Ολλανδία: Ανοίγει το αρχείο με τους κατηγορούμενους για συνεργασία με τους Ναζί στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο

Στον απόηχο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, περισσότεροι από 300.000 Ολλανδοί διερευνήθηκαν ως συνεργάτες -από άνδρες που προσφέρθηκαν εθελοντικά στον γερμανικό στρατό μέχρι εκείνους που κατηγορήθηκαν ότι πρόδωσαν αντιστασιακούς και Εβραίους- οι οποίοι συχνά συνελήφθησαν ή στάλθηκαν στο θάνατο.

Η ιστορία των προγόνων τους αναμένεται να αποκαλυφθεί

Περισσότεροι από 65.000 κατηγορούμενοι συνεργάτες κατέληξαν να δικαστούν σε ένα ειδικό δικαστήριο.

Οι περισσότερες από τις υποθέσεις επιλύθηκαν μέχρι το 1950 και οι φάκελοι του ειδικού δικαστηρίου -συμπεριλαμβανομένων των αστυνομικών εκθέσεων, των καταθέσεων μαρτύρων, των υλικών αποδεικτικών στοιχείων και των φωτογραφιών- συγκεντρώθηκαν σε ένα αρχείο με περιορισμένη πρόσβαση για μια περίοδο 75 ετών.

Την Πέμπτη οι περιορισμοί αυτοί θα αρθούν και ένας τεράστιος όγκος περίπου 32 εκατομμυρίων εγγράφων – φάκελοι για ανθρώπους που δικάστηκαν, καθώς και για πολλούς άλλους που απλώς τέθηκαν υπό έλεγχο – θα ανοίξει.

Τους πρώτους τρεις μήνες του 2025, οι ερευνητές και τα μέλη των οικογενειών θα έχουν ψηφιακή πρόσβαση στο ένα τέταρτο των πληροφοριών, που περιέχονται στο αρχείο.

Πρόκειται για μια προοπτική που κάνει ορισμένους ανθρώπους να προετοιμάζονται για πιθανώς δυσάρεστες αποκαλύψεις.

Οι ανάμεικτες αντιδράσεις

Για 80 χρόνια, οι λεπτομέρειες της συνεργασίας των προγόνων τους με τους Ναζί ήταν θαμμένες σε ντουλάπια στη Χάγη.

Ωστόσο, τώρα που η ιστορία των προγόνων τους αναμένεται να αποκαλυφθεί χιλιάδες ολλανδικές οικογένειες έχουν ανάμεικτα συναισθήματα για αυτήν την κίνηση.

«Είναι λίγο άβολο. Δεν ξέρω τι μπορεί να βγει τελικά από αυτό, αν οι άνθρωποι ψάξουν στο Google το επώνυμό μας», δήλωσε στον Guardian η Κόνι, 74 ετών, μία από τις τρεις αδελφές της οποίας η οικογενειακή ιστορία περιέχεται στο αρχείο.

Netherlands to open archive on people accused of wartime Nazi collaboration
«…fewer than 15% of suspects were punished by tribunals and extraordinary courts, and two-thirds not at all.»https://t.co/Sg3d1Tt5fL

— blmohr (@blmohr) December 31, 2024

Από την άλλη, πολλοί είναι εκείνοι που πιστεύουν πως η διαφάνεια σχετικά με το πολεμικό παρελθόν της χώρας, είναι εξαιρετικά σημαντική.

Άλλωστε, η Ολλανδία βρίσκεται σε μια εκτεταμένη διαδικασία αναθεώρησης του σκοτεινού παρελθόντος της, η οποία περιλαμβάνει τη δημόσια συγγνώμη για τη μεταχείριση των Εβραίων, το άνοιγμα του Εθνικού Μουσείου Ολοκαυτώματος στο Άμστερνταμ και τη χρηματοδότηση ιστορικών ερευνών σχετικά με τη συνεργασία ολλανδικών ιδρυμάτων και εταιρειών με τους Ναζί.

«Αυτό είναι μέρος της καταπίεσης από τους Ολλανδούς των αναμνήσεων της συνεργασίας τους, αφού είχαμε τιμωρήσει τους στρατιωτικούς και πολιτικούς συνεργάτες μας», δήλωσε στο ίδιο μέσο ο Johannes Houwink ten Cate, ομότιμος καθηγητής σπουδών Ολοκαυτώματος στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ.

«Μπορώ να καταλάβω ότι τα παιδιά και τα εγγόνια των συνεργατών φοβούνται τώρα πιθανές συνέπειες, αλλά η προσωπική μου εμπειρία είναι ότι τα συναισθήματά τους ηρεμούν μόλις δουν τους φακέλους. Η δημοσιοποίησή τους είναι ένα σημαντικό βήμα».