πυρηνικά

Θερμή υποδοχή επιφύλαξαν ιρανοί πολίτες στην ομάδα των ιρανών διαπραγματευτών που επέστεψε σήμερα, Παρασκευή, στην Τεχεράνη, μετά τη συμφωνία-πλαίσιο που επετεύχθη με την Ομάδα των Έξι για «κούρεμα» του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν.

Παρατείνεται η αγωνία για το αν η διεθνής κοινότητα θα καταλήξει σε συμφωνία για τα πυρηνικά της Τεχεράνης. Ο Τζον Κέρι αποφάσισε να παραμείνει στην ελβετική πόλη μέχρι το πρωί της Πέμπτης, και ενώ τα μηνύματα είναι αντιφατικά. Ο Λευκός Οίκος δηλώνει ότι υπάρχει μεν πρόοδος, αλλά «δεν έχουμε ακόμα καταλήξει σε πολιτική συνεννόηση».

Οι συνομιλίες για τα πυρηνικά του Ιράν πήραν παράταση μίας ημέρας με στόχο προκαταρκτική συμφωνία, αλλά η πρόοδος ακόμη δεν είναι επαρκής: Το Ιράν και οι χώρες της Δύσης αναφέρουν πως υπάρχουν ακόμη ανοικτά ζητήματα, μιλώντας ωστόσο για κοινό έδαφος συνεννόησης.

Παράταση ενός 24ώρου πήραν οι συνομιλίες για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, των οποίων η καταληκτική ημερομηνία ήταν η 31η Μαρτίου. Εκπρόσωπος της αμερικανικής κυβέρνησης δήλωσε ότι έχει σημειωθεί αρκετή πρόοδος, «που αξίζει να συνεχίσουμε και την Τετάρτη». Υπάρχουν, πάντως, και αρκετά «αγκάθια».

Ο ισραηλινός πρωθυπουργός κατήγγειλε την Τρίτη ότι το πλαίσιο συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν θα δώσει στην Τεχεράνη τη δυνατότητα ανάπτυξης πυρηνικού όπλου σε λιγότερο από έναν χρόνο.

Το τελευταίο 24ωρο των διαπραγματεύσεων για τα πυρηνικά του Ιράν, όλες οι πλευρές επιμένουν πως είναι ζωτικής σημασίας να καταρτιστεί προκαταρκτική συμφωνία για να υπερπηδηθεί το αδιέξοδο 12 χρόνων, αλλά η έκβαση είναι αβέβαιη. Η Τεχεράνη και οι Έξι έχουν δείξει ετοιμότητα για συμβιβασμό, όμως ο ρυθμός υποχώρησης από τις κυρώσεις και το ζήτημα των εργασιών για εμπλουτισμό ουρανίου κρατούν ακόμη στον αέρα τη συμφωνία. Επιστρέφει ο ρώσος ΥΠΕΞ στο τραπέζι, βλέποντας «υψηλές πιθανότητες» επιτυχίας.

Η τιμή του πετρελαίου υποχώρησε στις ασιατικές αγορές την ώρα που το Ιράν και η ομάδα των έξι ισχυρών κρατών του πλανήτη συζητούν για το πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας. Σήμερα Δευτέρα  η τιμή του πετρελαίου Μπρεντ διαμορφώνεται στα 56,04 δολάρια το βαρέλι ενώ η τιμή του αμερικανικού αργού καταγράφει μείωση 76 σεντς στα 48,11 δολάρια το βαρέλι.

Η επίτευξη συμφωνίας στις διαπραγματεύσεις για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν είναι εφικτή, απομένουν ωστόσο «δύο ή τρία ζητήματα» που πρέπει να επιλυθούν, δήλωσε την Κυριακή ιρανός εκπρόσωπος στις «Συνομιλίες των 'Εξι» με το Ιράν. Ωστόσο ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών είχε εκφράσει νωρίτερα επιφυλάξεις.

Στην τελική ευθεία φαίνεται να μπαίνουν οι διαπραγματεύσεις της διεθνούς κοινότητας με την Τεχεράνη για το πυρηνικό πρόγραμμα. Εκπρόσωπος της διαπραγματευτικής ομάδας του Ιράν διέψευσε πάντως ότι οι δύο πλευρές (Ομάδα 5+1 και Ιράν) βρίσκονται κοντά σε προκαταρκτική συμφωνία.

