εκεχειρία

Ανεβάζουν την πίεση οι «28» στη Μόσχα για να κάνει κινήσεις αποκλιμάκωσης στην ουκρανική κρίση, απειλώντας και τον ρωσικό οικονομικό «γίγαντα» της Gazprom με το νέο πακέτο κυρώσεων. Οι Βρυξέλλες εμφανίζονται έτοιμες να εφαρμόσουν τα νέα μέτρα τη Δευτέρα, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο υποχώρησης εάν η εκεχειρία στη ανατολική Ουκρανία κρατήσει. Με αντίποινα προειδοποιεί η Μόσχα την ΕΕ.

Παρά το δύσκολο ξεκίνημα, με εκρήξεις στο Ντονέτσκ, η εκεχειρία στην οποία συμφώνησαν στο Μινσκ Κίεβο και φιλορώσοι ένοπλοι φαίνεται να τηρείται στα ανατολικά της Ουκρανίας μέχρι το πρωί του Σαββάτου. Μαζί με την εκεχειρία έχει συμφωνηθεί κατ' αρχήν η ανταλλαγή κρατουμένων και η διάνοιξη διαδρόμων ανθρωπιστικής βοήθειας. Έτοιμη να προχωρήσει εντός ημερών σε νέες κυρώσεις βάρος της Μόσχας η ΕΕ εάν υπάρξει αναζωπύρωση.

Η απόφαση για νέες κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας -οι οποίες επρόκειτο να εγκριθούν σήμερα- μπορεί να ανασταλεί, εφόσον κρατήσει η εκεχειρία στην ανατολική Ουκρανία, δήλωσε η καγκελάριος της Γερμανίας Α.Μέρκελ. Τόνισε ακόμη ότι το ΝΑΤΟ θα τηρήσει τη συμφωνία συνεργασίας με τη Ρωσία του 1997 μολονότι η Μόσχα την έχει παραβιάσει με τις ενέργειες στις οποίες προέβη στην Ουκρανία.

Η Ουκρανία και οι φιλορώσοι αυτονομιστές υπέγραψαν συμφωνία για κατάπαυση του πυρός στην ανατολική Ουκρανία. Η εκεχειρία ξεκίνησε στις 18:00 και φαινόταν να τηρείται την Παρασκευή το βράδυ, αν και σποραδικές εκρήξεις ακούγονταν στην περιοχή του Ντονέτσκ. Το Κρεμλίνο καλωσόρισε την επίτευξη συμφωνίας, «αισιόδοξος αλλά επιφυλακτικός»ο Ομπάμα.

Την ώρα που στο Μινσκ της Λευκορωσίας έχουν ξεκινήσει οι συνομιλίες μεταξύ Ουκρανίας-Ρωσίας-ΟΑΣΕ με στόχο την εκεχειρία, το κλίμα στην Μαριούπολη και στο Ντονέτσκ είναι πολεμικό. Οι φιλορώσοι αυτονομιστές υποστηρίζουν ότι έχουν καταλάβει τη Μαριούπολη, πληροφορία την οποία διαψεύδει το Κίεβο. Παρά την έναρξη των συνομιλιών στη Λευκορωσία, δεν έχει δοθεί καμία εντολή για κατάπαυση του πυρός στην ανατολική Ουκρανία.

Σκηνικό μάχης μεταξύ ουκρανικών δυνάμεων και φιλορώσων αυτονομιστών έχει στηθεί ξανά στη Μαριούπολη, την ώρα που στο Μινσκ της Λευκορωσίας έχουν ξεκινήσει οι συνομιλίες για συμφωνία Κιέβου και φιλορώσων προς εκεχειρία. Ένταση και στο Ντονέτσκ. Φιλορώσοι δήλωσαν στο ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Interfax, ότι κατέλαβαν στη Μαριούπολη, ωστόσο το Κίεβο διαψεύδει την πληροφορία.

Στο Μινσκ για συνομιλίες με τη Ρωσία επιστρέφει η Ουκρανία, με τον πρόεδρο Ποροσένκο να δηλώνει «συγκρατημένα αισιόδοξος» για συμφωνία που θα προβλέπει εκεχειρία. Παράλληλα, στην Ουαλία συνεχίζεται η Σύνοδος του ΝΑΤΟ, η οποία θα δώσει 15 εκατ. ευρώ στο Κίεβο για υποστήριξη του ουκρανικού στρατού σε τομείς που δεν αφορούν άμεσα το πεδίο των μαχών. Θέμα κάθε μέλους η αποστολή οπλισμού στο Κίεβο.

Προειδοποιήσεις κατά της Ρωσίας εκτόξευσαν οι ηγέτες των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ στη Σύνοδο Κορυφής της Ουαλίας, παρά την πρόταση Πούτιν για εκεχειρία ανάμεσα στην Ουκρανία και τους φιλορώσους αυτονομιστές. ΗΠΑ και Ευρωπαίοι ηγέτες απείλησαν με νέες κυρώσεις, ενώ το ΝΑΤΟ κάλεσε τους ρώσους στρατιώτες να αποσυρθούν από την ανατολική Ουκρανία.

