Δημογραφική κρίση – Σκέψεις για επίδομα εξωσωματικής γονιμοποίησης

Με τον ελληνικό πληθυσμό να γερνά και τις γεννήσεις να λιγοστεύουν, ανάγοντας το δημογραφικό σε μέγα πρόβλημα, η κυβέρνηση εξετάζει την οικονομική ενίσχυση των ζευγαριών που καταφεύγουν σε υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.

Με την κατάρτιση του ελληνικού Εθνικού Σχεδίου Δράσης για το δημογραφικό να αναμένεται να παρουσιαστεί στα μέσα Μαΐου η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Σοφία Ζαχαράκη, μεταξύ των μέτρων που εξετάζονται, αποκάλυψε (euronews) πως είναι και η οικονομική ενίσχυση των ζευγαριών που καταφεύγουν σε υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.

«Θα υπάρχει μία ξεχωριστή μνεία στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Θέλουμε να δούμε αν το κράτος μπορεί να ενισχύσει την προσπάθεια πολλών ζευγαριών που προσπαθούν να αποκτήσουν παιδιά σε μεγαλύτερη ηλικία. Θα εξετάσουμε αν μπορεί να υπάρξει οικονομική υποστήριξη και θέλουμε οι διαδικασίες να είναι πιο εύκολες για τα ζευγάρια που θέλουν να αποκτήσουν ένα παιδί. Θα αποφασίσουμε αν μπορεί να υπάρξει ένα οικονομικό κίνητρο, με εισοδηματικά κριτήρια, γιατί καταλαβαίνουμε ότι όλοι θα πρέπει να έχουν μία ευκαιρία για την απόκτηση παιδιού» δήλωσε η κ. Ζαχαράκη.

Mείωση του πληθυσμού από μερικές εκατοντάδες έως και 1,5 εκατ. μέχρι το 2050

Η εκτίμηση για τον πληθυσμό της χώρας μας, σύμφωνα με όσα υποστηρίζει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Βύρων Κοτζαμάνης, βάσει των δημογραφικών τάσεων, είναι δυσοίωνη. Ειδικότερα, μιλώντας στο 3ο Συνέδριο του Economist για το Δημογραφικό στην Αθήνα, έκανε λόγο για μείωση του πληθυσμού από μερικές εκατοντάδες έως και 1,5 εκατ. μέχρι το 2050, λόγω του σταθερού ελλείμματος γεννήσεων έναντι θανάτων.

Είναι πολλά τα λεφτά

Στο μεταξύ, ο αυξημένος όρος ηλικίας τεκνοποίησης και τα διαφορετικά ιατρικά προβλήματα οδηγούν όλο και περισσότερα ζευγάρια σε λύσεις υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Ο γυναικολόγος – μαιετυτήρας, Ιωάννης Γρυπάρης, εξηγεί (euronews):  «Το πιο απλό πακέτο, που περιλαμβάνει μόνο τις τυπικές διαδικασίας, κοστίζει περίπου 2.900 ευρώ, που προβλέπει ότι η γυναίκα κάνει μία διέγερση, υπερηχογραφική παρακολούθηση, ωοληψία, μέχρι δύο έμβρυα που θα μεταφερθούν και μεταφορά των εμβρύων την τρίτη ημέρα (χωρίς καλλιέργεια σε βλαστοκύστες). Εάν όμως επιλέξουμε να γίνει καλλιέργεια σε βλαστοκύστες, να έχουμε πολλά έμβρυα άρα να προκύψει και κρυοσυντήρηση τότε το κόστος φτάνει περίπου στις 3.800 ευρώ. Σε όλα αυτά πρέπει να προστεθεί και το κόστος των φαρμάκων, που είναι περίπου 1.000 ευρώ, εφόσον δεν καλύπτονται από τον ΕΟΠΥΥ και χρειάζεται η γυναίκα να τα αγοράσει με δικά της έξοδα».

Τι γίνεται όμως σήμερα με το θέμα των αποζημιώσεων;

Το κόστος των φαρμάκων καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία σε περίπτωση που οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να αποδείξουν ότι υπάρχουν ιατρικοί λόγοι υπογονιμότητας. Αυτό δεν ισχύει, για παράδειγμα, όταν οι γυναίκες είναι άνω των 40 ετών, γεγονός που αποκλείει εκατοντάδες ζευγάρια.

Γενικότερα, το νομικό πλαίσιο υποστήριξης των ζευγαριών θέτει αρκετούς περιορισμούς.

«Οι προσπάθειες που αναγνωρίζει το δημόσιο και για τις οποίες καλύπτει τα έξοδα είναι λίγες. Δεν είναι σίγουρο ότι τα ζευγάρια μπορούν να τα καταφέρουν να αποκτήσουν παιδί στις λίγες αυτές προσπάθειες» παραδέχεται η Δήμητρα Παπαδοπούλου, αναπληρώτρια πρόεδρος της Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής. «Πολλές φορές χρειάζονται περισσότερες προσπάθειες. Εκεί υπάρχει πράγματι ένα κενό. Υπάρχουν διάφοροι περιορισμοί, όπως ότι δεν καλύπτονται οι προσπάθειες μετά την τρίτη φορά, όπως επίσης και μετά από μία ορισμένη ηλικία».

Μεγάλη μείωση στις γεννήσεις

Οι γεννήσεις στην Ελλάδα κατέγραψαν δραματική μείωση, πάνω από 10% το 2022, ενώ ο μέσος αριθμός παιδιών ανά γυναίκα στην Ελλάδα είναι σημαντικά μικρότερος σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό θα περιλαμβάνει επίσης μέτρα εναρμόνισης επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής, ενίσχυση των γονικών αδειών και επιστροφή των Ελλήνων που έφυγαν στο εξωτερικό στην περίοδο των Μνημονίων.

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του τμήματος των Ηνωμένων Εθνών που ασχολείται με το δημογραφικό, η Ελλάδα βρίσκεται στις πρώτες θέσεις της Ευρώπης με τη μεγαλύτερη προβλεπόμενη συρρίκνωση πληθυσμού.

Παράλληλα, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ οι γεννήσεις στην Ελλάδα σημείωσαν μείωση κατά 10,3% το 2022 (76.541, 39.558 αγόρια και 36.983 κορίτσια) σε σχέση με το 2021, που ήταν 85.346 (43.998 αγόρια και 41.348 κορίτσια). Οι θάνατοι το 2022 ήταν 140.801 (70.802 άνδρες και 69.999 γυναίκες), καταγράφοντας μείωση 2,2% σε σχέση με το 2021, που ήταν 143.923 (73.420 άνδρες και 70.503 γυναίκες).