Γιατί η Μόσχα δείχνει ότι δεν είναι καλός φίλος του Ιράν – Και γιατί το καλεί να συμφωνήσει με τις ΗΠΑ

Η Ρωσία δεν υπήρξε καλός φίλος του Ιράν. Αυτό έγραφε μέρες πριν ανάλυση του CSIS (Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών), πριν το Axios αποκαλύψει ότι η Μόσχα κάλεσε την Τεχεράνη να προχωρήσει σε συμφωνία με τις ΗΠΑ. Και να αποδεχθεί να σταματήσει να εμπλουτίζει ουράνιο.  

Άλλωστε, κατά τη διάρκεια του πολέμου που ξεκίνησε με την επίθεση του Ισραήλ, αλλά και έπειτα από τον βομβαρδισμό των πυρηνικών εγκαταστάσεών του, η Μόσχα περιορίστηκε σε στήριξη στα λόγια παρά προχώρησε σε έργα. Και όπως τόνισε το Axios, αυτή η στάση απογοήτευσε το Ιράν.

Ο Πούτιν έχει ενημερώσει τον Τραμπ και τον Μακρόν

Πιθανότατα, αυτή η ρητορική στήριξη της Ρωσίας προς το Ιράν να αποδεικνύει ότι η Μόσχα δεν βλέπει τις συμμαχίες της και τις συνεργασίες της έναντι απειλών όπως θα περίμεναν οι περισσότεροι. Αντίθετα, η Μόσχα φαίνεται ότι επιδιώκει να εξισορροπήσει τη συνεργασία της με το Ιράν, διασώζοντας τα μακροπρόθεσμα συμφέροντά της στη Μέση Ανατολή. Στην παρούσα φάση, σύμφωνα με το CSIS, αυτά τα συμφέροντα αποδείχθηκαν πιο ισχυρά από τη διάσωση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν.

Τι λέει το ρεπορτάζ

Σύμφωνα με αποκλειστικό δημοσίευμα του Axios, παρά τις περί του αντιθέτου δημόσιες δηλώσεις του Κρεμλίνου, πιέζει την Τεχεράνη προς αυτή την κατεύθυνση και έχει ενημερώσει σχετικά και το Ισραήλ.

Το Axios, που επικαλείται πηγές με γνώση της υπόθεσης, αναφέρει ότι ενώ η Μόσχα υποστηρίζει δημόσια το δικαίωμα του Ιράν να εμπλουτίσει ουράνιο, ο Βλαντιμίρ Πούτιν τηρεί κατ’ ιδίαν πιο σκληρή θέση για το θέμα των πυρηνικών μετά τον πόλεμο Ισραήλ-Ιράν.

Η πληροφορία προέρχεται από τρεις Ευρωπαίους και έναν Ισραηλινό ανώτερο αξιωματούχο. «Γνωρίζουμε ότι αυτό είπε ο Πούτιν στους Ιρανούς», δήλωσε ο Ισραηλινός αξιωματούχος. Επίσης αναφέρει ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει εκφράσει αυτήν τη θέση και στις τηλεφωνικές κλήσεις που είχε την περασμένη εβδομάδα με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, και τον Γάλλο πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν.

Υπέρ του «μηδενικού εμπλουτισμού»

Ο Βλαντιμίρ Πούτιν και άλλοι Ρώσοι αξιωματούχοι έχουν ενημερώσει ότι θα στηρίξουν μια συμφωνία «μηδενικού εμπλουτισμού» ουρανίου στους Ιρανούς αρκετές φορές τις τελευταίες εβδομάδες, σύμφωνα με τις πηγές.

«Ο Πούτιν θα υποστήριζε τον μηδενικό εμπλουτισμό. Ενθάρρυνε την Τεχεράνη να εργαστεί προς αυτή την κατεύθυνση, προκειμένου να γίνουν οι διαπραγματεύσεις με τους Αμερικανούς πιο ευνοϊκές. Οι Ιρανοί δήλωσαν ότι δεν θα το εξετάσουν», σύμφωνα με Ευρωπαίο αξιωματούχος με άμεση γνώση του θέματος.

Πρέπει να σημειωθεί ότι αυτή η θέση του Ρώσου προέδρου για τα πυρηνικά του Ιράν είναι σημαντική, δεδομένης της εκτεταμένης υποστήριξης που παρείχε το Ιράν στη Ρωσία κατά τη διάρκεια του πολέμου με την Ουκρανία. Η Τεχεράνη έχει προμηθεύσει τη Μόσχα με εκατοντάδες επιθετικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους εδάφους-εδάφους.