«Σκληρές και σοβαρές» χαρακτηρίζονται από την αμερικανική πλευρά οι διαπραγματεύσεις της διεθνούς κοινότητας με το Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Οι επόμενες μέρες θα δείξουν κατά πόσο η Τεχεράνη είναι πραγματικά έτοιμη να λάβει δύσκολες αποφάσεις, ανέφερε αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Αισιόδοξος για την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ του Ιράν και της διεθνούς κοινότητας αναφορικά με το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, εμφανίστηκε το Σάββατο ο πρόεδρος της χώρας Χασάν Ροχανί. «Είναι πολύ πιθανό να καταλήξουμε σε συμφωνία. Δεν υπάρχουν ανυπέρβλητα εμπόδια» είπε, εν όψει των νέων συνομιλιών που έχουν προγραμματιστεί για την επόμενη εβδομάδα. Πάντως, ο αμερικανός ΥΠΕΞ εμφανίστηκε πιο συγκρατημένος, λέγοντας ότι ναι μεν έχει σημειωθεί πρόοδος στις συνομιλίες, αλλά απαιτούνται ακόμα «σκληρές αποφάσεις».

Στις 25 Μαρτίου επαναλαμβάνονται οι συνομιλίες της διεθνούς κοινότητας (ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία, Ρωσία, Κίνα και Γερμανία) με το Ιράν με αντικείμενο το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, ανακοίνωσαν η ιρανική και η αμερικανική κυβέρνηση. Τηλεφωνική επικοινωνία Ομπάμα-Ολάντ για τις διαπραγματεύσεις με την Τεχεράνη.

Έτοιμος να θέσει το πυρηνικό οπλοστάσιο της Ρωσίας σε επιχειρησιακή ετοιμότητα ήταν ο Βλαντιμίρ Πούτιν κατά την περίοδο της εισβολής στη χερσόνησο της Κριμαίας, όπως δηλώνει ο ίδιος ο Ρώσος πρόεδρος σε ντοκιμαντέρ που μετέδωσε την Κυριακή η ρωσική κρατική τηλεόραση. Η προβολή του ντοκιμαντέρ ήλθε εν μέσω της φημολογίας που έχει πυροδοτεί καθώς «αγνοούνται τα ίχνη» του Πούτιν από τις 5 Μαρτίου...

Αξιωματούχος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών δηλώνει ότι η Μόσχα έχει το δικαίωμα να αναπτύξει πυρηνικά όπλα στην προσαρτημένη χερσόνησο της Κριμαίας, προσθέτοντας ότι ο ίδιος δεν γνωρίζει για την ύπαρξη ανάλογων σχεδίων. «Δεν ξέρω εάν υπάρχουν πυρηνικά όπλα εκεί τώρα. Δεν ξέρω αν υπάρχουν σχέδια, όμως επί της αρχής η Ρωσία μπορεί να το κάνει» είπε ο επικεφαλής της υπηρεσίας ελέγχου των όπλων του ρωσικού ΥΠΕΞ.

Δέσμευση της Τεχεράνης για τουλάχιστον δεκαετές πάγωμα του πυρηνικού της προγράμματος θέλει ο αμερικανός πρόεδρος, αποτιμώντας ωστόσο περιορισμένες προς το παρόν τις πιθανότητες να επιτευχθεί τελική συμφωνία στις συνομιλίες του Ιράν με τους «Έξι». Η αναφορά του Ομπάμα έρχεται την ώρα που ο Λευκός Οίκος αφ' ενός ζητά από το Κογκρέσο να μην τορπιλίσει τις συνομιλίες με νέες κυρώσεις ενώ αφ' ετέρου ο ισραηλινός πρωθυπουργός έρχεται στην Ουάσινγκτον για να καλέσει σε άτεγκτη στάση απέναντι στο Ιράν.

Λίγο πριν ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπεντζαμίν Νετανιάχου φτάσει στην Ουάσινγκτον, μετά την «αυθαίρετη πρόσκληση» των ρεπουμπλικανών γερουσιαστών, για να μιλήσει για το Ιράν, τα μικρά σύννεφα με την αμερικανική κυβέρνηση δεν υποχωρούν: Ο αμερικανός ΥΠΕΞ αμφισβήτησε την στάση του για τις συνομιλίες για το Ιράν, λέγοντας πως ο Μπ.Νετανιάχου «μπορεί πολύ απλά να μην κάνει σωστή εκτίμηση». Τόσο ανοικτές επιφυλάξεις είναι σπάνιες για έναν στενό σύμμαχο, και ενισχύουν την ένταση την ώρα που περισσότεροι Δημοκρατικοί βουλευτές σκοπεύουν να μην παραστούν στην ομιλία Νετανιάχου.

Ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου δήλωσε σήμερα, Τρίτη «θα κάνω τα πάντα εντός των δυνάμεών μου» για να εμποδιστεί η επίτευξη μιας συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Ο ίδιος θεωρεί ότι το αμερικανό Κογκρέσο είναι «το τελευταίο οχυρό» για να αποφευχθεί κάτι τέτοιο. Οι δηλώσεις του ισραηλινού πρωθυπουργού έρχονται λίγες ημέρες πριν από την ομιλία του στο Κογκρέσο, που έχει δημιουργήσει αντιδράσεις.