Στρατιωτικές ενισχύσεις έχει στείλει η Ουκρανία στην Μαριούπολη, εν αναμονή επίθεσης από φιλορώσους αυτονομιστές εναντίον της πόλης. Νωρίτερα, εκρήξεις ακούστηκαν στη πόλη, την οποία η Ουκρανία έχει δηλώσει ότι θα υπερασπιστεί με κάθε κόστος. Η Μαριούπολη είναι ένα από τα κυριότερα κέντρα του Ελληνισμού της πρώην Σοβιετικής 'Ενωσης και στην πόλη ζουν και χιλιάδες ομογενείς.

Μετά την ολιγόωρη αισιοδοξία που προκάλεσε η αρχική δήλωση του Κιέβου περί συμφωνίας Πούτιν-Ποροσένκο για «μόνιμη παύση πυρός», η ουκρανική προεδρία διόρθωσε την αρχική της διατύπωση, λέγοντας πως οι δύο πρόεδροι συμφώνησαν «ως προς τον μηχανισμό κατάπαυσης του πυρός» στην Ουκρανία.

Η ουκρανική προεδρία ανέφερε ότι συμφωνήθηκε μόνιμη παύση πυρός στην ανατολική Ουκρανία σε τηλεφωνική επικοινωνία του Π.Ποροσένκο με τον Βλ.Πούτιν -κάτι ωστόσο που δεν επιβεβαιώνει το Κρεμλίνο, λέγοντας πως η Ρωσία «δεν είναι μέρος της σύγκρουσης» για να συμφωνήσει εκεχειρία. Νωρίτερα, το Κρεμλίνο είχε αναφέρει πως στη συζήτηση διαπιστώθηκε ότι οι απόψεις των δύο ηγετών ήταν «σε γενικές γραμμές, κοινές» για διέξοδο από την ουκρανική κρίση.

Συμφωνία για άμεση εκεχειρία «άνευ όρων» στην ανατολική Ουκρανία ζητά η Μόσχα από το Κίεβο εν όψει των διαβουλεύσεων στο Μινσκ, την ώρα που κατηγορεί την ουκρανική κυβέρνηση πως «δεν θέλει ουσιαστικό πολιτικό διάλογο με τις ανατολικές επαρχίες». Αποκλείει στρατιωτική επέμβαση στην Ουκρανία ο ρώσος ΥΠΕΞ, την ώρα όμως που ο ουκρανός πρόεδρος μιλά για ανοικτή και άμεση ρωσική επίθεση στα ανατολικά.

Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ απείλησε την Τετάρτη ότι η χώρα του θα απαντήσει με μεγαλύτερη ισχύ από ότι πριν ακόμα και σε ένα «ψιχάλισμα» από πυρά ρουκετών από τη Λωρίδα της Γάζας μετά την συμφωνία για επ' αόριστον κατάπαυση του πυρός.

Για πρώτη φορά από το 2007 μια αυτοκινητοπομπή που μετέφερε ανθρωπιστική βοήθεια εκ μέρους του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος του ΟΗΕ (WFP) κατάφερε να περάσει τα σύνορα με την Αίγυπτο και να μπει στη Λωρίδα της Γάζας προκειμένου να διανείμει τρόφιμα αρκετά για να θρέψουν 150.000 ανθρώπους επί πέντε ημέρες. Την Τρίτη Χαμάς και Ισραήλ συμφώνησαν σε εκεχειρία διαρκείας με χαλάρωση του αποκλεισμού της Γάζας.

Η συμφωνία για επ' αόριστον κατάπαυση του πυρός φαίνεται, μέχρι το πρωί της Τετάρτης, να γίνεται σεβαστή και από τις δύο πλευρές: Με τη σιγή της ισραηλινής αεροπορίας, η μόνη ένταση στη Γάζα ήταν οι πανηγυρισμοί για την εκεχειρία. Οι δυσκολίες δεν κρύβονται, καθώς δεν λείπει η δυσφορία στο Ισραήλ για τη συμφωνία ενώ η «κεκτημένη ταχύτητα» του πολέμου φάνηκε τις πρώτες ώρες της εκεχειρίας, με δεύτερο Ισραηλινό να υποκύπτει στα τραύματά του από όλμο στο Εσκόλ.

Ισραήλ και Παλαιστίνιοι κατέληξαν σε συμφωνία για επ' αόριστον κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας . Η εκεχειρία ξεκίνησε στις 19:00 το απόγευμα (τοπική ώρα) και λίγο μετά την έναρξή της αντιαεροπορικές σειρήνες ακούστηκαν στο Ισραήλ, ενώ νωρίτερα είχε ανακοινωθεί ότι ένας Ισραηλινός έχασε τη ζωή του από πυρά όλμου. Πανηγυρίζουν οι Παλαιστίνιοι στη Γάζα μετά την ανακοίνωση της εκεχειρίας.

Συνεχίζονται οι ισραηλινές επιδρομές στη Γάζα και οι ρουκέτες της Χαμάς προς ισραηλινά εδάφη, ενώ η διπλώματική κινητικότητα στο παρασκήνιο εντείνεται με στόχο υπέρβαση του αδιεξόδου: Η διαμεσολαβήτρια Αίγυπτος παρουσίασε νέα πρόταση για μόνιμη εκεχειρία, ενώ οι ΗΠΑ συνεργάζονται με τους Ευρωπαίους και την Ιορδανία στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για σχετικό ψήφισμα. Επλήγησαν 15 στόχοι στη Γάζα, ρουκέτα χτύπησε κτίριο στο Ασκελόν χωρίς να υπάρξουν θύματα.

Αεροπορικές επιδρομές πραγματοποίησε στη Λωρίδα της Γάζας ο ισραηλινός στρατός, έχοντας λάβει εντολή από τον πρωθυπουργό του Ισραήλ να πλήξει «τρομοκρατικούς στόχους» στον παλαιστινιακό θύλακα, μετά από εκτόξευση ρουκετών που έπληξαν το Ισραήλ. Οι συνομιλίες στο Κάιρο για την επίτευξη μακρόχρονης εκεχειρίας κατέρρευσαν, όταν ο Μπ.Νετανιάχου κάλεσε τους ισραηλινούς διαπραγματευτές να επιστρέψουν στο Ισραήλ.

Σε νέα εκεχειρία 24 ωρών στη Λωρίδα της Γάζας συμφώνησαν Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι, λίγη ώρα πριν εκπνεύσει -τα μεσάνυχτα της Δευτέρας- η τρέχουσα κατάπαυση του πυρός. Η Αίγυπτος, που μεσολαβεί στις συνομιλίες, με ανακοίνωσή της επιβεβαίωσε την 24ωρη παράταση, σημειώνοντας ότι οι διαπραγματεύσεις με στόχο οριστική συμφωνία για κατάπαυση του πυρός συνεχίζονται.

Η Ρωσία δηλώνει διά του επικεφαλής διπλωματίας Σεργκέι Λαβρόφ ότι υπήρξε συμφωνία με το Κίεβο και τον Ερυθρό Σταυρό για όλα τα θέματα που αφορούν στην αποστολή της ανθρωπιστικής βοήθειας στην ανατολική Ουκρανία, ωστόσο δεν υπήρξε πρόοδος για εκεχειρία και πολιτική διευθέτηση κατά τις τετραμερείς συνομιλίες που πραγματοποιήθηκαν στο Βερολίνο.

Δύο ημέρες πριν εκπνεύσει η νέα εκεχειρία στη Γάζα, Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι επιστρέφουν στο Κάιρο για να συνεχίσουν τις δύσκολες διαπραγματεύσεις με στόχο οριστική συμφωνία για κατάπαυση του πυρός. Η εικόνα που σχηματίζεται δεν είναι πολλά υποσχόμενη: Παλαιστίνιοι διαπραγματευτές δηλώνουν «λιγότερο αισιοδόξοι» φτάνοντας στην Αίγυπτο ενώ ο ισραηλινός πρωθυπουργός επανέλαβε πως δεν θα υπάρξει συμφωνία χωρίς όρους που θα εγγυώνται την ασφάλεια του Ισραήλ.

«Το Ισραήλ πρέπει να αποδεχθεί τα αιτήματα του παλαιστινιακού λαού, αλλιώς θα αντιμετωπίσει έναν μακρόχρονο πόλεμο» δήλωσε ο επικεφαλής εξωτερικών υποθέσεων της Χαμάς το Σάββατο, λέγοντας ότι οι προτάσεις για μία μακράς διάρκειας εκεχειρία δεν εκπληρώνουν τις προσδοκίες του παλαιστινιακού λαού.

Το παλαιστινιακό υπουργείο Εσωτερικών στη Γάζα, που ελέγχεται από τη Χαμάς, κατηγόρησε την Παρασκευή το Ισραήλ ότι δυνάμεις του άνοιξαν πυρ εναντίον οικιών ανατολικά της πόλης Χαν Γιουνίς παραβιάζοντας την εκεχειρία. Εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού αρνήθηκε γνώση «κανενός τέτοιου επεισοδίου».

Ρουκέτες εκτοξεύτηκαν από τη Λωρίδα της Γάζας προς το Ισραήλ, δύο ώρες πριν από την εκπνοή της προσωρινής εκεχειρίας και ενώ στο Κάιρο βρίσκονται σε εξέλιξη έμμεσες διαπραγματεύσεις για την επίτευξη μόνιμης κατάπαυσης του πυρός. Μία από τις ρουκέτες έπεσε σε μη κατοικημένη περιοχή στο Σα'αρ Χάνεγκεβ. Αντιαεροπορικές σειρήνες ήχησαν το βράδυ της Τετάρτης και σε άλλες περιοχές του νοτίου Ισραήλ. Η Χαμάς αρνείται τη ρίψη ρουκετών στο Ισραήλ.

Με τους δείκτες του ρολογιού να κυλούν αντίστροφα προς την εκπνοή της εκεχειρίας ανάμεσα σε Ισραηλινούς και Χαμάς, αγωνία επικρατεί για το τι θα φέρει η επόμενη ημέρα στη Λωρίδα της Γάζας.