θηλαστικά

Στο πλαίσιο εξωδικαστικής συμφωνίας, έπειτα από αγωγές περιβαλλοντικών οργανώσεων, το αμερικανικό ναυτικό υποχρεώνεται να περιορίσει τη χρήση σόναρ και εκρηκτικών σε περιοχές με θαλάσσια θηλαστικά όπως η γαλάζια φάλαινα και η φώκια Monachus της Χαβάης, μοναδική ξαδέλφης της γνωστής ελληνικής φώκιας.

Οι γάτες και οι αλεπούδες που έφεραν μαζί τους οι ευρωπαίοι κατακτητές οδήγησαν στην εξαφάνιση το ένα δέκατο των χερσαίων θηλαστικών της Αυστραλίας, μια απώλεια που οι επιστήμονες χαρακτηρίζουν πρωτοφανή.

Τα θηλαστικά πιστεύεται ότι εξελίχθηκαν από ερπετά που γεννούσαν αβγά. Πώς όμως απέκτησαν την ικανότητα να κυοφορούν τα μικρά τους; Το κλειδί ίσως ήταν τα λεγόμενα μεταθετά στοιχεία, αλληλουχίες DNA που θεωρούνται γενετικά παράσιτα.

Τα περισσοδάκτυλα θηλαστικά, μια τάξη που περιλαμβάνει τα άλογα και τους ρινόκερους, είναι πιθανό να εμφανίστηκαν στην Ινδία όταν ήταν ακόμα απομονωμένο νησί. Το συμπέρασμα προκύπτει από τα απολιθώματα ενός προϊστορικού θηλαστικού, τα οποία βρέθηκαν στον ανοιχτό λάκκο ενός ανθρακωρυχείου στο Γκουζουράτ της δυτικής Ινδίας.

Οι φάλαινες κατάγονται από χερσαία θηλαστικά, πλέον όμως δεν έχουν πόδια, οπότε θεωρητικά δεν χρειάζονται και τα οστά της λεκάνης. Μέχρι σήμερα, οι ζωολόγοι πίστευαν ότι επρόκειτο για υπολειμματικά οστά που θα εξαφανιστούν στην πορεία της εξέλιξης. Φαίνεται, όμως, ότι η λεκάνη παραμένει χρήσιμη στα κήτη για να χειρίζονται το ευκίνητο πέος τους.

Η ανακάλυψη απολιθωμάτων από τρία προϊστορικά είδη που έμοιαζαν με σκίουρους επιβεβαιώνει τις υποψίες ότι τα θηλαστικά εμφανίστηκαν πολύ νωρίτερα από ό,τι είχε εκτιμηθεί, υποστηρίζουν παλαιοντολόγοι στο Nature.

Ούτε το ένα δέκατο του DNA του ανθρώπου δεν έχει κάποια σημαντική λειτουργία στον οργανισμό, υποστηρίζουν βρετανοί ερευνητές σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσαν στο επιστημονικό έντυπο PLoS Genetics.

Οι ελέφαντες διαθέτουν τελικά την καλύτερη όσφρηση μεταξύ των θηλαστικών, αφού είναι πέντε φορές καλύτερη από των ανθρώπων και υπερδιπλάσια σε σχέση με τους σκύλους, σύμφωνα με ιαπωνική έρευνα που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Genome Research. Πάντως, ο άνθρωπος αν και υστερεί σε επίπεδο όσφρησης, μπορεί να την βελτιώσει πίνοντας αλκοόλ.

Για τις φάλαινες και τα δελφίνια, όλα έχουν την ίδια γεύση: γενετική μελέτη αποκαλύπτει ότι τα κητώδη θηλαστικά έχουν χάσει τα περισσότερα από τα γονίδια της γεύσης και διαθέτουν γευστικούς υποδοχείς μόνο για το αλμυρό.

Το φαινόμενο της βιολογικής γήρανσης δεν είναι καθολικό και μάλιστα παρουσιάζει σχετική ποικιλομορφία μεταξύ των έμβιων όντων του πλανήτη, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύεται στο Nature.