Το 2012, ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπεντζαμίν Νετανιάχου ήθελε να προειδοποιήσει με τον σαφέστερο δυνατό τρόπο πως το Ιράν ήταν ένα βήμα πριν την κατασκευή πυρηνικών όπλων, και το έκανε με την περίφημη κάρτα με τη βόμβα στην ομιλία του στο βήμα του ΟΗΕ. Τώρα, o Guardian και το Al Jazeera επικαλούνται γνώση εγγράφων των μυστικών υπηρεσιών, στα οποία αντιθέτως η Μοσάντ φέρεται να εμφανιζόταν πιο καθησυχαστική για τις πραγματικές δυνατότητες του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος.

Χωρίς συμφωνία έληξαν οι συνομιλίες των υπουργών Εξωτερικών των Έξι και του Ιράν στη Βιέννη. Η προθεσμία για συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης παρατείνεται έως τα τέλη Ιουνίου του 2015 και οι συνομιλίες θα επαναληφθούν από τον επόμενο μήνα. Στόχος είναι να υπάρξει «συμφωνία επί της αρχής» έως τον Μάρτιο.

Η 24η Νοεμβρίου, η δεύτερη προθεσμία που είχαν θέσει οι Έξι και το Ιράν στις συνομιλίες τους για συνολική συμφωνία επί του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης, έφτασε και όλα δείχνουν πως οι δύο πλευρές παραμένουν σε απόσταση. Οι ΥΠΕΞ στη Βιέννη συζητούν μέχρι την τελευταία στιγμή, όμως πλέον όχι γύρω από συνολική συμφωνία αλλά για ενδεχόμενη νέα παράταση -κίνηση με εσωτερικό κόστος και για την Ουάσινγκτον αλλά και για την Τεχεράνη, το οποίο μπορεί να καταλήξει να υπονομεύσει ακόμη και τη συνέχιση της διαδικασίας.

Να απομακρύνεται οριστικά φαίνεται το ενδεχόμενο επίτευξης συνολικής συμφωνίας του Ιράν με τους «Έξι» για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης εντός της προθεσμίας, καθώς τα εμπόδια του εμπλουτισμού ουρανίου και της άρσης των κυρώσεων παραμένουν ανυπέρβλητα. Η Τεχεράνη ανέφερε πως θεωρεί «αδύνατη» την επίτευξη συμφωνίας μέχρι τη Δευτέρα, εκπνοή της προθεσμίας στις συνομιλίες, λέγοντας πως οι προσπάθειες επικεντρώνονται στην παράταση του διαλόγου.

Ελάχιστες μοιάζουν να είναι οι πιθανότητες για την επίτευξη συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν εν όψει της καταληκτικής ημερομηνίας της 24ης Νοεμβρίου. Τα νέα από την Βιέννη, όπου πραγματοποιούνται οι επαφές της Ομάδας 5+1 (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Γαλλία, Βρετανία και Γερμανία) και του Ιράν είναι άσχημα. Το σενάριο που φαίνεται να κερδίζει έδαφος είναι αυτό της παράτασης.

Δύο φαίνεται να είναι τα κυριότερα «αγκάθια» στην επίτευξη συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν εν όψει της καταληκτικής ημερομηνίας της 24ης Νοεμβρίου. Οι συνομιλίες «πάγωσαν» την Παρασκευή, καθώς ο ιρανός αξιωματούχος επέστρεψε στην Τεχεράνη για να λάβει οδηγίες. Ο δε Τζον Κέρι αναμένει τις εξελίξεις από το Παρίσι.

Ο χρόνος μετρά αντίστροφα για την επίτευξη ή μη συμφωνίας της διεθνούς κοινότητας με το Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Ωστόσο, από τις δηλώσεις που γίνονται στη Βιέννη σχετικά με την πορεία των συνομιλιών, το κλίμα είναι βαρύ. «Οι συνομιλίες γίνονται σε κλίμα έντασης» δήλωσε ο ρώσος διαπραγματευτής.

«Μοιάζει δύσκολο αυτή τη στιγμή το ενδεχόμενο να επιτευχθεί πλήρης και οριστική συμφωνία με το Ιράν για το πυρηνικό πρόγραμμα προτού εκπνεύσει η προθεσμία της 24ης Νοεμβρίου» εκτιμά ο αναπληρωτής σύμβουλος του προέδρου των ΗΠΑ για θέματα εθνικής ασφαλείας, Τόνι Μπλίνκεν. Ο ίδιος πάντως, άφησε ένα μικρό παράθυρο αισιοδοξίας.