Στις 28 Αυγούστου 2025, ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, εξέδωσε ένα νέο εκτελεστικό διάταγμα με τον τίτλο «Making Federal Architecture Beautiful Again», προωθώντας την επιστροφή σε κλασικά και παραδοσιακά αρχιτεκτονικά πρότυπα για τα δημόσια ομοσπονδιακά κτίσματα.

Το διάταγμα καταργεί και αντικαθιστά πρακτικά τις «Guiding Principles for Federal Architecture» του 1962, οι οποίες προωθούσαν τη μοντέρνα αρχιτεκτονική και την καινοτομία, σύμφωνα με την Washington Post. Αντίθετα, ο Τραμπ επιδιώκει την επιστροφή σε στυλ εμπνευσμένα από την ελληνική και ρωμαϊκή αρχιτεκτονική, όπως νεοκλασικό, Georgian, Federal, Beaux‑Arts και Art Deco, καθώς και άλλες παραδοσιακές μορφές όπως Γοτθικό, Ρωμανικό, Pueblo Revival, Ισπανικό αποικιοκρατικό και Μεσογειακό.

Το νέο διάταγμα προβλέπει ότι τα εκτελεστικά και κυβερνητικά κτίρια πρέπει να σχεδιάζονται ώστε να αποπνέουν «αξιοπρέπεια, ζωτικότητα, σταθερότητα», να είναι λειτουργικά και οικονομικά στην κατασκευή, τη λειτουργία και τη συντήρηση, και επιπλέον να ενσωματώνουν χαρακτηριστικά της τοπικής αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, όπου είναι εφικτό.

Ορίζονται σαφείς διαδικαστικές αλλαγές για τη General Services Administration (GSA): οι αρχιτέκτονες που εμπλέκονται σε κρατικά έργα πρέπει να έχουν εξειδίκευση στην κλασική και παραδοσιακή αρχιτεκτονική, προβλέπεται η θέση ενός ανώτερου συμβούλου για το αρχιτεκτονικό σχέδιο και οι διαγωνισμοί σχεδιασμού θα αξιολογούν με σημαντικό βάρος την εμπειρία σε αυτές τις μορφές.


Σύμφωνα με το διάταγμα κάθε παρέκκλιση από τα κλασικά και παραδοσιακά πρότυπα θα πρέπει να τεκμηριώνεται προσεκτικά και να περνά από δημόσια διαβούλευση, σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο. Παρά ταύτα, η μοντέρνα, μπρουταλιστική ή αποδομητική αρχιτεκτονική περιγράφεται ουσιαστικά ως ανεπιθύμητη, με αποτέλεσμα να περιορίζεται δραστικά η δυνατότητα υιοθέτησής της στα ομοσπονδιακά έργα, όπως σημειώνουν το Federal News Network και το Daily Beast.

Ο Μπρουταλισμός

Ο Μπρουταλισμός γνώρισε ιδιαίτερη άνθηση στις Ηνωμένες Πολιτείες κυρίως τη δεκαετία του 1960 και του ’70 και χαρακτηρίζεται συνήθως από μπετόν, όγκους και μια μινιμαλιστική λογική που δίνει έμφαση στη λειτουργικότητα. Κάποιοι τον θεωρούν αυστηρό, άλλοι μνημειακό. Για ορισμένους είναι ελιτίστικος, για άλλους δημοκρατικός. Για κάποιους ανθεκτικός, για άλλους φτηνός. Ένα χαρακτηριστικό, ωστόσο, αναγνωρίζεται από όλους: ο Μπρουταλισμός διχάζει. Εδώ και δεκαετίες οι απόψεις συγκρούονται για τις αρετές ή τις αδυναμίες του και για το αν τα κτίριά του είναι μνημεία που πρέπει να διατηρηθούν ή «τερατουργήματα» που πρέπει να κατεδαφιστούν, αναφέρουν οι New York Times.

Οι αντιδράσεις

Οι υποστηρικτές της πρωτοβουλίας υποστηρίζουν ότι η επιστροφή στην κλασική αρχιτεκτονική επαναφέρει την αισθητική αξία, συνδέει τα δημόσια κτίρια με την πολιτιστική παράδοση και δίνει ευρύτερη φωνή στο κοινό στις επιλογές σχεδιασμού. Αντίθετα, οι επικριτές τονίζουν ότι τέτοιου είδους κανόνες περιορίζουν τη δημιουργικότητα, παραβλέπουν σύγχρονες αξίες όπως η βιωσιμότητα και προωθούν έναν συντηρητικό, αναδρομικό ορισμό της εθνικής ταυτότητας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η εξέλιξη θυμίζει πολύ προηγούμενη τοποθέτηση του Τραμπ από το 2020, όταν είχε εκδώσει παρόμοιο διάταγμα (Promoting Beautiful Federal Civic Architecture) για να περιορίσει τη σύγχρονη αρχιτεκτονική και να προωθήσει την κλασική — διάταγμα το οποίο όμως ακυρώθηκε από τον Πρόεδρο Μπάιντεν το 2021.

Το Αμερικανικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής (AIA) είχε αντιταχθεί έντονα στην αρχική εντολή, εκφράζοντας «ακραία ανησυχία» και κατηγορώντας το διάταγμα ότι αποστερεί τον τοπικό έλεγχο, περιορίζει την ελευθερία του σχεδιασμού και προσθέτει γραφειοκρατικά εμπόδια στα δημόσια έργα, σύμφωνα με την The Art Newspaper.

Σύμφωνα με το Federal News Network, το νέο διάταγμα σηματοδοτεί μια προσπάθεια εξάλειψης μπρουταλιστικών δημόσιων κτιρίων — όπως το κτίριο του Υπουργείου Στέγασης και Αστικού Σχεδιασμού (HUD) στην Ουάσιγκτον, το οποίο χαρακτηρίστηκε «άσχημο» και πρόκειται να πωληθεί — καθώς και του Υπουργείου Ενέργειας, προκειμένου να αντικατασταθούν με κτίρια παραδοσιακού στυλ.

Η GSA, η οποία θα επιβλέψει την υλοποίηση του διατάγματος, εργάζεται υπό προσωρινή διοίκηση μετά τις αποχωρήσεις υψηλόβαθμων στελεχών. Προτάθηκε ως μόνιμος διοικητής ο επιχειρηματίας Εντ Φροστ, σύμφωνα με το FNN.

Ειδήσεις Σήμερα: