«Το Τελ Αβίβ κατάλαβε ότι ο Τραμπ δεν είναι… «πρωθυπουργός» του Ισραήλ»

Πριν τις εκλογές στις ΗΠΑ, το 65% των Ισραηλινών πίστευε ότι μια προεδρία Ντόναλντ Τραμπ θα εξυπηρετούσε τα συμφέροντα του Ισραήλ, έναντι ενός 13% που πόνταρε στη ανθυποψήφια, Κάμαλα Χάρις. Μήπως, όμως κάνανε λάθος;

 Σε μια περίοδο που το Ισραήλ κλιμακώνει τις βίαιες επιχειρήσεις του στα παλαιστινιακά εδάφη, βομβαρδίζει τη Συρία και απορρίπτει τις διαπραγματεύσεις με το Ιράν, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ταξιδεύει στη Μέση Ανατολή.

Το μεγάλο πρόβλημα όμως, για το Τελ Αβίβ είναι ότι ο στενότερος σύμμαχός τους και προστάτης τους, δεν θα κάνει στάση εκεί.

Στο πρώτο του τριήμερο ταξίδι στην περιοχή, ο Τραμπ παρακάμπτει το Ισραήλ, και επισκέπτεται Σαουδική Αραβία, Κατάρ και Ην. Αραβικά Εμιράτα.

Συνολικά, σύμφωνα με τη The Wall Street Journal, η στάση του Τραμπ απέναντι στο Ισραήλ είναι πολύ πιο σκληρή από ό,τι περίμεναν πολλοί Ισραηλινοί, μετατρέποντας τον πρόεδρο από έναν από τους ισχυρότερους συμμάχους του Ισραήλ στην πρώτη θητεία σε μια πιο απροσδόκητη μεταβλητή στη δεύτερη.

Συνομιλίες με Χαμάς, Ιράν, Χούθι και αραβικά κράτη

Η πιο πρόσφατη ρωγμή ήταν η απελευθέρωση από τη Χαμάς τη Δευτέρα του τελευταίου ζωντανού Ισραηλινού-Αμερικανού ομήρου, Ένταν Αλεξάντερ. Οι Times of Israel την χαρακτήρισαν μάλιστα ως την πιο απροσδόκητη και υπέροχη έκπληξη μετά από 584 ημέρες, πολέμου.

«Μη διατεθειμένος να περιμένει άλλο την εξάρτηση του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου από στρατιωτικές πιέσεις για να οδηγήσει έστω και σε μια μίνι νέα συμφωνία με τη Χαμάς, ο πρόεδρος των ΗΠΑ ανέθεσε στους απεσταλμένους του να εξασφαλίσουν την ελευθερία του Αλεξάντερ. Το Ισραήλ ενημερώθηκε επίσημα μόλις την Κυριακή, όταν ήταν τετελεσμένο γεγονός» αναφέρει η ισραηλινή εφημερίδα

«Η συμφωνία προκάλεσε ανάμεικτα συναισθήματα στο Ισραήλ, το οποίο φοβόταν εδώ και καιρό ότι οι ΗΠΑ θα διαπραγματεύονταν ξεχωριστά για την απελευθέρωση των πολιτών τους εις βάρος άλλων ομήρων στον θύλακα» σχολιάζει η The Wall Street Journal.

Είχε ήδη προηγηθεί η απόφαση του Τραμπ να τερματίσει τους βομβαρδισμούς εναντίον των ανταρτών Χούθι σε μια εκεχειρία χωρίς την απαίτηση οι Χούθι να σταματήσουν να επιτίθενται στο Ισραήλ.

Η ένταση οξύνθηκε από το χρονοδιάγραμμα, λίγες ώρες αφότου ένας πύραυλος των Χούθι χτύπησε το έδαφος του κύριου αεροδρομίου του Ισραήλ.

Η έκπληξη ακολούθησε την απόφαση των ΗΠΑ να ξεκινήσουν άμεσες διαπραγματεύσεις με το Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα και έβαλε σε δεύτερη μοίρα τις ισραηλινές ελπίδες για ένα πράσινο φως.

Ο Λευκός Οίκος μάλιστα δείχνει να είναι πιο ευέλικτος με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.

Ενώ ο Τραμπ είχε δεσμευτεί να καταργήσει τους δασμούς στα ισραηλινά προϊόντα τελικά τους επέβαλε φράγμα 17%.

«Δεν είναι ισραηλινός πρωθυπουργός»

Όλα τα παραπάνω, σύμφωνα με τη The Wall Street Journal, αντανακλούν μια αυξανόμενη δύναμη μιας πτέρυγας του «Πρώτα η Αμερική» εντός του Ρεπουμπλικανικού κόμματος και την ιεράρχηση των οικονομικών νικών από τον Τραμπ, επιδιώκοντας να αναδιαμορφώσει τις παγκόσμιες εμπορικές σχέσεις της Αμερικής.

