ευρωζώνη

Με την Ευρωζώνη να πιέζεται από όλες τις πλευρές και το κίνδυνο κατάρρευσης το ευρώ περισσότερο ορατό από ποτέ, οι ηγέτες της ΕΕ καλούνται να πάρουν μέτρα που θα ανατρέψουν την δυσμενή κατάσταση που επικρατεί σήμερα. Μέρκελ και Σαρκοζί εμφανίζονται δε έτοιμοι να προτείνουν αλλαγές-εξπρες στις συνθήκες ώστε να αποφευχθούν τα χειρότερα. Δημοσίευμα της Bild επικαλούμενο διπλωματικές πηγές στο Βερολίνο αναφέρει ότι οι ηγέτες του γαλλογερμανικού άξονα θα παρουσιάσουν τα σχέδια τους στην σύνοδο κορυφής στις 8-9 Δεκεμβρίου, επιδιώκοντας οι αλλαγές να συμφωνηθούν και να ισχύσουν το ταχύτερο δυνατό.

Με πρόδηλη ανησυχία και μαύρες σκέψεις για το μέλλον υποδέχθηκαν οι αναλυτές των ξένων μέσων ενημέρωσης την επιβεβαίωση, την Πέμπτη, του αδιεξόδου στο οποίο βρίσκονται εγκλωβισμένες οι πολιτικές ηγεσίες της Ευρωζώνης, που αδυνατούν να συμφωνήσουν σε μια κοινή στρατηγική υπέρβασης της κρίσης με αποτέλεσμα να απειλείται η μακροημέρευση του ευρώ. 

Στο χαμηλότερο επίπεδο από τις 4 Οκτωβρίου, τα 1,3240 δολάρια, υποχώρησε την Παρασκευή το ευρώ, καθώς οι επενδυτές ανησυχούν ότι η κρίση στην Ευρωζώνη θα επιδεινωθεί περαιτέρω και αναζητούν «ασφαλή καταφύγια» για να προστατεύσουν τα κεφάλαια τους. Αυτόν τον μήνα έχουν εξανεμιστεί από τις διεθνείς αγορές πάνω από 4 τρισ. δολάρια, καθώς η ραγδαία αύξηση του κόστους κρατικού δανεισμού υπονομεύει τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας.

Η κρίση χρέους, ξεκινώντας από την Ελλάδα έφθασε στον σκληρό πυρήνα της ΕΕ, επανέλαβε ο Ολι Ρεν μιλώντας για εξαιρετικά κρίσιμη κατάσταση από την οποία η ευρωζώνη «ή θα ενισχυθεί ή θα αποσυντεθεί» όπως είπε χαρακτηριστικά, αφήνοντας να εννοηθεί ότι οι εξελίξεις θα είναι ραγδαίες και άμεσες. Πρέπει, πρόσθεσε, το Eurogroup της 29ης Νοεμβρίου «χωρίς χρονοτριβές να λάβει θαρραλέες αποφάσεις» για υπέρβαση της κρίσης, ενίσχυση του ευρώ, διόρθωση των ανισορροπιών. Αν αυτά δεν γίνουν κανένα κράτος «δεν θα θελήσει τα ευρωομόλογα», τόνισε ακόμη ο Επίτροπος.

Πτώση για έκτη συνεχόμενη ημέρα –αν και σχετικά συγκρατημένη σε σχέση με άλλες ημέρες– κατέγραψαν οι δείκτες σε χρηματιστήρια της Ευρώπης καθώς το περιβάλλον στην Ευρωζώνη και εκτός αυτής παραμένει αβέβαιο ενόψει πάντως και πρωτοβουλιών που αναμένονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στη Νέα Υόρκη το Χρηματιστήριο παρέμεινε κλειστό λόγω της αργίας της Ημέρας των Ευχαριστιών.

Στα επίπεδα όπου βρισκόταν προ δύο ετών υποχώρησε τον Νοέμβριο η μεταποιητική δραστηριότητα στην Ευρωζώνη, σύμφωνα με τη Markit. Συγκεκριμένα, ο Δείκτης Υπεύθυνων Παραγωγής (PMI) υποχώρησε στις 46,4 μονάδες από 47,1 μονάδες τον Οκτώβριο.

