ευρωζώνη

Τα στοιχεία για τις οικονομίες της Ευρωζώνης το τρίτο τρίμηνο επιβεβαιώνουν ότι η κρίση έχει γίνει απειλή για όλους στο κοινό νόμισμα: Το ΑΕΠ των «17» συρρικνώθηκε κατά 0,1%, επιστρέφοντας τεχνικά σε ύφεση. Η γερμανική οικονομία αντέχει μεν αλλά επιβραδύνεται και Ολλανδία και Αυστρία βλέπουν αρνητικά πρόσημα. Η Γαλλία διέψευσε τις εκτιμήσεις για στασιμότητα και κατάφερε να δει το ΑΕΠ της να αυξάνεται κατά 0,2% (το οποίο ωστόσο, βάσει των αναθεωρημένων στοιχείων, είχε μειωθεί κατά 0,1% το προηγούμενο τρίμηνο), η ύφεση στην Ιταλία ήταν μικρότερη του αναμενόμενου, διαμορφωμένη στο -0,2%, και το ισπανικό ΑΕΠ, όπως αναμενόταν, μειώθηκε κατά 0,3%.

Η γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Κριστίν Λαγκάρντ, δήλωσε την Τετάρτη από τη Μαλαισία, όπου πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη, ότι επιθυμεί μια «πραγματική λύση» στο πρόβλημα χρέους της Ελλάδας και όχι μια «φτηνή λύση».

Αυστηρές προειδοποιήσεις για τους κινδύνους που ελλοχεύουν στην καθυστέρηση εκταμίευσης της δόσης για την ελληνική οικονομία που στεγνώνει από ρευστότητα, αλλά και για την ευρωζώνη συνολικά, που κινδυνεύει από φαινόμενα ντόμινο, απευθύνει ανώτατο στέλεχος του IIF. Xρειαζόμαστε τώρα ένα «σοκ ζήτησης για να δώσουμε στον κόσμο λίγη ελπίδα» είπε.

Είμαστε υπέρ μια πραγματικής και όχι μιας ταχείας λύσης για την Ελλάδα, δήλωσε τη Δευτέρα η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, κατά την προσέλευσή της στη συνεδρίαση του Eurogroup στις Βρυξέλλες. Η κ. Λαγκάρντ χαιρέτησε τις «τεράστιες προσπάθειες» που έχει καταβάλει η Ελλάδα, τονίζοντας ότι τώρα είναι η ώρα για τους πιστωτές να πράξουν τα δέοντα και στο πλαίσιο αυτό το ΔΝΤ θα κάνει ότι του αναλογεί.

Τις αιτίες που οδήγησαν τη χώρα στο οικονομικό αδιέξοδο μελετά στο νέο του βιβλίο με τίτλο «Ο εκτροχιασμός» ο Κώστας Σημίτης. Ο πρώην πρωθυπουργός τεκμηριώνει ότι η Ελλάδα μπήκε επάξια στην Ευρωζώνη, ενώ αποδίδει σοβαρότατες ευθύνες στους δύο πρωθυπουργούς που ακολούθησαν τον ίδιο στην ηγεσία της χώρας, τον Κώστα Καραμανλή και τον Γιώργο Παπανδρέου. «Ο δρόμος για τη λύση των προβλημάτων θα είναι μακρύς» εκτιμά, τονίζοντας ότι η Ελλάδα δεν έχει κύρος στην Ευρώπη, ούτε και πειθώ.

Με την έγκριση του Μνημονίου ΙΙΙ από την Βουλή ο βραχυπρόθεσμος κίνδυνος εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη έχει μειωθεί, εκτιμά ο οίκος αξιολόγησης Fitch. Ωστόσο, σπεύδει να συμπληρώσει ότι το χρέος της χώρας θα πρέπει να ελαφρύνει προκειμένου να καταστεί βιώσιμο, βάρος το οποίο θα επωμιστεί αυτή τη φορά ο επίσημος τομέας.

