πλούτωνα

Εννέα χρόνια μετά την εκτόξευση, το σκάφος New Horizons της NASA, η πρώτη αποστολή στον μακρινό Πλούτωνα, βγήκε από την κατάσταση αναμονής ενόψει της άφιξης στον στόχο. Το 2015 θα μας προσφέρει τις πρώτες καθαρές εικόνες αυτού του παγωμένου κόσμου, ο οποίος φαίνεται θολός ακόμα και στο διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble.

Στον τρίτο μήνα έχουν μπει οι ανασκαφές στον Τύμβο Καστά στην Αμφίπολη και η αγωνία για τον «ένοικο» του αρχαίου τάφου κορυφώθηκε τα τελευταία 24ωρα μετά την αποκάλυψη ολόκληρου του εντυπωσιακού ψηφιδωτού με την αρπαγή της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα. Το ενδιαφέρον επικεντρώνεται τώρα στις έρευνες που ξεκίνησαν το Σάββατο στον τρίτο θάλαμο του τάφου. «Οι εργασίες προχωρούν πόντο-πόντο» είπε στο in.gr η Άννα Παναγιωταρέα.

Η αρπαγή της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα, παρουσία του ψυχοπομπού Ερμή, είναι η εικόνα που αναπαριστά το ψηφιδωτό μεγέθους 4,5 Χ 3μ., το οποίο αποκαλύφθηκε στον τύμβο Καστά της Αμφίπολης. Η Περσεφόνη απεικονίζεται με κόκκινα μαλλιά, φοράει λευκό χιτώνα με λεπτή κόκκινη ταινία και κόσμημα στον καρπό του αριστερού χεριού. Σε ερώτηση για το πώς προήλθε η φθορά στο κέντρο του ψηφιδωτού, η κ. Περιστέρη είπε: «Δεν υπάρχει λογική. Φαίνεται όμως ότι δεν είναι φυσική φθορά».

Τα χρονικά περιθώρια στενεύουν επικίνδυνα για τη φιλόδοξη αποστολή New Horizons που θα προσπεράσει τον Πλούτωνα σε έναν χρόνιο. Ο επόμενος προορισμός του σκάφους δεν έχει ακόμα ανακαλυφθεί, και η NASA επιστρατεύει τώρα το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble για να εντοπίσει ένα κατάλληλο σώμα.

Είναι μια πρωτοφανής περίπτωση στην ιστορία της NASA: Το διαστημικό σκάφος New Horizons, το πρώτο που θα εξερευνήσει την εξώτερη ζώνη του Ηλιακού Συστήματος, θα προσπεράσει τον Πλούτωνα σε έναν χρόνο, και η NASA δεν έχει βρει ακόμα τον επόμενο προορισμό της αποστολής. Όλα δείχνουν ότι μόνο το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble μπορεί να ανακαλύψει έγκαιρα ένα κατάλληλο σώμα.

Μετά το σκάνδαλο που είχε δημιουργηθεί με τα βαφτόσια δυο φεγγαριών του Πλούτωνα, η Διεθνής Αστρονομική Ένωση αλλάζει την αυστηρή πολιτική της και στο εξής θα επιτρέπει στο κοινό να λαμβάνει μέρος στη διαδικασία επιλογής ονόματος για νέους πλανήτες. Αρκεί να ακολουθήσετε τους κανόνες.

Ονόματα από την αρχαία ελληνική μυθολογία πήραν επίσημα και τα δύο μικρότερα φεγγάρια του Πλούτωνα, καθώς η Διεθνής Αστρονομική Ένωση τα βάφτισε «Κέρβερο» και «Στύγα». Η επιλογή των ονομάτων έγινε μετά από μια άνευ προηγουμένου ψηφοφορία στο Διαδίκτυο, στην οποία συμμετείχαν περίπου 500.000 άτομα. Το «Κέρβερος» ήρθε δεύτερο σε δημοτικότητα και η «Στύγα» τρίτη. Πρώτο σε προτιμήσεις, αλλά δεν επελέγη ήταν το «Βουλκάν» (ο Ήφαιστος των Ρωμαίων), το όνομα του πλανήτη καταγωγής του πρωταγωνιστή Μίστερ Σποκ στο «Σταρ Τρεκ».