Η Ευρωζώνη δεν πρόκειται μάλλον να επιζήσει της κρίσης χρέους υπό την παρούσα της μορφή. Αυτό προκύπτει από έρευνα κορυφαίων οικονομολόγων και πρώην αξιωματούχων που δημοσίευσε το Reuters την Τετάρτη. Εν τω μεταξύ, η Standard & Poor's εκτιμά ότι η Ελλάδα θα παραμείνει στην Ευρωζώνη και η σύνθεση της ζώνης του ευρώ δεν θα αλλάξει το επόμενο 12μηνο.

Ο Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί επιβεβαίωσε με δηλώσεις του ότι με στόχο την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους «θα κάνει, μαζί με την καγκελάριο της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ, προτάσεις τροποποιήσεων στις ευρωπαϊκές συνθήκες» και «μεγαλύτερης σύγκλισης των οικονομικών πολιτικών στην περιοχή της Ευρωζώνης».

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα «θα δώσει όσες συμβουλές μπορεί» για το πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η κρίση χρέους στην ευρωζώνη κατά τη συνάντησή του την ερχόμενη εβδομάδα στην Ουάσινγκτον με την ηγεσία της ΕΕ, δήλωσε ο μόνιμος πρεσβευτής των Ηνωμένων Πολιτειών στην ΕΕ, την Τρίτη. Την ΕΕ θα εκπροσωπούν ο πρόεδρος Χ.Ρομπάι και ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζ.Μπαρόζο.

Η προσήλωση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) στην νομισματική σταθερότητα απειλεί την ευρωζώνη με αποπληθωρισμό, δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών Ευ.Βενιζέλος. «Η σταθερότητα των τιμών, το δόγμα στο οποίο οικοδομείται η λειτουργία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, αυτή τη στιγμή οδηγεί στον κίνδυνο του αποπληθωρισμού», δήλωσε ο αντιπρόεδρος και υπουργός Οικονομικών σε ομιλία στον ΚΤΕ Οικονομικών του ΠΑΣΟΚ.

Πηγές της γερμανικής κυβέρνησης, μιλώντας σε Έλληνες δημοσιογράφους, τόνισαν με έμφαση ότι «ο πρόεδρος της ΝΔ, Αντώνης Σαμαράς, πρέπει να κάνει το χρέος του και να υπογράψει τη δέσμευσή του για εφαρμογή της δανειακής σύμβασης ώστε να προχωρήσει η εκταμίευση της έκτης δόσης».

Την ετοιμότητα της Ευρωζώνης να συνεχίσει να στηρίζει την Ελλάδα εξέφρασε ο πρόεδρος της ΕΕ Χ.Ρομπάι, μετά τη συνάντηση με τον Λ.Παπαδήμο, ο οποίος τον διαβεβαίωσε για την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης για την υλοποίηση των συμφωνηθέντων με την τρόικα. Ο Ρομπάι ζήτησε από τους Έλληνες πολιτικούς ηγέτες «να υποστηρίξουν αυτή την στρατηγική», σε μια έμμεση αναφορά στο θέμα των δεσμεύσεων. Νωρίτερα, κατά τη συνάντηση του με τον Ζοζέ Μπαρόζο, ο Έλληνας πρωθυπουργός είπε ότι το πώς θα δεσμευτούν τα πολιτικά κόμματα εναπόκειται στα ίδια. Την Τρίτη ο κ. Παπαδήμος θα έχει συνάντηση με τον Ζ.Γιούνκερ και τον επικεφαλής της ΕΚΤ.

Αυξάνονται ραγδαία  οι φωνές όσων ζητούν την μεγαλύτερη ενεργοποίηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ει δυνατόν και με την εκτύπωση χρήματος, προκειμένου να σταματήσει η ραγδαία εξάπλωση της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη. Ο Πολωνός υπουργός Οικονομικών, η χώρα του οποίου ασκεί την προεδρία της ΕΕ, δήλωσε πως οι Ευρωπαίοι έχουν να επιλέξουν ανάμεσα «σε μια σαρωτική επέμβαση της ΕΚΤ» για να διασωθεί η Ευρωζώνη και στην «καταστροφή» μιας «ιστορικής οικονομικής πανωλεθρίας».

