Η εποχή της ευκολίας

Ολα σήμερα πια διαμορφώνονται έτσι ώστε η ζωή να είναι απλούστερη – όχι μόνο με λιγότερα προβλήματα και δυσκολίες, αλλά και με λιγότερες κουραστικές προσπάθειες. Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές και το Word μάς έχουν οδηγήσει περίπου να μην μπορούμε πλέον να γράψουμε με το χέρι ή πάνω σε μια σελίδα χαρτί.

Το Google μάς έχει κάνει να ξεχάσουμε πώς ψάχνει κανείς για στοιχεία και να μην ξέρουμε τι σημαίνει ακαδημαϊκό «ψάξιμο». Η τεχνητή νοημοσύνη και το ChatGPT μάς έμαθαν να μην ψάχνουμε για την ανάλυση περίπλοκων εννοιών, για την ανακάλυψη δυσπρόσιτων γεγονότων και για τη διατύπωση σκελετών επιστημονικών εργασιών, λογοτεχνικών έργων ή επαγγελματικών εκθέσεων και αναφορών.

Ολα αυτά γίνονται για να κάνουν τη ζωή μας ευκολότερη ή για να δουλεύουμε λιγότερο και με ελάχιστο κόπο; Η εξοικείωση με τη σκληρή δουλειά και την επιτυχία κατόπιν σοβαρού κόπου προλειαίνει το έδαφος για το ξεπέρασμα δυσκολιών ή αναταράξεων στη ζωή. Μήπως όμως το άνοιγμα διόδων προς μια λιγότερο απαιτητική ζωή και με εμπειρίες που απαιτούν ευκολίες και λιγότερο κόπο φτιάχνει καλύτερες προσωπικότητες και κοινωνίες περισσότερο προοδευτικές και προχωρημένες;

Αν κρίνω από γεγονότα που συνέβησαν και συνεχίζουν να εξελίσσονται στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ στην Αγγλία, έχω πολλές αμφιβολίες για την τελευταία παρατήρηση. Πάνω στη λογική της κατάργησης της λεγόμενης «κουλτούρας της υπερπροσπάθειας», που χαρακτήριζε τη ζωή στην 816 ετών διάσημη πανεπιστημιούπολη, οι Αρχές του ακαδημαϊκού αυτού ιδρύματος έχουν ξεκινήσει μια σειρά από συζητήσιμες μεταρρυθμίσεις.

Που, σύμφωνα με πολλούς επικριτές τους, θα αποδυναμώσουν την παιδεία που εκεί προσφέρεται και τα ακαδημαϊκά επίπεδα που εκεί έχουν επιτευχθεί. Ενα από τα μέτρα που έχουν συζητηθεί και το οποίο σπάει μια παράδοση που πηγαίνει πίσω στο 1748 είναι η κατάργηση στην ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των εξετάσεων του τέλους της χρονιάς (τα λεγόμενα tripos) και την κατάταξη των φοιτητών σε μια ιεραρχία επιτυχίας σε σχέση με τους συμφοιτητές τους.

Ολα αυτά έγιναν πάνω στη λογική της μείωσης της ψυχολογικής έντασης πάνω στους μελλοντικούς πτυχιούχους του Πανεπιστημίου και της εξασφάλισης από αυτούς καλύτερης κοινωνικής ζωής κι απόλαυσης των φοιτητικών τους χρόνων! Εχει μάλιστα προηγηθεί κατά μερικά χρόνια άλλη μία παρόμοια μεταρρύθμιση. Καταργήθηκε δηλ. η παράδοση να αναρτώνται όλα τα αποτελέσματα σε έναν πίνακα ανακοινώσεων έξω από το κτίριο της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου (Old Schools, οικοδομή του 18ου αιώνα) ώστε να είναι προσβάσιμα σε όλους!

Προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι ψυχολογικές πιέσεις που υφίστανται οι φοιτητές, να βελτιωθεί η πνευματική τους υγεία και να διαμορφωθεί ένα περιβάλλον ηρεμίας και καλύτερης ακαδημαϊκής απόδοσης, πριν από λίγα χρόνια σχηματίστηκε μια επιτροπή για μελέτη του θέματος και υποβολή προτάσεων.

Κάποιες από αυτές είναι όσες ανέφερα ήδη. Υπήρξαν έτοιμες και άλλες. Οπως ο περιορισμός της διάρκειας των μαθημάτων από 8 το πρωί μέχρι τις 8 το βράδυ κάθε μέρα. Επίσης, η δημιουργία διακοπών των μαθημάτων κατά διαστήματα μέσα στα ακαδημαϊκά τρίμηνα. Πολλοί όμως διαφωνούν μιλώντας για «νηπιοποίηση» του επιπέδου του Πανεπιστημίου. Ενα άλλο αξιοσημείωτο των σπουδών σε αυτά τα πανεπιστήμια (Οξφόρδης και Κέιμπριτζ) είναι η γνωστή κατηγοριοποίηση των πτυχίων τους. Υπάρχουν τρεις βαθμίδες επιπέδου αποφοίτησης. Πτυχίο α’ τάξης (άριστα), β’ ανώτερης τάξης (πολύ καλά) και β’ τάξης (καλά). Υπάρχει όμως και το πτυχίο γ’ τάξης (μέτρια) που θεωρείται στους σχετικούς ακαδημαϊκούς κύκλους σαν αποτυχία. Διότι κάποιος που έφθασε μέχρι εκεί δεν μπορεί να απορριφθεί. Διότι αυτό αντανακλά αρνητικά στο κύρος του Πανεπιστημίου. Ετσι, στις τρεις πρώτες κατηγορίες πτυχιούχων απονέμονται σε δύο χρόνια οι τίτλοι μάστερ (ΜΑ κ.λπ.). Οσοι λοιπόν δίπλα στο όνομά τους έχουν τίτλο αποφοίτησης από Cambridge ή Οxford (cantab ή oxon) συνοδευόμενο από ΜΑ, σημαίνει πως είναι σωστοί πτυχιούχοι. Αν λείπει το ΜΑ, για τον αγγλοσαξονικό κόσμο είναι σημάδι αποτυχίας. Αν εξαλειφθεί και αυτή η παράδοση, τότε η καταβαράθρωση των πτυχίων είναι δεδομένη. Οπως και η υποβάθμιση του επιπέδου σπουδών σε αυτά τα Πανεπιστήμια…

ΥΓ: Ολα αυτά βέβαια είναι υποσημειώσεις για τα δικά μας Πανεπιστήμια, που ατιμώρητοι τραμπούκοι ξυλοφορτώνουν φοιτητές κι ομιλητές σε σημαντικές εκδηλώσεις. Επιτέλους, θα εφαρμοστεί ο νόμος για την Πανεπιστημιακή Αστυνομία, ώστε οι τραμπούκοι να διακινδυνεύουν κάτι; Και αυστηρός έλεγχος των εισερχομένων…