Πληθωρισμός: Πού οφείλεται το «άλμα» – «Πετάνε» οι τιμές, «ιδρώνουν» οι καταναλωτές

Στο 2,4% «πέταξε» ο πληθωρισμός στην Ελλάδα τον Νοέμβριο από το 2% του Οκτωβρίου. Η απότομη αυτή άνοδος που καταγράφει η ΕΛΣΤΑΤ προσθέτει έναν ακόμα «πονοκέφαλο» στα ελληνικά νοικοκυριά που καθημερινά δίνουν αγώνα για να σταθούν στα πόδια τους.

Oι τιμές στα τρόφιμα δεν αποκλιμακώνονται

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, παρά τις κυβερνητικές παρεμβάσεις, οι τιμές στα τρόφιμα όχι μόνο δεν δείχνουν σημάδια αποκλιμάκωσης αλλά επιταχύνονται με την κατηγορία «διατροφή και μη αλκοολούχα» να «τρέχει» με ρυθμό 2,7%, ήτοι πάνω από τον μέσο γενικό πληθωρισμό. Από πλευράς προϊόντων, η κατηγορία προϊόντα σοκολάτας «ανέβηκε» με ρυθμό 22,9%, ο καφές με 20,7%, τα κρέατα με 13%, τα φρούτα με 9%.

Αξίζει να σημειωθεί πως για το μέσο ελληνικό νοικοκυριό, η δαπάνη για τρόφιμα είναι σημαντικά υψηλότερη ως ποσοστό του εισοδήματος σε σχέση με τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Ως αποτέλεσμα, η αύξηση στην κατηγορία αυτή έχει δραματικότερο αντίκτυπο στην καθημερινότητα. Η αύξηση είναι ιδιαίτερα αισθητή σε ορισμένα προϊόντα πρώτης ανάγκης, πλήττοντας τους οικονομικά ασθενέστερους.

Στην ευρωζώνη, ο ετήσιος πληθωρισμός εκτιμάται στο 2,2% τον Νοέμβριο, από 2,1% τον Οκτώβριο, με τις υπηρεσίες να καταγράφουν τις μεγαλύτερες αυξήσεις κατά 3,5%.

Inflation Monitor

Ώθηση στον πληθωρισμό προήλθε και από τις υπηρεσίες, τον κλάδο δηλαδή που αντανακλά άμεσα το κόστος ζωής και την εσωτερική ζήτηση.

Τα ενοίκια εμφάνισαν ξανά σημαντικές ανατιμήσεις κατά 8,6% αν και ελαφρώς μειωμένες από του Οκτωβρίου (8,9%), τα ασφάλιστρα υγείας ήταν αυξημένα κατά 7% και οι τιμές στην εστίαση (Εστιατόρια-ζαχαροπλαστεία – καφενεία- κυλικεία) κατά 7,7%.

Η στεγαστική κρίση βαθαίνει, με τα ενοίκια να συνεχίζουν την ανοδική τους πορεία, απορροφώντας μεγάλο μέρος του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών.

Η επιτάχυνση του πληθωρισμού, όπως αναφέρει η Τράπεζα της Ελλάδος, «οφείλεται στην αύξηση των ποσοστών πληθωρισμού στις υπηρεσίες (υπηρεσίες διαμονής σε ξενοδοχεία και καντίνες), στα μη μεταποιημένα τρόφιμα (κρέας και αυγά) και στην ενέργεια (κυρίως ηλεκτρική ενέργεια)».

Σημαντική αύξηση σημείωσε ο δομικός πληθωρισμός που εκτινάχτηκε στο 3,2% τον Νοέμβριο έναντι 1,9% τον Οκτώβριο, «κάτι που αποδίδεται αποκλειστικά στον πληθωρισμό των υπηρεσιών, καθώς ο πληθωρισμός των μη ενεργειακών βιομηχανικών προϊόντων μειώθηκε περαιτέρω», υπογραμμίζεται στο Inflation Monitor.

Η επιτάχυνση του πληθωρισμού είναι σε μεγάλο βαθμό εγχώρια και ανθεκτική καθώς προέρχεται κυρίως από τις υπηρεσίες και τα τρόφιμα. Αυξάνει την οικονομική δυσπραγία των νοικοκυριών, συμπιέζοντας το διαθέσιμο εισόδημα μέσω των ακριβών τροφίμων και του υψηλού κόστους στέγασης και υπηρεσιών.

Τι αναμένουν για τον πληθωρισμό επιχειρήσεις, καταναλωτές και αγορές

Οι μέσες προσδοκίες των επιχειρήσεων για τον πληθωρισμό στην Ελλάδα σε ένα χρόνο μειώθηκαν το τρίτο τρίμηνο του 2025 στο 2,8% από 3% το δεύτερο τρίμηνο του 2025, ενώ στην ευρωζώνη παρέμειναν σταθερές στο 2,5%. Οι προσδοκίες για τα επόμενα τρία χρόνια παρέμειναν σταθερές στο 2,8% και 3% στην Ελλάδα και στη ζώνη του ευρώ αντίστοιχα, ενώ για τα επόμενα πέντε χρόνια το 3ο τρίμηνο του 2025 παρέμειναν σε γενικές γραμμές σταθερές στο 3% στην Ελλάδα και τη ζώνη του ευρώ.

Η Έρευνα Προσδοκιών των Καταναλωτών (CES) της ΕΚΤ δείχνει ότι τον Οκτώβριο οι μέσες προσδοκίες για τον πληθωρισμό στην Ελλάδα μειώθηκαν σε όλους τους ορίζοντες: για τους επόμενους 12 μήνες στο 7,2% από 8% τον Σεπτέμβριο, για τα επόμενα τρία χρόνια στο 6,4%από 7,8% τον προηγούμενο μήνα και για τα επόμενα πέντε χρόνια στο 5,2% από 5,4% τον Σεπτέμβριο.

Αντίθετα, στη ζώνη του ευρώ παρέμειναν σταθερές σε όλους τους ορίζοντες (2,8%, 2,5% και 2,2% αντίστοιχα).

Τέλος, οι προσδοκίες της αγοράς για τον πληθωρισμό στην ευρωζώνη, σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα δύο ετών αυξήθηκαν τον περασμένο μήνα, αφού ο πληθωρισμός σε βασικές χώρες της ευρωζώνης ήταν υψηλότερος από τον αναμενόμενο.

Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, στην Καταναλωτική Εμπιστοσύνη, οι αρνητικές προβλέψεις των νοικοκυριών για την οικονομική κατάσταση της χώρας υποχώρησαν, ενώ αντίθετα εκείνες για τη δική τους οικονομική κατάσταση εντάθηκαν. Παράλληλα, υποχώρησαν σημαντικά οι προβλέψεις για μείζονες αγορές, ενώ εξασθένισε ήπια η πρόθεση για αποταμίευση.

Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης εξασθένισε ελαφρά τον Νοέμβριο και διαμορφώθηκε στις -50,6 μονάδες, έναντι -47,6 μονάδες τον Οκτώβριο. Και αυτόν τον μήνα οι Έλληνες καταναλωτές εμφανίζονται ως οι περισσότερο απαισιόδοξοι στην ΕΕ