Η κυκλοφορία «ευρωομολόγων» μπορεί να οδηγήσει «γρήγορα στην ελάφρυνση της τρέχουσας κρίσης χρέους» στην Ευρωζώνη, ενώ μπορεί επίσης να «ενισχύσει την αντίσταση» απέναντι σε μελλοντικές κρίσεις, όπως αναφέρεται σε επίσημο έγγραφο της Κομισιόν για τα ευρωομόλογα, που αναμένεται να παρουσιασθεί την Τετάρτη από τον κ. Μπαρόζο μαζί με την πρόταση της Κομισιόν για αυξημένη εποπτεία των προϋπολογισμών. Η Επιτροπή βάζει τρεις επιλογές στο τραπέζι των συζητήσεων, εκ των οποίων εκτιμά ότι η μία μπορεί να υλοποιηθεί άμεσα.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προτείνει εκ νέου η Ευρωζώνη να έχει στο σύνολό της μία μόνο έδρα στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, επισήμανε η αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βίβιαν Ρέντινγκ σε δηλώσεις της που δημοσιεύτηκαν στην ιστοσελίδα της Wall Street Journal.

Προτάσεις για πολύ αυστηρότερο πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης στην Ευρωζώνη το οποίο, εάν αποδειχθεί επιτυχές, ενδεχομένως να οδηγήσει και -κάποιας μορφής- ευρωομόλογο αναμένεται να παρουσιάσει η Κομισιόν την Τετάρτη. Μεταξύ άλλων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρουσιάσει επίσης τρία «σενάρια» για κοινό δανεισμό των χωρών της Ευρωζώνης, αλλά και προτάσεις για πολύ στενότερη επιτήρηση σε χώρες που βρίσκονται σε προγράμματα στήριξης.

Συνάντηση στο Βερολίνο θα έχουν την Παρασκευή η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ και ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον, σε μία προσπάθεια να γεφυρώσουν τις διαφορές τους στον χειρισμό της κρίσης στην ευρωζώνη. Και οι δύο ηγέτες πιέζουν για αποφάσεις που θα σταθεροποιήσουν το ευρώ, όμως διαφωνούν σε διάφορα καίρια ζητήματα. Προηγήθηκε συνάντηση του Ντέιβιντ Κάμερον με τους Χέρμαν βαν Ρομπάι και Ζοζέ Μπαρόζο στις Βρυξέλλες, η οποία ολοκληρώθηκε χωρίς να γίνουν δηλώσεις, αλλά σύμφωνα με ευρωπαϊκή πηγή συζητήθηκε το θέμα της αλλαγής Συνθηκών που επιδιώκει η Γερμανία.

Η αποτυχία των Ευρωπαίων ηγετών να βάλουν «φρένο» στην εξάπλωση της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη, που απειλεί ευθέως και το χρηματοπιστωτικό σύστημα, τρεις εβδομάδες περίπου μετά τη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών, έχει οξύνει τις αντιπαραθέσεις στο εσωτερικό της, με επίκεντρο τον ρόλο που μπορεί να παίξει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στην αντιμετώπιση της κρίσης. Καθώς η γαλλική πρόταση για μετατροπή του EFSF σε τράπεζα δεν δείχνει να περνά, στο προσκήνιο είναι η πρόταση δανειοδότησης του ΔΝΤ από την ΕΚΤ, ώστε να ξεπερασθεί ο σκόπελος της απαγόρευσης χρηματοδότησης των κυβερνήσεων απευθείας από την ευρωτράπεζα.

Τα κράτη δεν θα πρέπει να αποτελούν τη μόνη αρχή λήψης των αποφάσεων στους κόλπους της Ευρωζώνης, δήλωσε την Πέμπτη σε ομιλία του στο Λουβέν του Βελγίου ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Χέρμαν βαν Ρομπάι, ασκώντας, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων, κεκαλυμμένα κριτική στο δίδυμο Μέρκελ-Σαρκοζί. Ο ίδιος τόνισε ότι δεν μπορούμε να αντιμετωπίζουμε μια κρίση, περιοριζόμενοι στην εφαρμογή μεθόδων που χρησιμοποιούμε καθημερινά, χρειαζόμαστε μη συμβατικές μεθόδους, ενώ υπογράμμισε την ανάγκη αλληλεγγύης μεταξύ των μελών της Ευρωζώνης.

Η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ επιβεβαίωσε την Πέμπτη την αντίθεσή της σε οποιαδήποτε ριζοσπαστική παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για την επίλυση της κρίσης χρέους, την ίδια ώρα που ακόμα και η γαλλική κυβέρνηση πιέζει ώστε η ΕΚΤ να αναλάβει δράση και να σταματήσει την εξάπλωση της κρίσης που απειλεί ευθέως τη συνοχή της Ευρωζώνης. «Ειδική περίπτωση» η Ελλάδα.

Εντείνονται οι πιέσεις στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να δράσει ως «πιστωτής έσχατης ανάγκης» προκειμένου να φρενάρει την περαιτέρω εξάπλωση της κρίσης στην Ευρωζώνη, καθώς έκδηλη είναι η ανησυχία για την πιθανή δημιουργία ενός ανεξέλεγκτου ντόμινο που θα συμπαρασύρει σε βαθιά ύφεση την παγκόσμια οικονομία και θα προκαλέσει σοκ στις διεθνείς αγορές. Ο Ιρλανδός πρωθυπουργός Έντα Κένι ζητεί από την ευρωτράπεζα να ξεδιπλώσει ένα «τείχος προστασίας» γύρω από το ευρώ, χρησιμοποιώντας τα «απεριόριστα» μέσα που διαθέτει στο οπλοστάσιο της, ενώ ο επικεφαλής οικονομολόγος της Citigroup προειδοποιεί για ενδεχόμενο πτωχεύσεων σε χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία αν η ΕΚΤ δεν δράσει άμεσα.

Σε ευθεία αντιπαράθεση βρίσκονται Γαλλία και Γερμανία για το ρόλο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στην αντιμετώπιση της κρίσης στην Ευρωζώνη, με το Παρίσι να προστίθεται σε εκείνους που ζητούν αποφασιστική παρέμβαση της ΕΚΤ και να προχωρήσει «στις απαραίτητες κινήσεις για να διασφαλίσει την σταθερότητα στο ευρώ» -και ενώ η Άνγκελα Μέρκελ επιμένει πως η Τράπεζα δεν μπορεί να δώσει λύση. Η Γερμανίδα καγκελάριος αναφέρει ως μόνη έξοδο την οδό των μεταρρυθμίσεων μαζί με ενίσχυση της ευρωπαϊκής οικονομικής διακυβέρνησης, λέγοντας πως η Γερμανία είναι διατεθειμένη, σε αυτό το πλαίσιο, να παραχωρήσει εθνική κυριαρχία σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Οι Γερμανοί στέκονται στο πλάι των Ιταλών, καθώς η νέα κυβέρνηση Μόντι ετοιμάζεται να εφαρμόσει αυστηρά μέτρα λιτότητας για να αντιμετωπίσει το έλλειμμα, όπως προκύπτει από δημοσκόπηση για λογαριασμό του Stern. Αντίθετα, το 41% των ερωτηθέντων επιθυμεί να δει την Ελλάδα εκτός ευρωζώνης.

Αμετάβλητος στο 3% παρέμεινε ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη τον Οκτώβριο, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε την Τετάρτη η Eurostat, περιπλέκοντας τις προσπάθειες της ΕΚΤ να τονώσει την οικονομία μέσω μίας νέας πιθανής μείωσης των επιτοκίων, την ίδια ώρα που εντείνεται η κρίση χρέους.

Η κρίση στην Ευρωζώνη βρέθηκε στο επίκεντρο συζήτησης στο Ευρωκοινοβούλιο, μετά την τοποθέτηση της Άνγκελα Μέρκελ για δημοσιονομική και πολιτική ενοποίηση της ΕΕ. O πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν βαν Ρομπάι, όπως και ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζοζέ Μπαρόζο, έθεσαν και πάλι επί τάπητος το θέμα της επιβολής κυρώσεων στους δημοσιονομικά απείθαρχους της Ευρωζώνης, που φτάνουν μέχρι και την εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας.