνούς διπλωματίας, η διαμάχη Ρωσίας-Δύσης για τη διαδικασία πολιτικής μετάβασης στη Συρία παραμένει, με τη Μόσχα να αρνείται να παραστεί στη Σύνοδο των Φίλων της Συρίας την Παρασκευή στο Παρίσι.

Οι μυστικές υπηρεσίες της Συρίας λειτουργούν κέντρα βασανισμού σε ολόκληρη τη χώρα, όπου οι κρατούμενοι υφίστανται ξυλοδαρμούς, με καλώδια και ρόπαλα, καίγονται με οξύ και βιάζονται... Τα συγκλονιστικά αυτά στοιχεία περιγράφονται σε έκθεση του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που δόθηκε στη δημοσιότητα την Τρίτη και έχει τίτλο «Αρχιπέλαγος Βασανισμών». Η οργάνωση μιλά ανοικτά πλέον για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και καλεί το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ να προσφύγει για το θέμα της Συρίας στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο.

Δηλώσεις του Μπασάρ αλ Ασαντ δημοσιεύει την Τρίτη η τουρκική εφημερίδα Cumhuriyet, σύμφωνα με τις οποίες ο Σύρος πρόεδρος εύχεται να μην είχε καταρριφθεί το τουρκικό αεροσκάφος και τονίζει ότι δεν θα επιτρέψει η ένταση μεταξύ των δύο χωρών να μετατραπεί σε ανοιχτή πολεμική σύρραξη. Την ίδια ώρα, ρωσική στρατιωτική πηγή, που επικαλείται το πρακτορείο Interfax, δηλώνει ότι η Μόσχα διαθέτει ακριβή στοιχεία που αποδεικνύουν ότι το τουρκικό αεροσκάφος είχε παραβιάσει τον συριακό εναέριο χώρο.

Και οι δύο πλευρές -το καθεστώς Άσαντ και οι δυνάμεις των αντικαθεστωτικών- συνεχίζουν να παραλαμβάνουν οπλισμό και πυρομαχικά από το εξωτερικό ενώ ο αιματηρός εμφύλιος μετρά αρκετούς μήνες, σύμφωνα με έγγραφο των Ηνωμένων Εθνών που παρουσιάστηκε στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Αν και το έγγραφο δεν κατονομάζει τις χώρες που εξοπλίζουν τις δύο πλευρές, θεωρείται «κοινό μυστικό» πως το μεν καθεστώς παίρνει όπλα από τη Ρωσία και το Ιράν ενώ οι αντικαθεστωτικοί από το Κατάρ και τη Σαουδική Αραβία.

Το σχέδιο που υιοθετήθηκε στη Γενεύη από την Ομάδα Δράσης για τη μετάβαση σε μία κυβέρνηση εθνικής ενότητας στη Συρία θα έχει αποτέλεσμα μόνο εάν ο Σύρος πρόεδρος, Μπασάρ αλ Άσαντ αποχωρήσει από την εξουσία, δήλωσε ο επικεφαλής του Συριακού Εθνικού Συμβουλίου (ΣΕΣ) Αμπντέλ Μπάσετ Σάιντα, τονίζοντας ότι ο λαός ζητά την πτώση του καθεστώτος. Το ίδιο άφησε να εννοηθεί και ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Λοράν Φαμπιούς, την ώρα που η αιματοχυσία συνεχίζεται...

Την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ των μελών της Ομάδας Δράσης για τη Συρία –συμπεριλαμβανομένης και της Ρωσίας που πρόβαλε επί μακρού αντιρρήσεις– για τις αρχές και τις κατευθυντήριες γραμμές μετάβασης σε μία κυβέρνηση εθνικής ενότητας στη Συρία μέσα από καθορισμένα χρονοδιαγράμματα ανακοίνωσε ο ειδικός απεσταλμένος του Αραβικού Συνδέσμου και του ΟΗΕ Κόφι Άναν, μετά τη διάσκεψη στη Γενεύη. Παραταύτα, δεν είναι σαφές ποιος θα είναι ο ρόλος του νυν προέδρου Μπάσαρ αλ-Άσαντ σε αυτό το μεταβατικό στάδιο.

Έκκληση στις διεθνείς δυνάμεις να υπάρξει συναίνεση σε ένα ειρηνευτικό σχέδιο για τη Συρία, που θα περιλαμβάνει επίσης και τις αρχές για μια μεταβίβαση της εξουσίας, έκανε ο κοινός ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ και του Αραβικού Συνδέσμου για τη Συρία Κόφι Άναν κατά την έναρξη της διάσκεψης της Ομάδας Δράσης για τη Συρία στη Γενεύη. Στη σύνοδο μετέχουν τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, η Τουρκία, οι χώρες του Αραβικού Συνδέσμου και οι χώρες της ΕΕ. Κυρώσεις από το Συμβούλιο Ασφαλείας ζητά η Βρετανία.

Για πρώτη φορά συναντώνται το Σάββατο στη Γενεύη οι υπουργοί Εξωτερικών των πέντε μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για να συζητήσουν το θέμα της κρίσης στη Συρία και να προσπαθήσουν να καταλήξουν σε συμφωνία για τον τερματισμό της βίας στη χώρα. Υπάρχει πιθανότητα να σημειωθεί πρόοδος, λέει ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, λέγοντας πάντως ότι καλό είναι να μην υπάρχουν μεγάλες προσδοκίες από τη διάσκεψη. Αν αποτύχει η διάσκεψη η κλιμάκωση της βίας στη χώρα θα καταστεί «μη αναστρέψιμη», λέει ο Ανάν.

Σκληρός απέναντι στους τρομοκράτες που δρουν στη χώρα του αλλά και επικριτικός απέναντι στις χώρες που θέλουν να αποτύχει το ειρηνευτικό σχέδιο Ανάν για να επιρρίψουν τις ευθύνες στη Συρία εμφανίστηκε ο πρόεδρος της Συρίας Μπασάρ αλ Άσαντ μιλώντας στην ιρανική τηλεόραση. Όπως εξήγησε, η Συρία είναι υπό διεθνή πίεση λόγω της υποστήριξής της προς τους Παλαιστίνιους αλλά αυτές οι πιέσεις δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα στο παρελθόν και δεν θα έχουν και στο μέλλον. Η συνέντευξη έρχεται δύο ημέρες πριν τη σύνοδο στη Γενεύη όπου ο Κόφι Άναν θα παρουσιάσει άλλο ένα σχέδιο...

Πρόταση για τον σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ενότητας στη Συρία, που θα δρομολογήσει τις πολιτικές αλλαγές στη χώρα, ετοιμάζεται να παρουσιάσει στη διάσκεψη του ΟΗΕ στη Γενεύη το Σάββατο ο Κόφι Ανάν. Διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι το σχέδιο Ανάν αποδέχονται τόσο η Ρωσία όσο και τα υπόλοιπα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, μεταξύ αυτών και η Κίνα. Κατά τις ίδιες πηγές, στην κυβέρνηση εθνικής ενότητας θα μπορούν να συμμετέχουν μέλη της αντιπολίτευσης και νυν υπουργοί, αλλά όχι πρόσωπα που ενδεχομένως θα υπονομεύσουν την αξιοπιστία της. Η αντιπολίτευση δηλώνει ότι δεν θα δεχτεί το σχέδιο Ανάν, αν δεν προβλέπει την αποχώρηση του Άσαντ. Ισχυρή έκρηξη στη Δαμασκό.

Νέα διάσταση στο «θρίλερ» της κατάρριψης του τουρκικού Phantom με δήλωση του Σύρου υπουργού Πληροφοριών ότι αντιμετωπίστηκε ως αγνώστου ταυτότητας, και δεδομένης της ομοιότητας των τουρκικών και ισραηλινών μαχητικών η Συρία «μπορεί και να νόμισε» ότι ήταν ισραηλινό. «Ο τουρκικός λαός είναι αδελφός και φίλος. Η Συρία δεν θέλησε να χτυπήσει τουρκικό αεροσκάφος» λέει ο υπουργός Ομράν αλ-Ζουμπί. Την ίδια στιγμή, ο Ερντογάν τονίζει ότι η Τουρκία δεν έχει πρόθεση επίθεσης στη Συρία, αλλά προειδοποίηση με σκληρή αντίδραση σε συριακές στρατιωτικές κινήσεις στη μεθόριο.

Στη σκιά του πολεμικού κλίματος που έχει διαμορφωθεί στα σύνορα Τουρκίας - Συρίας μετά την κατάρριψη του τουρκικού Phantom, ο Ταγίπ Ερντογάν λέει ότι η «η Τουρκία, ο τουρκικός λαός δεν έχουν την πρόθεση να επιτεθούν στη Συρία, και δεν δείχνουν καμία εχθρική στάση εναντίον οποιασδήποτε χώρας». Σπεύδει, όμως, να προειδοποιήσει πως η Τουρκία θα απαντήσει «με τον πιο ηχηρό τρόπο σε κάθε εχθρική πράξη» που έχει στόχο τη χώρα -επαναλαμβάνοντας την απειλή στρατιωτικής δράσης έναντι σε ενδεχόμενες κινήσεις στρατιωτικών μονάδων της Συρίας στη μεθόριο.