Ολοκληρώθηκε η διαδικτυακή ψηφοφορία για τα βαφτίσια των δύο μικρότερων δορυφόρων του Πλούτωνα, τα οποία ανακαλύφτηκαν μόλις το 2011 και το 2012. Αν η πρόταση γίνει τελικά δεκτή από τη Διεθνή Αστρονομική Ένωση, ο Κέρβερος και ο Ήφαιστος θα γίνουν τα νέα μέλη μιας σκοτεινής συμμορίας του Κάτω Κόσμου, η οποία περιλαμβάνει ακόμα τον Χάροντα, τη Νύχτα και την Ύδρα.

Ο τρίτος και ο τέταρτος φυσικός δορυφόρος του Πλούτωνα ανακαλύφθηκαν μόλις την τελευταία διετία και δεν έχουν ακόμα αποκτήσει επίσημες ονομασίες. Ερευνητές του Ινστιτούτου SETI ζητούν τώρα τις προτάσεις του κοινού, αρκεί τα υποψήφια ονόματα να σχετίζονται με τον κάτω κόσμο του Άδη. Για παράδειγμα: Κέρβερος, Αχέροντας, Ορφέας, Περσεφόνη, Υπνος, Ευριδίκη.

Νέα, ακριβέστερα μαθηματικά μοντέλα δείχνουν ότι η ατμόσφαιρα του Πλούτωνα διογκώνεται περιοδικά μέχρι το ύψος των 10.000 χιλιομέτρων, και είναι επομένως περισσότερο από δέκα φορές πιο παχιά από την ατμόσφαιρα της Γης. Η ακριβής εκτίμηση του πάχους έχει σημασία ενόψει της άφιξης της αποστολής New Horizons της NASA το 2015.

Οι περισσότεροι πιθανότατα δεν έχετε ακούσει τίποτε για αυτόν, όμως ο Μακεμάκε, εκτός από θεός της γονιμότητας των ιθαγενών των Νησιών του Πάσχα, είναι επίσης ένας από τους πλανήτες-νάνους που περιφέρονται γύρω από τον Ήλιο μας. Αν και γνωρίζαμε ότι είναι γείτονας του Πλούτωνα και υποθέταμε ότι έχει πολλά κοινά στοιχεία με τον πρώην πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, κανένα γήινο μάτι δεν τον είχε δει ως τώρα. Αστρονόμοι κατάφεραν τώρα να συλλάβουν τον νάνο σε μια σπάνια διάβασή του.

Μια φωτεινή κουκκίδα που μετατοπιζόταν ανεπαίσθητα στις εικόνες του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble επιβεβαιώθηκε ότι είναι ο πέμπτος δορυφόρος του Πλούτωνα -κάτι που εξέπληξε τους ερευνητές, οι οποίοι δεν περίμεναν ότι ο πλανήτης-νάνος, μικρότερος και από τη Σελήνη, θα μπορούσε να έχει ένα τόσο πλούσιο χαρέμι φεγγαριών.

Εκατομμύρια πλανήτες που εκδιώχθηκαν από τις οικογένειές τους υιοθετούνται τελικά από ξένα άστρα, εκτιμά νέα μελέτη, βασισμένη σε υπολογιστικά μοντέλα. Οι ερευνητές δεν αποκλείουν μάλιστα το ενδεχόμενο να έχει υιοθετήσει και ο Ήλιος ένα τέτοιο σώμα, το οποίο όμως θα παρέμενε αόρατο πέρα από την τροχιά του Πλούτωνα.

Φασματικές ενδείξεις που κατέγραψε στον Πλούτωνα το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble ενισχύουν τις υποψίες για την ύπαρξη οργανικών ουσιών ακόμα και στις παγωμένες παρυφές του Ηλιακού Συστήματος. H παρουσία σύνθετων υδρογονανθράκων θα μπορούσε μάλιστα να εξηγεί την κοκκινωπή χροιά του πλανήτη νάνου και άλλων σωμάτων της Ζώνης του Κούιπερ.

Έπειτα από τρεις δεκαετίες ταξιδιού, τα δίδυμα σκάφη Voyager βρίσκονται τόσο μακριά από τον Ήλιο ώστε μπορούν πλέον να ανιχνεύσουν ένα είδος ακτινοβολίας που εκπέμπουν τα αστρικά μαιευτήρια του Γαλαξία μας. Οι νέες παρατηρήσεις της ιστορικής αποστολής επιβεβαιώνουν τις θεωρητικές προβλέψεις για το σχηματισμό νέων άστρων στον Μίλκι Ουέι και ανοίγουν το δρόμο για την αναγνώριση των αρχαίων γαλαξιών όπου γεννήθηκαν τα πρώτα άστρα του Σύμπαντος.