Ανάλυση Guardian: Η Χαμάς προσπαθεί να χάσει την μάχη αλλά να κερδίσει τον πόλεμο

Όταν ο Ντέηβιντ Μπαρνέα, ο διευθυντής της Μοσάντ, συναντήθηκε με διαμεσολαβητές από το Κατάρ την Τρίτη, για ένα νέο γύρο συνομιλιών σχετικά με περαιτέρω παρατάσεις της τρέχουσας εκεχειρίας με τη Χαμάς, διαπραγματευόταν έμμεσα με μια οργάνωση η οποία, αν και ταλαιπωρημένη, απέχει πολύ από το να είναι στο καναβάτσο.

Το στάδιο της σύγκρουσης που ακολούθησε τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου από τη Χαμάς στο Ισραήλ φαίνεται τώρα να φτάνει στο τέλος του. Είτε τη διαδέχεται μια πιο ανθεκτική κατάπαυση του πυρός είτε ένας νέος γύρος μαχών, ό,τι κι αν έρθει τώρα θα είναι διαφορετικό.

Οι δύο πλευρές ξεμένουν από αναλώσιμους ομήρους που η απελευθέρωσή τους δεν θα φέρει γκρίνια στις τάξεις τους

Ένας λόγος είναι ότι και οι δύο πλευρές ξεμένουν από ομήρους ή αιχμαλώτους τους οποίους μπορούν να απελευθερώσουν σχετικά ανώδυνα. Οι Παλαιστίνιοι που απελευθερώθηκαν από τις ισραηλινές φυλακές μέχρι στιγμής είναι κυρίως γυναίκες και παιδιά. Το ίδιο και οι όμηροι που απελευθερώθηκαν από τη Χαμάς στη Γάζα.

Ο Ντέηβιντ Μπαρνέα, διευθυντής της Μοσσάντ, έχει αναλάβει μεγάλο μερίδιο στις διαπραγματεύσεις.

Ο ωμός ρεαλισμός στην υπηρεσία ενός διαρκούς πολέμου

Στους βάναυσους υπολογισμούς τέτοιων πραγμάτων, καμία από τις δύο κατηγορίες δεν περιλαμβάνει άτομα «υψηλής αξίας». Μεταξύ των ομήρων, αυτοί θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν στρατιωτικό προσωπικό. Μεταξύ των αιχμαλώτων, μπορεί να σημαίνει πολιτικούς ηγέτες υψηλού προφίλ, όσους κατηγορούνται για πολύ σοβαρά εγκλήματα και άλλους που θεωρείται ότι θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια του Ισραήλ.

Μια πιθανότητα είναι ότι η τρέχουσα εκεχειρία θα μπορούσε να επεκταθεί, ώστε να συμπεριλάβει ηλικιωμένους και ασθενείς μεταξύ των υπόλοιπων περίπου 180 ομήρων και των χιλιάδων Παλαιστινίων στις ισραηλινές φυλακές. Αλλά αυτό θα ανέβαλε, δεν θα απέτρεπε, την επερχόμενη επίδειξη δύναμης του Ισραήλ.

H νεότερη όμηρος από την σημερινή ομάδα των ισραηλινών που απελευθερώθηκε με την μητέρα της και το σκυλάκι τους.

Στις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου σκοτώθηκαν περισσότεροι από 1.200 Ισραηλινοί, κυρίως πολίτες που βρίσκονταν στα σπίτια τους ή σε ένα μουσικό φεστιβάλ. Η στρατιωτική επίθεση του Ισραήλ που ακολούθησε σκότωσε έως και 15.000 ανθρώπους στη Γάζα, κυρίως πολίτες, επίσης και κατέστρεψε μεγάλες εκτάσεις της περιοχής. Αυτός ο απολογισμός μπορεί να αυξηθεί.

Η Νουρ Οντέχ, αναλύτρια και σχολίαστρια με έδρα τη Ραμάλα, δήλωσε στον Guardian ότι η φάση 2 δεν θα είναι συνέχεια της φάσης 1. «(Αυτή) είναι η στιγμή που θα μπούμε στο σκληρό παιχνίδι. Οι άμαχοι όμηροι είναι ένα πράγμα, αλλά οι στρατιώτες είναι άλλο πράγμα. Η Χαμάς έχει πει από την αρχή ότι θέλει «All for all» (όλους τους ομήρους για όλους τους αιχμαλώτους στο Ισραήλ), αλλά δεν νομίζω ότι ο  Νετανιάχου θα δεχτεί ένα τόσο υψηλό τίμημα».

Και πρόσθεσε: «Η πιθανότητα επανάληψης των βομβαρδισμών και μιας επίγειας επίθεσης στα νότια (της Γάζας) εξακολουθεί να είναι μεγάλη».

Πώς μπορούν να συμβιβαστούν οι δύο πρωταρχικοί στόχοι της ισραηλινής επιχείρησης;

Για να συμβιβάσουν τους φαινομενικά αντικρουόμενους στόχους της απελευθέρωσης των ομήρων και της «συντριβής» της Χαμάς, Ισραηλινοί αξιωματούχοι και πολλοί αναλυτές λένε ότι η στρατιωτική πίεση είναι ο μόνος τρόπος για να αναγκαστεί η οργάνωση να κάνει παραχωρήσεις – παρά το κόστος σε ζωές αμάχων και τη ζημιά στη διεθνή φήμη του Ισραήλ.

Ο καθηγητής Κόμπι Μίκαελ, του Ινστιτούτου Μελετών Εθνικής Ασφάλειας στο Τελ Αβίβ, δήλωσε ότι το πρόβλημα είναι «ο τρόπος με τον οποίο η Χαμάς μας χειραγωγεί και ο τρόπος με τον οποίο απαντάμε σε αυτή τη χειραγώγηση. Ακόμα δεν είμαστε σε θέση να χρησιμοποιήσουμε τη γλώσσα που καταλαβαίνει η Χαμάς και αυτή είναι η βία.

Πρέπει να συνεχίσουμε τον πόλεμο και να συνεχίσουμε να χτυπάμε τη Χαμάς», είπε.

Απότην απελευθέρωση των ομήρων την Τρίτη 28 Νοεμβρίου.

Οι εσωτερικές έριδες της Χαμάς και οι στόχοι της

Ο Μπαρνέα, ως επικεφαλής της υπηρεσίας εξωτερικών πληροφοριών του Ισραήλ, θα πρέπει να είναι καλά ενημερωμένος για το τι μπορεί να παραχωρήσει η Χαμάς και τους στόχους της.

Θα πρέπει επίσης να γνωρίζει καλά τις διασπάσεις μεταξύ των ηγετών της οργάνωσης που εδρεύουν στη Γάζα και εκείνων που βρίσκονται στο εξωτερικό. Ο Γιαχία Σινουάρ, ο ηγέτης στη Γάζα και ο Χαλέντ Μασάλ, ο πιο γνωστός ηγέτης της Χαμάς στο εξωτερικό, απεχθάνονται ο ένας τον άλλον.

Ο επικεφαλής της Μοσάντ θα γνωρίζει επίσης ότι αν και η Χαμάς έχει πληγεί σοβαρά από την ισραηλινή επίθεση, χάνοντας πολλούς από τους μεσαίους διοικητές της και μεγάλο μέρος του υλικού της, παραμένει μια λειτουργική οργάνωση ικανή να διαπραγματεύεται, να οργανώνει πολύπλοκες απελευθερώσεις ομήρων και να διεξάγει μια σχετικά εξελιγμένη επιχείρηση δημοσίων σχέσεων.

Ο Γιαχία Σινουάρ, ο στρατιωτικός ηγέτης της Χαμάς στο πεδίο.

Το αν ο Σινουάρ ενδιαφερόταν πραγματικά για την ευημερία των ομήρων είναι συζητήσιμο, αλλά θα πρέπει να γνώριζε πολύ καλά τον πιθανό αντίκτυπο των αναφορών για τις επισκέψεις του στους αιχμαλώτους που δημοσιεύτηκαν τις τελευταίες ημέρες στα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης. Ανώτεροι ισραηλινοί στρατιωτικοί αξιωματούχοι έχουν επανειλημμένα περιγράψει τον ηγέτη της Χαμάς στη Γάζα ως ετοιμοθάνατο (σ.σ. dead man walking), όμως όχι μόνο είναι ζωντανός, αλλά και σε θέση διοίκησης και ελέγχου.

Αυτό δεν θα βοηθήσει το Ισραήλ στις διαπραγματεύσεις. Παρά την τεράστια στρατιωτική του δύναμη, με το ένα τρίτο του εκατομμυρίου στρατιώτες κινητοποιημένους και με όπλα τελευταίας τεχνολογίας, δεν βρίσκεται απαραίτητα σε θέση ισχύος.

«Η Χαμάς γνωρίζει ότι το Ισραήλ θα δράσει στρατιωτικά και αποφασιστικά τους επόμενους μήνες, αλλά βλέπει αυτό που κάνει ως μια προσπάθεια ολόκληρης της γενιάς της, που είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτό που συμβαίνει στο πεδίο της μάχης», δήλωσε ο Τζον Άλτερμαν, διευθυντής του προγράμματος για τη Μέση Ανατολή στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών στην Ουάσιγκτον.

Οι Ισραηλινοί στρατιώτες περιμένουν με το δάχτυλο στην σκανδάλη. Το ίδιο και οι παλαιστινιακές οργανώσεις.

«Η Χαμάς ελπίζει ότι το Ισραήλ θα χτυπήσει τόσο σκληρά που θα αποδυναμώσει το Ισραήλ. Οι δυνατότητες του Ισραήλ είναι πρακτικά απεριόριστες, αλλά η Χαμάς βλέπει … πλεονέκτημα από την ισραηλινή υπερβολή και ότι οι πράξεις του Ισραήλ που θεωρούνται αποκρουστικές από κάποιους άλλους δημιουργούν συμπάθεια προς τη Χαμάς και δημιουργούν αντιπάθεια προς το Ισραήλ. Έτσι, αν μπορείς να απορροφήσεις αυτά τα χτυπήματα, είναι προς το δικό σου μακροπρόθεσμο όφελος» …

«Η Χαμάς σκέφτεται να χάσει τη μάχη αλλά να κερδίσει τον πόλεμο» είπε κλείνοντας ο πολύπειρος αναλυτής.