«Όταν οι Ισραηλινοί σκέφτηκαν έναν δεύτερο Πρόεδρο Τραμπ, αυτό που είχαν στο μυαλό τους ήταν η πρώτη προεδρία», δήλωσε ο Γιοχάναν Πλέσνερ, πρόεδρος του ισραηλινού Ινστιτούτου Δημοκρατίας του Ισραήλ.

Αλλά τώρα, «δεν θα έλεγα ότι είναι το τέλος του μήνα του μέλιτος, αλλά υπάρχει μια πολύ ξεκάθαρη κατανόηση ότι ο Πρόεδρος Τραμπ δεν είναι ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, αλλά ο πρόεδρος των ΗΠΑ», δήλωσε ο Πλέσνερ.

Ο Αμερικανός πρεσβευτής στο Ισραήλ, Μάικ Χάκαμπι, υπογράμμισε ότι «οι ΗΠΑ δεν χρειάζεται να λένε στο Ισραήλ όλα όσα πρόκειται να κάνει», είπε ο Χάκαμπι, λέγοντας ότι το Ισραήλ έχει το ίδιο κυριαρχικό δικαίωμα.

Ο Νετανιάχου έχει ευθυγραμμιστεί με το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα εδώ και χρόνια, γεγονός -σύμφωνα με το δημοσίευμα- που καθιστά πιο δύσκολο για αυτόν να ασκήσει πίεση ή να εργαστεί εναντίον του Τραμπ όπως έκανε με τους Δημοκρατικούς κατά τη διάρκεια της θητείας του Προέδρου Τζο Μπάιντεν.

Μετά τις επαφές που είχαν οι ισραηλινοί αξιωματούχοι που επισκέφτηκαν πρόσφατα τις ΗΠΑ, ένας ισραηλινός δήλωσε πως «Η σχέση είναι καλή. Όχι ισόπαλη, αλλά σε ένα τάνγκο οι εταίροι μερικές φορές πατούν ο ένας στα πόδια του άλλου», δήλωσε.

Αποσύνδεση συμφερόντων

Ωστόσο, υπάρχει μια αυξανόμενη αίσθηση ότι η κυβέρνηση Τραμπ αποσυνδέει τα συμφέροντά της από τα συμφέροντα του Ισραήλ στην περιοχή, δήλωσε ο Γιόελ Γκουζάνσκι, πρώην ειδικός στον Κόλπο για το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας του Ισραήλ και τώρα στο Ινστιτούτο Μελετών Εθνικής Ασφάλειας με έδρα το Τελ Αβίβ.

«Οι ΗΠΑ εργάζονται πάνω σε ένα διαφορετικό σενάριο στην περιοχή, δεν περιλαμβάνει απαραίτητα το Ισραήλ», δήλωσε ο Γκουζάνσκι.

Ένας σημαντικός παράγοντας είναι η επιθυμία του Τραμπ να εξασφαλίσει μια οικονομική ή διπλωματική νίκη που θα αντανακλούσε τον στόχο του να τερματίσει τους πολέμους, βελτιώνοντας παράλληλα τη στρατηγική θέση των ΗΠΑ στον κόσμο. «Η σχετική δυναμική είναι ότι ο Τραμπ θέλει πραγματικά νίκες σε αυτόν τον τομέα, και ο ανταγωνισμός είναι κάπως για το ποιος μπορεί να του φέρει μια νίκη» στη Μέση Ανατολή, δήλωσε η Χέδερ Χάρλμπερτ, συνεργάτιδα στο Chatham House.

Ενώ κάποιοι είναι στενοί συνεργάτες του Τραμπ, δίνουν έμφαση -εύλογα- στα αμερικανικά συμφέροντα – πχ Αντιπρόεδρος Τζ. Ντ. Βανς, υπουργός Άμυνας Πιτ Χέγσεθ- κάποιοι άλλοι είναι ένθερμοι υποστηρικτές του Ισραήλ.

«Αυτή η ένταση στον συνασπισμό ήταν πάντα εκεί», είπε η Χάρλμπερτ. «Υπάρχει αυτό το στοιχείο του κινήματος «Πρώτα η Αμερική» που είναι βαθιά αντιπαθές προς το Ισραήλ σε πολύ βαθύ επίπεδο». Και οι Ισραηλινοί αρχίζουν να το παρατηρούν.

Γι αυτό και ο πρώην Ισραηλινός πρέσβης στις Ηνωμένες Πολιτείες, Μάικλ Όρεν λέει ότι «Νομίζω ότι υπάρχει γνήσια ανησυχία εδώ» αλλά «Δεν ξέρω κατά πόσον είναι δικαιολογημένη».