 Η ελληνική οικονομία αναδιαρθρώνεται. Αναδιάρθρωση, ωστόσο, δεν σημαίνει ανάπτυξη. Σημαίνει επανοργάνωση της λειτουργίας της.

Η κλιμάκωση της κρίσης στην Ευρωζώνη και ο κίνδυνος του δημοσιονομικού γκρεμού στις ΗΠΑ τροφοδοτούν την άνοδο της τιμής του χρυσού η οποία αναρριχήθηκε στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων έξι μηνών. Η τιμή του συμβολαίου χρυσού παραδόσεως Δεκεμβρίου ενισχύθηκε κατά 12 δολάρια ή 0,7% στα 1.726,00 δολάρια ανά ουγγιά στο Χρηματιστήριο Εμπορευμάτων της Νέας Υόρκης, καθώς οι προσδοκίες στις αγορές για παρεμβαση των κεντρικών τραπεζών στρέφουν τους επενδυτές στα πολύτιμα μέταλλα.

Για την κρίση χρέους, «η μπάλα είναι στις κυβερνήσεις και όχι στην ΕΚΤ» ήταν το μήνυμα που έστειλε ο επικεφαλής της, Μάριο Ντράγκι, στη συνέντευξη που παραχώρησε μετά τη διατήρηση από την ευρωτράπεζα του βασικού επιτοκίου στο 0,75%, όπως αναμενόταν. Χαιρέτισε την υιοθέτηση του Μνημονίου ΙΙΙ από το ελληνικό κοινοβούλιο, ξεκαθαρίζοντας πάντως ότι η ΕΚΤ δεν θα μπορέσει να βοηθήσει πολύ περισσότερο την Ελλάδα με τα δάνεια που έχει λάβει, επειδή απαγορεύεται να χρηματοδοτεί άμεσα κυβερνήσεις.

Οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης θέλουν να αποφύγουν νέο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους, υιοθετώντας διάφορα μέτρα έκτακτης ανάγκης, σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλείται το γερμανικό περιοδικό «Der Spiegel». Τα επιτόκια που πρέπει να πληρώνει η Ελλάδα για τη δανειακή βοήθεια που της δόθηκε, θα μειωθούν εκ νέου, ενώ η ΕΚΤ θα καταβάλλει στην ελληνική κυβέρνηση τα κέρδη που αποκόμισε από την αγορά των ελληνικών κρατικών ομολόγων.

Ο μεταποιητικός κλάδος στην Ευρωζώνη συρρικνώθηκε για 15ο μήνα τον Οκτώβριο, με την παραγωγή και τις νέες παραγγελίες να υποχωρούν, σύμφωνα με έρευνα την Παρασκευή, επαναφέροντας τις προσδοκίες για περαιτέρω μείωση των επιτοκίων από την ΕΚΤ.

Θέμα αύξηση του εταιρικού φόρου στην Κύπρο θέτει η Ευρωζώνη σύμφωνα με δηλώσεις του Γερμανού υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Σημειώνεται πως ο φόρος επιχειρήσεων στην Κύπρο είναι στο 10% και αποτελεί θέλγητρο για την προσέλκυση επενδύσεων.

Ο προαλειφόμενος για νέος υπουργός Οικονομικών της Ολλανδίας Γέρουν Ντέισελμπλουμ, σε αντικατάσταση του Γιαν Κις ντε Γιάχερ, δήλωσε ότι θα ασκήσει πιέσεις για μεγαλύτερες περικοπές στα οικονομικά της χώρας του και ότι θα υιοθετήσει σκληρή γραμμή όσον αφορά την κρίση στην ευρωζώνη, διαβεβαιώνοντας ότι θα συνεχίσει την ήδη υπάρχουσα πολιτική γραμμή.