Ανεξέλεγκτη μαίνεται η βία στη Συρία, την ώρα που και τα Ηνωμένα Έθνη κατηγορούν και τις δύο πλευρές για σοβαρές παραβιάσεις των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Νέες ελπίδες για να μπει τέλος στον εμφύλιο -όπως παραδέχεται και ο ίδιος ο Μπασάρ Ασαντ- δημιουργεί η απόφαση του Κόφι Ανάν να διοργανώσει στη Γενεύη διάσκεψη για τη Συρία, το Σάββατο 30 Ιουνίου.

Ο Σύρος πρόεδρος, Μπασάρ Αλ-Άσαντ, παραδέχθηκε ότι η χώρα του βρίσκεται «σε κατάσταση πολέμου, έναν χρόνο μετά την έναρξη της εξέγερσης κατά της διακυβέρνησής του. Μιλώντας στο νέο υπουργικό συμβούλιο, ο Αλ Άσαντ είπε ότι όλες οι προσπάθειες θα πρέπει να επικεντρωθούν στη νίκη αυτού του πολέμου. Σφοδρές συγκρούσεις σε προάστια της Δαμασκού. Σε διπλωματικό αδιέξοδο για το θέμα της Συρίας βρίσκονται ΗΠΑ-Ρωσία. Η Aμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών δεν θα συμμετάσχει σε διμερείς συναντήσεις στη Γενεύη το Σάββατο «αν δεν συμφωνήσουν όλες οι πλευρές για την ανάγκη πολιτικής μετάβασης στη Συρία».

Η κατάρριψη του τουρκικού μαχητικού αεροσκάφους από τη Συρία, δεν θα πρέπει να θεωρηθεί ούτε πρόκληση, ούτε ηθελημένη ενέργεια, υποστηρίζει η Ρωσία καλύπτοντας πλήρως –έστω και με κάποια καθυστέρηση– τη στενή της σύμμαχο Συρία. Καλεί ακόμη η Μόσχα όλα τα μέρη στην περιοχή και στο εξωτερικό «να δράσουν αποκλειστικά προς το συμφέρον» του σχεδίου Άναν «απέχοντας από τη λήψη μέτρων εκτός αυτού του πλαισίου».

Καταδικάζει το NATO την κατάρριψη του τουρκικού μαχητικού αεροσκάφους από τις συριακές δυνάμεις, χωρίς να προειδοποιήσει για οποιουδήποτε είδους στρατιωτική απάντηση. Ο γγ της Συμμαχίας, μετά την έκτακτη συνεδρίαση του ΝΑΤΟ την οποία ζήτησε η Τουρκία, χαρακτήρισε την επίθεση «απαράδεκτη», ζητώντας από τη Δαμασκό να λάβει μέτρα ώστε να αποφευχθούν παρόμοια περιστατικά στο μέλλον. Δεν συζητήθηκε το Άρθρο 5 περί συντονισμένης αντίδρασης. Αλλάζει τους κανόνες εμπλοκής με τη Συρία η Άγκυρα.

Με 90 λεπτά καθυστέρηση και μάλλον κουρασμένος έφτασε ο Ρώσος πρόεδρος στο Ισραήλ τη Δευτέρα. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν είχε συνομιλίες με τον Ισραηλινό πρόεδρο, στον οποίο είπε ότι δεν έχει «υποχρέωση» στον Μπασάρ Αλ Άσαντ, αλλά κάλεσε τη Δύση να σκεφτεί προσεκτικά πριν τον απομακρύνει. «Ο Άσαντ σταμάτησε να αποτελεί εναλλακτική λύση, όταν άρχισε να πυροβολεί τα παιδιά του» είπε ο Ισραηλινός πρόεδρος. «Κανείς από εμάς δεν μπορεί να ανεχτεί φέρετρα γεμάτα σορούς παιδιών. Αυτό είναι πέρα από την πολιτική» είπε. Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, κάλεσε τον Πούτιν να σκληρύνει τη στάση του κατά του Ιράν. Την Τρίτη ο Ρώσος πρόεδρος επισκέπτεται τη Δυτική Όχθη.