γονίδιά

Το Μegaron Plus, ολοκληρώνοντας τον φετινό κύκλο των επιτυχημένων διαλέξεων που πραγματοποιούνται σε συνεργασία με το Collège de France, τη Γαλλική Πρεσβεία στην Αθήνα και το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος, υποδέχεται την Τρίτη 9 Ιουνίου (ώρα έναρξης 19:00) την Ήντιθ Χερντ, Καθηγήτρια στο Collège de France, διευθύντρια της Μονάδας Γενετικής και Βιολογίας της Εμβρυικής Ανάπτυξης στο Ινστιτούτο Κιουρί.

Ένα δισεκατομμύριο χρόνια έχουν περάσει από τότε που έζησε ο τελευταίος κοινός πρόγονος του ανθρώπου και της ταπεινής μαγειρικής μαγιάς. Κι όμως, τα γονίδια του ενός είδους μπορούν ακόμα και σήμερα να λειτουργήσουν στο άλλο, αποκαλύπτει πρωτότυπο πείραμα.

Από την εμβρυική ηλικία ίσως ξεκινά η διαδικασία της εκδήλωσης των νευροεκφυλιστικών παθήσεων, σύμφωνα με έρευνα που διεξάγει το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Βιέννης. Οι ερευνητές προσπαθούν να εντοπίσουν το γενετικό υπόβαθρο των συγκεκριμένων παθήσεων με τη χρήση των νέων τεχνολογιών.

Στις εποχικές διακυμάνσεις που παρουσιάζει η λειτουργικότητα των γονιδίων, και άρα του ανοσοποιητικού συστήματος, αποδίδουν οι επιστήμονες τις εποχικές μεταπτώσεις της υγείας του ανθρώπου. Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύονται στο Nature Communications, εκεί αποδίδεται και η ευπάθεια του ανθρώπου στις ασθένειες τον χειμώνα, εν αντιθέσει με το καλοκαίρι.

Κληρονομική είναι τελικά η επιρρέπεια στα τσιμπήματα των κουνουπιών υποστηρίζει διεθνής ερευνητική ομάδα που εντόπισε συγκεκριμένα «ένοχα» γονίδια μεταξύ των μελών της ίδιας οικογένειας.

Η φύση αποδεικνύεται ότι είχε εφεύρει τα «μεταλλαγμένα» τρόφιμα πολύ πριν εμφανιστούν στο τραπέζι μας: όλες οι ποικιλίες γλυκοπατάτας, ακόμα και μερικά άγρια συγγενικά φυτά, φέρουν ξένα, βακτηριακά γονίδια. Και το εντυπωσιακό είναι ότι τα γονίδια αυτά μεταφέρθηκαν με τον ίδιο τρόπο που δημιουργούνται νέες ποικιλίες στο εργαστήριο.

Το SERENITY τεστ, μια γενετική διαγνωστική εξέταση, που από τα τέλη Μαΐου θα είναι διαθέσιμο σε όλη την Ευρώπη, υπόσχεται τον έγκαιρο εντοπισμό της προδιάθεσης εκδήλωσης των καρκίνων του μαστού και των ωοθηκών.

Μέσα σε διάστημα μόλις 150 ετών, οι Ολλανδοί πήραν επιπλέον μπόι 20 εκατοστά και είναι σήμερα ο ψηλότερος λαός του κόσμου. Φαίνεται όμως ότι αυτό δεν οφείλεται μόνο στην διατροφή με μπόλικο κρέας και γάλα -είναι και αποτέλεσμα της φυσικής επιλογής, σύμφωνα με νέα μελέτη.

Συνδυάζοντας γενετικές αναλύσεις με στοιχεία από γενεαλογικά δέντρα, η εταιρεία γενωμικής deCODE υποστηρίζει ότι μπορεί να προβλέψει με σχετική ακρίβεια τα γονιδιώματα «ολόκληρου του έθνους» της Ισλανδίας. H ερευνητική προσπάθεια μεταξύ άλλων αποκάλυψε 1.000 γονίδια που δεν είναι απαραίτητα για την ανθρώπινη ζωή.

Θα ξαναπερπατήσουν κάποια στιγμή τα μαμούθ στη Γη, μετά από την εξαφάνιση του τελευταίου πριν από περίπου 3.300 χρόνια; Ένα ακόμη βήμα γι’ αυτό που κάποτε θεωρείτο επιστημονική φαντασία, έκαναν επιστήμονες στις ΗΠΑ, οι οποίοι για πρώτη φορά κατάφεραν να εισάγουν γονίδια ενός μαμούθ στο DNA ενός σημερινού ελέφαντα και, όπως διαπίστωσαν, το αρχαίο γενετικό υλικό φαίνεται να λειτουργεί κανονικά.

Γονίδια τα οποία αυξάνουν τον κίνδυνο εκδήλωσης αυτισμού ενδεχομένως να σχετίζονται και με υψηλότερο δείκτη νοημοσύνης, υποστηρίζουν ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου.