Νέο ιστορικό υψηλό σημείωσε η ανεργία στην Ευρωζώνη τον Σεπτέμβριο, με το ποσοστό των ανέργων στις 17 χώρες του κοινού νομίσματος να σκαρφαλώνει στο 11,6%, από 11,5% τον Αύγουστο. Οι άνεργοι έφτασαν τα 18,49 εκατομμύρια, ενώ μέσα στον μήνα Σεπτέμβριο έχασαν τη δουλειά τους 146.000 άνθρωποι.

Η κυβέρνηση υπολογίζει πλέον το χρηματοδοτικό κενό από την επιμήκυνση του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής στα 25 δισ. ευρώ, ποσό που προκύπτει μάλιστα υπό την παραδοχή ότι έως το 2016 τα έσοδα από το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων θα ανέλθουν σε 10 δισ. ευρώ. Εάν αυτό δεν καταστεί δυνατόν τότε η «τρύπα» χρηματοδότησης θα αυξηθεί.

Αρνητικός στην προοπτική νέας αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, αυτή τη φορά με τη συμμετοχή των επίσημων πιστωτών, εμφανίζεται ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ενώ εκτιμά ως ρεαλιστικότερη την πρόταση περί επαναγοράς ομολόγων, με νέα δάνεια, στην τιμή της αγοράς. Ταυτόχρονα, προτείνει αυστηρές κυρώσεις, ακόμη και περικοπή της βοήθειας, σε περίπτωση που δεν τηρηθούν οι δεσμεύσεις. Αναφορές έκανε επίσης ο Γερμανός υπουργός στα περί επιμήκυνσης και σχετικά με την παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη «την οποία επιθυμούμε διότι γνωρίζουμε ότι οι συνέπειες μιας εξόδου δεν είναι εύκολο να προβλεφθούν».

Την πρότασή του για την πραγματοποίηση πανευρωπαϊκής διάσκεψης για το πρόβλημα χρέους στην ευρωζώνη επαναφέρει ο Αλ.Τσίπρας με συνέντευξή του στο Reuters, ενώ απαντώντας σε σχετική ερώτηση δηλώνει ότι για το κόμμα του δεν είναι ώρα να προκαλέσει με τεχνητό τρόπο την πτώση της κυβέρνησης.

Το αυστηρό ύφος προς την Ελλάδα διατηρεί ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Β.Σόιμπλε τονίζοντας ότι η χώρα οφείλει να καταβάλει περισσότερες προσπάθειες και πως η τύχη της στην ευρωζώνη «δεν έχει αποφασισθεί ακόμη». Το Βερολίνο κορυφώνει την πίεση -όπως άλλωστε το συνηθίζει πριν την εκταμίευση κάθε δόσης- την ώρα που η Αθήνα προσπαθεί να κλείσει το πακέτο μέτρων και να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις των δανειστών για να πάρει τα πολυπόθητα 31,5 δισ. ευρώ. Την ίδια ώρα μειωμένο εμφανίζεται το ποσοστό των Γερμανών που επιθυμούν Grexit.

Υπάρχει μεγάλη συζήτηση σε ολόκληρη την ήπειρό μας για το μέλλον της Ευρώπης. Είναι σαφής η ανάγκη για εμβάθυνση της Ευρωζώνης, έτσι ώστε να διασφαλιστεί η σταθερή λειτουργία του κοινού νομίσματος προς όφελος όλων των κρατών-μελών της αλλά και της Ευρώπης γενικότερα. Γι' αυτό και στηρίζουμε τη χρηματοπιστωτική ένωση για την Ευρωζώνη.

Περισσότερο χρόνο και χρήματα προτίθεται, σύμφωνα με την γερμανική Handelsblatt, να δώσει η Ευρωζώνη στην Ελλάδα, με την εφημερίδα να υποστηρίζει ότι τα επιπρόσθετα κεφάλαια θα εξεταστούν στο Eurogroup της 12ης Νοεμβρίου. Νέο πακέτο που θα καλύπτει το κόστος που προκύπτει από την επιμήκυνση θα πρέπει να περάσει από το γερμανικό Κοινοβούλιο, αναφέρει η εφημερίδα.