Oι τάρανδοι έχουν έναν μοναδικό τρόπο προσαρμογής στις αρκτικές περιοχές όπου υπάρχει συνεχώς φως το καλοκαίρι και συνεχώς σκοτάδι τον χειμώνα -το χρώμα στο πίσω μέρος των ματιών τους αλλάζει χρώμα από χρυσό σε μπλε ανάλογα με την εποχή.

Ο φόβος για τα φίδια όχι μόνο είναι έμφυτος στον άνθρωπο και τα άλλα πρωτεύοντα θηλαστικά, αλλά δεν αποκλείεται να επηρέασε και την εξέλιξη της προηγμένης μας όρασης. Η σχετικά νέα αυτή θεωρία δείχνει να ενισχύεται από την ανακάλυψη νευρώνων που ειδικεύονται στην αναγνώριση των φιδιών στον εγκέφαλο του πιθήκου ρέζους.

Παρά τις τεράστιες διαφορές στο μέγεθός τους, οι ελέφαντες, οι σκύλοι, οι αγελάδες και οι κατσίκες χρειάζονται περίπου 21 δευτερόλεπτα για να αδειάσουν την ουροδόχο κύστη τους, διαπιστώνουν αμερικανοί βιολόγοι. Κατάφεραν μάλιστα να δημιουργήσουν ένα μαθηματικό μοντέλο που μπορεί να θεωρηθεί ο «παγκόσμιος νόμος της ούρησης».

Ένα νέο είδος θηλαστικού που ζει στην αμερικανική ήπειρο ταυτοποίησαν επιστήμονες -μία σπάνια ανακάλυψη για τον 21ο αιώνα που διαψεύδει την αντίληψη ότι ο κόσμος δεν έχει ακόμη κρυφές γωνιές. Πρόκειται για ένα μικρό σαρκοβόρο θηλαστικό που μοιάζει με ρακούν και ζει μόνο στα δάση των Άνδεων και ονομάστηκε ολινγκίτο.

Οι παλαιοντολόγοι ανακάλυψαν το απολίθωμα ενός αγνώστου μέχρι σήμερα μακρινού προγόνου των θηλαστικών, που ζούσε πριν από περίπου 165 εκατομμύρια χρόνια. Κινείτο κυρίως τη νύχτα προσπαθώντας, προφανώς, να αποφύγει τους δεινόσαυρους.

Η καταστροφή του θαλάσσιου περιβάλλοντος και των θαλάσσιων είναι ένα σύνθετο και πολυδιάστατο πρόβλημα, στην αντιμετώπιση του μπορούμε να συνεισφέρουμε ως άτομα αλλά και ως ενεργοί πολίτες.  Η περιβαλλοντική οργάνωση WWF  με την εκστρατεία της Μάθε, Δράσε, Προστάτεψε ενημερώνει και ευαισθητοποιεί όλους μας για να συνειδητοποιήσουμε ότι οι πράξεις, οι δραστηριότητες και οι συνήθειες μας, έχουν από μόνες τους σημαντικές επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον και στον πληθυσμό του. Μπορούμε λοιπόν στο μέτρο του εφικτού να αλλάξουμε τη στάση μας και να υιοθετήσουμε μια πιο θετική συμπεριφορά.

Πώς καταφέρνουν τα θαλάσσια θηλαστικά να αποθηκεύουν αρκετό οξυγόνο ώστε να μένουν μέχρι και μία ώρα κάτω από την επιφάνεια; Το μυστικό βρίσκεται σε μια ειδική μορφή της μυογλοβίνης, μιας πρωτεΐνης παρόμοιας με την αιμοσφαιρίνη, καταλήγει μελέτη στο Science.

Κάμερες υψηλής ταχύτητας αποκάλυψαν ότι τα μάτια του αρουραίου μπορούν να κινούνται ανεξάρτητα σε αντίθετες κατευθύνσεις, μια ιδιαιτερότητα που έχει καταγραφεί σε ερπετά όπως ο χαμαιλέοντας, είναι όμως άκρως ασυνήθιστη στα θηλαστικά. Το ενδιαφέρον μάλιστα είναι ότι τα μάτια των αρουραίων κινούνται με τέτοιο τρόπο ώστε το ζώο να βλέπει πάντα τι συμβαίνει από πάνω του -μια χρήσιμη τακτική όταν κινδυνεύεις από γεράκια και κουκουβάγιες.

Λίγο μετά την πρόσκρουση του αστεροειδή που εξαφάνισε τους δεινόσαυρους, ένα τριχωτό ζωάκι με ουρά μπορούσε πια να σκαρφαλώνει ανενόχλητο στα δέντρα και να τσιμπολογά προϊστορικά έντομα. Ήταν ο τελευταίος κοινός πρόγονος όλων των πλακουντοφόρων θηλαστικών, μιας ομάδας που περιλαμβάνει όλα τα θηλαστικά εκτός από αυτά με μάρσιπο και τα ελάχιστα είδη που γεννούν αβγά.

Οι αντικαρκινικές θεραπείες του μέλλοντος θα μπορούσαν να αναδυθούν από λαγούμια στο υπέδαφος: νέα αμερικανική μελέτη δείχνει να εξηγεί γιατί ορισμένα είδη τυφλοπόντικα, τα οποία ζουν πολύ περισσότερο από τα ποντίκια και άλλα τρωκτικά,  είναι τα μόνα θηλαστικά που δεν παθαίνουν ποτέ καρκίνο.

Σεμινάριο ενημέρωσης για την προστασία των θαλάσσιων θηλαστικών αλλά για τις διαδικασίες που θα πρέπει να ακολουθηθούν σε περίπτωση επαφής ή παρατήρησης μεσογειακής φώκιας ή κητώδους,   διοργανώνουν το WWF Ελλάς και η MΟm τη Τρίτη 9 Οκτωβρίου και ώρες 09:00-14:00 στην Ένωση Δημοσιοϋπαλληλικών Οργανώσεων Θεσσαλονίκης, Πρ. Κορομηλά 51.

Από τα αμερικανικά βιζόν μέχρι τους καναδικούς κάστορες, δεκάδες ξενικά είδη θηλαστικών έχουν επεκταθεί στην Ευρώπη από τη Νεολιθική Εποχή μέχρι σήμερα, μια εισβολή που συνεχίζεται με αυξανόμενο ρυθμό και απειλεί τα ενδημικά είδη και την ισορροπία των οικοσυστημάτων, προειδοποιεί ακόμα μια μελέτη.

Το τουατάρα, το ερπετό που μοιάζει με σαύρα αλλά δεν είναι, μασάει την τροφή του χρησιμοποιώντας μια τακτική που δεν έχει παρατηρηθεί σε κανένα άλλο ζώο του πλανήτη: κυριολεκτικά πριονίζει τη λεία του με δόντια που λειτουργούν «σαν μαχαίρια για φιλέτο». Η ανακάλυψη, επισημαίνουν οι ερευνητές, δείχνει ότι τα θηλαστικά δεν είναι τα μόνα ζώα με σύνθετους μηχανισμούς μάσησης.

Έχετε αναρωτηθεί ποτέ σε ποιες περιοχές του κόσμου ζει η καφέ αρκούδα; Ή ποια πουλιά ζουν σε ακτίνα 50 χιλιομέτρων από το σπίτι σας; Μπορείτε τώρα να δείτε τις απαντήσεις να εμφανίζονται στο Google Maps, χάρη σε φιλόδοξο ερευνητικό πρόγραμμα με την ονομασία Map of Life.

Τα μεγαλύτερα απολιθωμένα αβγά του κόσμου, ορισμένα από τα οποία φτάνουν σε μήκος το ένα μέτρο, υποστηρίζουν ότι εντόπισαν γεωλόγοι στην Τσετσενία, αν και τουλάχιστον ένας ειδικός αμφισβητεί την ταυτότητα των ευρημάτων. Σε μια σχετική εξέλιξη, ερευνητές στην Ελβετία εκτιμούν ότι η αναπαραγωγή με αβγά ήταν ένας από τους λόγους που οδήγησαν τους δεινόσαυρους στην εξαφάνιση.