Αρκετά από τα γονίδια του DNA μας έχουν μη ανθρώπινη προέλευση καθώς οι πρόγονοί μας τα «δανείστηκαν» από άλλα είδη, κυρίως μικροοργανισμούς, όπως βακτήρια, ιούς και μύκητες, υποστηρίζουν βρετανοί ερευνητές σε σχετικό άρθρο του επιστημονικού εντύπου Genome Biology.

Μπορεί το παιδί εξωτερικά να μοιάζει περισσότερο στον έναν απ’ τους δυο γονείς, όλοι όμως οι απόγονοι γονιδιακά μοιάζουν περισσότερο στον πατέρα, υποστηρίζουν αμερικανοί ερευνητές.

Δεκατρία χρόνια μετά τη δημοσίευση του πρώτου ανθρώπινου γονιδιώματος, διεθνής ερευνητική κοινοπραξία παρουσιάζει τον μεγαλύτερο ως σήμερα χάρτη του επιγονιδιώματος: ένα δίκτυο διακοπτών που ενεργοποιούν και απενεργοποιούν γονίδια ανάλογα με τις ανάγκες του κυττάρου, και δείχνουν να παίζουν σημαντικό ρόλο σε ασθένειες όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ.

Λίγα ζώα θα έβρισκαν γευστικές τις άγριες γλυκοπατάτες, τα μπρόκολα ή τις κολοκύθες -μόνο ο άνθρωπος και οι εξαφανισμένοι συγγενείς του ανέχονται την πικρή γεύση αυτών των λαχανικών. Ήταν μια προσαρμογή που μας επέτρεψε να βρούμε αρκετή τροφή και να κατακτήσουμε τον κόσμο.

Ένα γενετικό τεστ που ανιχνεύει την προδιάθεση του ατόμου να εκδηλώσει αυτισμό, είναι πλέον εμπορικά διαθέσιμο. Το REALITY δίνει τη δυνατότητα εξέτασης των παιδιών σε πρώιμη ηλικία, ακόμα και κατά την γέννηση, με στόχο την έγκαιρη παρέμβαση.

Δύο νέες γενετικές μεταλλάξεις που αυξάνουν τον κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου του μαστού εντόπισαν ερευνητές από 130 επιστημονικά ιδρύματα. Οι δύο αυτοί γενετικοί δείκτες αφορούν τον θετικό στους υποδοχείς οιστρογόνων καρκίνο του μαστού.

Είναι μια από τις ελάχιστες περιπτώσεις μεταφοράς γονιδίων ανάμεσα σε πολυκύτταρους οργανισμούς: ένας θαλάσσιος γυμνοσάλιαγκας που έχει ενσωματώσει στο DNA του γονίδια από τα μονοκύτταρα φύκη με τα οποία τρέφεται.

Το βρετανικό κοινοβούλιο ψήφισε την Τρίτη να επιτραπεί μια παραλλαγή της εξωσωματικής γονιμοποίησης, στην οποία ορισμένα ελαττωματικά γονίδια από τα μιτοχόνδρια της μητέρας αντικαθίστανται με τα αντίστοιχα γονίδια από το ωάριο μιας δότριας. Οι βουλευτές ενέκριναν το μέτρο με ψήφους 382 υπέρ έναντι 128 κατά.

Τα θηλαστικά πιστεύεται ότι εξελίχθηκαν από ερπετά που γεννούσαν αβγά. Πώς όμως απέκτησαν την ικανότητα να κυοφορούν τα μικρά τους; Το κλειδί ίσως ήταν τα λεγόμενα μεταθετά στοιχεία, αλληλουχίες DNA που θεωρούνται γενετικά παράσιτα.

Γονίδια αρχαίων ιών που ενσωματώθηκαν στα κύτταρα των προγόνων μας πριν από εκατομμύρια χρόνια περιέργως δείχνουν να ρυθμίζουν τη δημιουργία νευρικών κυκλωμάτων στον εγκέφαλο, αναφέρουν ερευνητές στη Σουηδία.

Το Vibrio cholerae, το βακτήριο που προκαλεί τη γαστρεντερίτιδα της χολέρας, τρυπάει τα ανταγωνιστικά βακτήρια με ένα εξάρτημα σαν λόγχη, και στη συνέχεια ενσωματώνει τα γονίδια του θύματος.

Πώς ακριβώς μπορεί η γυμναστική να αλλάξει το σώμα μας; Η απάντηση είναι περίπλοκη και εν πολλοίς άγνωστη, ωστόσο μια πρώτη εικόνα έρχεται από μελέτη του διάσημου Ινστιτούτου Καρολίνσκα της Σουηδίας, η οποία δείχνει ότι η αερόβια άσκηση ανοιγοκλείνει τους διακόπτες χιλιάδων γονιδίων.

Οι δραστικές ουσίες που αμβλύνουν τις ρυτίδες, όπως το κολλαγόνο, μπορούν επίσης να αυξήσουν το προσδόκιμο επιβίωσης, σύμφωνα με αμερικανική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Nature.

Η διάρκεια του ύπνου φαίνεται να καθορίζεται από τα γονίδια μας, σύμφωνα με διεθνή μελέτη που εντόπισε δύο διαφορετικές περιοχές του DNA που παίζουν ρόλο στο αν κάποιος κοιμάται πολύ ή λίγο.