Διατήρηση της αβεβαιότητας στην Ευρωζώνη προβλέπει η Standard & Poor’s, προεξοφλώντας πως η ανάπτυξη θα παραμείνει καθηλωμένη και το 2013. Σε έκθεση του οίκου αξιολόγησης, αναφέρεται η εκτίμηση πως η οικονομική ανάπτυξη στην Ευρωζώνη θα υποχωρήσει κατά 0,8% το 2012, ενώ υπογραμμίζεται πως  δεν αναμένεται μεγάλη ανάπτυξη το 2013, εάν υπάρξει ανάπτυξη. Η S&P προβλέπει πως η ανεργία στην Ευρωζώνη το 2012 θα διαμορφωθεί στο 11,7% παραμένοντας σε αυτό το επίπεδο και το 2014.

Συμφώνησαν στην ενιαία τραπεζική εποπτεία στην Ευρωζώνη με κεντρικό πυλώνα την ΕΚΤ οι Ευρωπαίοι ηγέτες στη Σύνοδο Κορυφής, με στόχο η τραπεζική ένωση να μπει σε λειτουργία μέσα στον επόμενο χρόνο -χωρίς λεπτομερέστερο χρονοδιάγραμμα- μετά το δεκάωρο μπρα-ντε-φερ Γερμανίας και Γαλλίας. Το νομικό πλαίσιο για την εποπτεία της ΕΚΤ θα πρέπει να έχει υιοθετηθεί μέχρι το τέλος του χρόνου ώστε ο ενιαίος μηχανισμός εποπτείας, προϋπόθεση για τις απευθείας τραπεζικές ανακεφαλαιοποιήσεις, να είναι «αποτελεσματικά λειτουργικός στη διάρκεια του 2013».

Η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ και ο Γάλλος πρόεδρος Φρ. Ολάντ θα συναντηθούν λίγο πριν από την έναρξη της Συνόδου Κορυφής, στην οποία αναμένεται να σημειωθούν σημαντικές διαφωνίες και ενδεχομένως συγκρούσεις για τα μέτρα αντιμετώπισης της κρίσης. Το Βερολίνο διαφωνεί με τις προτάσεις του προέδρου της ΕΕ Χέρμαν βαν Ρομπάι για την εμβάθυνση της ΟΝΕ, ενώ σε ό,τι αφορά τις κρίσιμες αποφάσεις για την Ελλάδα και την Ισπανία μετατίθενται για το Νοέμβριο.

Συνέδριο -συντακτικό, όπως το χαρακτήρισε- του κόμματος για το Φεβρουάριο του 2013 προανήγγειλε ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ανήμερα της εκλογικής νίκης του ΠΑΣΟΚ το 1981. Μιλώντας στην Οργανωτική και Πολιτική Γραμματεία του Κινήματος, ο κ. Βενιζέλος είπε ότι «πρέπει να ξανάγνωριστούμε», εκτιμώντας πως η κοινωνία δεν είναι ίδια, το ΠΑΣΟΚ δεν είναι ίδιο.

Την ευχή να παραμείνει η Ελλάδα στην Ευρωζώνη εξέφρασε, μιλώντας στο γερμανικό Κοινοβούλιο η Ανγκελα Μέρκελ, το πρωί της Πέμπτης, λίγες ώρες πριν από την έναρξη της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ. Η ίδια τόνισε ότι κατανοεί την οργή που υπάρχει στην Ελλάδα, υπογράμμισε ωστόσο ότι πρέπει να γίνει κατανοητό ότι για τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν η ευθύνη ανήκει στο εσωτερικό της χώρας και από το εσωτερικό της χώρας θα διορθωθούν. Η Γερμανίδα καγκελάριος είπε ακόμη ότι μεταξύ των άλλων σοβαρών προβλημάτων υπάρχει εκείνο της διαφθοράς.