Ωστόσο, η Ρωσία είχε τηρήσει μια μάλλον ουδέτερη στάση κατά τη διάρκεια της ισραηλινής επίθεσης στο Ιράν και του 12ήμερου πολέμου που ακολούθησε.

Προς το παρόν, το Κρεμλίνο και ο Λευκός Οίκος δεν απάντησαν σε αιτήματα για σχολιασμό του ρεπορτάζ του Axios. Η ιρανική αποστολή στον ΟΗΕ αρνήθηκε να σχολιάσει.

Τι θα γίνει το εμπλουτισμένο ουράνιο

Οι Ρώσοι, σύμφωνα με τις πηγές, έχουν καταστήσει σαφές δημόσια και κατ’ ιδίαν ότι, εάν επιτευχθεί συμφωνία, είναι πρόθυμοι να απομακρύνουν το ουράνιο υψηλού εμπλουτισμού από το Ιράν. Και ότι θα μπορεί να προμηθεύσει την Τεχεράνη με ουράνιο εμπλουτισμένο κατά 3,67% για πυρηνική ενέργεια και μικρές ποσότητες ουρανίου εμπλουτισμένου 20% για τον ερευνητικό αντιδραστήρα της Τεχεράνης και την παραγωγή πυρηνικών ισοτόπων.

Η είδηση έρχεται καθώς ο απεσταλμένος του Λευκού Οίκου για τη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ, συνομιλεί με τον Ιρανό υπουργό Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί για την επανέναρξη των πυρηνικών διαπραγματεύσεων.

Σύμφωνα με πληροφορίες είχε σχεδιαστεί συνάντηση στο Όσλο τις επόμενες ημέρες, αλλά τόσο οι Ιρανοί όσο και ο Γουίτκοφ δεν έχουν συμφωνήσει. Πλέον αναζητείται διαφορετικός τόπος συνάντησης.

Τι θέλει ο Τραμπ

Οι ισραηλινές και αμερικανικές επιθέσεις στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν φέρονται να έχουν προκαλέσει σοβαρές ζημιές. Ωστόσο, δεν κατέστρεψαν όλο το ουράνιο υψηλού εμπλουτισμού. Επίσης, δεν είναι σαφές εάν κάποια από τις μηχανές φυγοκέντρισης του Ιράν επέζησε.

Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει καταστήσει σαφές ότι επιθυμεί μια νέα πυρηνική συμφωνία με το Ιράν. Εάν διεξαχθούν διαπραγματεύσεις τις επόμενες εβδομάδες, ο μηδενικός εμπλουτισμός ουρανίου σε ιρανικό έδαφος θα είναι ένα από τα βασικά αιτήματα των ΗΠΑ, λένε οι πηγές.

Από την πλευρά του, το Ιράν επιμένει εδώ και καιρό ότι πρέπει να διατηρήσει την ικανότητα εμπλουτισμού στο πλαίσιο οποιασδήποτε συμφωνίας.

Τι θέλει η Μόσχα

Ενώ η Ρωσία και το Ιράν εμφανίζονται σύμμαχοι έναντι της παγκόσμιας τάξης που κυριαρχείται από τις ΗΠΑ, η στάση του Κρεμλίνου στον πόλεμο Ισραήλ-Ιράν αντανακλά πιο παραδοσιακά συμφέροντα. Αυτά είναι η διατήρηση της περιφερειακής σταθερότητας, η εξισορρόπηση των σχέσεων με τους Άραβες αντιπάλους του Ιράν, η κριτική των ενεργειών των ΗΠΑ ως υποκριτικές και η επιβολή της Ρωσίας ως μεγάλης δύναμης.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτά τα συμφέροντα ευθυγραμμίζονται με αυτά του Ιράν. Ωστόσο, η Ρωσία δεν φαίνεται να δεσμεύεται πλήρως στην υποστήριξη της άμυνας του Ιράν, παρά το γεγονός ότι έχουν υπογράψει στρατηγική συμφωνία.

Και, σύμφωνα με τους αναλυτές, όταν τα περιφερειακά συμφέροντα της Ρωσίας δεν συμπίπτουν με αυτά του Ιράν, η φιλία της έχει περιορισμούς.