μίλκι

Τα άστρα που κινούνται με τις μεγαλύτερες ταχύτητες στον Γαλαξία μας -τόσο γρήγορα που κάποια στιγμή μπορούν ακόμη και να δραπετεύσουν από αυτόν- στην πραγματικότητα είναι φυγάδες από έναν πολύ μικρότερο γαλαξία, ο οποίος βρίσκεται σε τροχιά γύρω από το δικό μας.

Πώς γίνεται μια πόλη στο μέγεθος πρωτεύουσας να εκπέμπει το λιγοστό φως ενός χωριού; Κι όμως, αυτό συμβαίνει με αυτόν τον μακρινό και μυστηριώδη γαλαξία, ο οποίος έχει τη μάζα του δικού μας Μίλκι Γουέι αλλά είναι σχεδόν τελείως σκοτεινός.

Ένας από τους μικρούς γαλαξίες που γυροφέρνουν τον δικό μας «Μίλκι Ουέι» αποκαλύπτεται σε μια από τις τελευταίες εικόνες του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble. Μικρός, αραιός και αχνός, ο Λέοντας Α περιέχει αναπάντεχα πολλά νεαρά άστρα.

Την επόμενη φορά που θα θαυμάσετε το νυχτερινό ουρανό, σκεφτείτε ότι αυτό που βλέπετε θα έμοιαζε φτωχό και ξεθωριασμένο σε σχέση με το υπερθέαμα που θα απολάμβανε ένας υποθετικός παρατηρητής πριν από δέκα δισεκατομμύρια χρόνια, όταν η Γη ακόμα δεν υπήρχε.

Χρησιμοποιώντας την ισχυρότερη κάμερα του κόσμου, αστρονόμοι του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ εντόπισαν ακόμα εννέα μικροσκοπικούς γαλαξίες να κινούνται σε τροχιά γύρω από τον δικό μας Γαλαξία. Η «αναπάντεχη» ανακάλυψη θα μπορούσε τώρα να βοηθήσει τους κοσμολόγους να ελέγξουν τα μοντέλα τους για τη μυστηριώδη σκοτεινή ύλη.

Δέκα χρόνια παρατηρήσεων χρειάστηκαν για να ολοκληρωθεί ο πληρέστερος χάρτης του Μίλκι Ουέι, ο οποίος συγκεντρώνει λεπτομερείς πληροφορίες για 219 εκατομμύρια άστρα στον κύριο δίσκο του γαλαξία μας.

Οι περισσότεροι γαλαξίες που μπορούμε να διακρίνουμε στο όριο του ορατού Σύμπαντος είναι υπέρλαμπροι γίγαντες εντελώς διαφορετικοί από τον δικό μας Γαλαξία. Για πρώτη φορά, αμερικανοί αστρονόμοι κατάφεραν να παρατηρήσουν άμεσα έναν «κανονικό» αρχέγονο γαλαξία, ο οποίος δεν αποκλείεται να μοιάζει με τον Μίλκι Ουέι στα αρχικά στάδια του σχηματισμού του.

Άστρα που εκτινάχθηκαν από τη θέση τους λόγω της μαύρης τρύπας που κρύβεται στην καρδιά του Γαλαξία μας βρέθηκαν να τρέχουν σαν δαιμονισμένα στο Διάστημα με ταχύτητα 3,2 εκατομμυρίων χιλιομέτρων την ώρα.

Μια από τις μεγαλύτερες εικόνες που έχουν δημιουργήσει μέχρι σήμερα οι αστρονόμοι, τόσο μεγάλη ώστε θα είχε διαστάσεις 9 επί 7 μέτρα αν τυπωνόταν στην ανάλυση ενός τυπικού βιβλίου, απαθανατίζει με πρωτοφανή λεπτομέρεια την καρδιά του Γαλαξία μας, και επιτρέπει στους ερευνητές να δημιουργήσουν έναν κατάλογο με 84 εκατομμύρια άστρα.

Τα θεωρητικά μοντέλα των κοσμολόγων προβλέπουν ότι γύρω από τον Γαλαξία μας υπάρχουν χιλιάδες μικρότεροι γαλαξίες-δορυφόροι, μέχρι σήμερα όμως οι αστρονόμοι έχουν εντοπίσει ελάχιστους. Νέες παρατηρήσεις με το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble υποδεικνύουν ότι οι δορυφόροι του Μίλκι Γουέι παραμένουν άφαντοι επειδή περιέχουν ελάχιστα άστρα και αποτελούνται κυρίως από τη μυστηριώδη σκοτεινή ύλη.

Έπειτα από τρεις δεκαετίες ταξιδιού, τα δίδυμα σκάφη Voyager βρίσκονται τόσο μακριά από τον Ήλιο ώστε μπορούν πλέον να ανιχνεύσουν ένα είδος ακτινοβολίας που εκπέμπουν τα αστρικά μαιευτήρια του Γαλαξία μας. Οι νέες παρατηρήσεις της ιστορικής αποστολής επιβεβαιώνουν τις θεωρητικές προβλέψεις για το σχηματισμό νέων άστρων στον Μίλκι Ουέι και ανοίγουν το δρόμο για την αναγνώριση των αρχαίων γαλαξιών όπου γεννήθηκαν τα πρώτα άστρα του Σύμπαντος.

Ένας πλανήτης στο μέγεθος του Δία, τον οποίο εντόπισαν Ευρωπαίοι αστρονόμοι στον Μίλκι Ουέι, είναι πιθανότατα ο πρώτος γνωστός πλανήτης που έφτασε εδώ από άλλο γαλαξία. Όμως το σημαντικότερο στην ανακάλυψη δεν είναι τόσο η προέλευσή του ξένου, όσο οι ανατροπές που φέρνει στη θεωρία για το σχηματισμό των πλανητικών συστημάτων.

Ένα ζευγάρι από γιγάντιες «φυσαλίδες» που εκπέμπουν ακτίνες γάμμα περιβάλλει την καρδιά του Γαλαξία μας, αποκάλυψε διαστημικό τηλεσκόπιο της NASA. Η μυστηριώδης δομή εκτείνεται σε απόσταση 50.000 φωτός και, αν και αόρατη, καταλαμβάνει το μισό ορατό ουρανό.