Πόλεμος Ιράν-Ισραήλ: Φοβάται ο Γιάννης το θεριό και το θεριό τον Γιάννη

Κάποτε ο Ιρανός υποστράτηγός Χοσεΐν Σαλαμί είχε πει απερίφραστα ότι το «Ισραήλ θα μπορούσε να ισοπεδωθεί με μία μόνο επιχείρηση». «Φυσικά και πρέπει να χτυπήσουμε το Ιράν» έχει δηλώσει ο Ισραηλινός δημοσιογράφος Amos Shavit. Είναι όμως τόσο εύκολο αυτές οι ρητορικές εξάρσεις να υλοποιηθούν.

Το να συγκριθούν δύο δυνάμεις για να παρθεί μια μοιραία απόφαση, είναι μια εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση, καθώς πρέπει να ζυγιστούν οι συντελεστές ισχύος.

Στην περίπτωση του Ιράν και του Ισραήλ υπάρχουν δυνατά χαρτιά και στις δύο πλευρές και αναμφίλεκτα η αχίλλειος φτέρνα δεν είναι μόνο μία και αφορά τη ξηρά, τους ουρανούς και τη θάλασσα.

Ένα βασικό ερώτημα είναι σε περίπτωση πολέμου, δεν υπάρχει χερσαίο γήπεδο για να κονταροχτυπηθούν οι δύο αντίπαλοι.

Γεωγραφία: Μακριά, αλλά όχι αγαπημένοι

Σε αντίθεση με τον ρωσικό στρατό, ο οποίος δεν είχε παρά να απλώσει το πόδι του και να πατήσει σε ουκρανικό χώμα, το Φεβρουάριο του 2022, οι Ιρανοί και Ισραηλινοί βρίσκονται πολύ μακριά.

Για να πλησιάσουν Ιρανοί πεζικάριοι ή ειδικές δυνάμεις το Ισραήλ θα πρέπει να πάρουν άδεια να διασχίσουν το Ιράκ ή την Τουρκία για παράδειγμα, πράγμα που είναι σχεδόν αδύνατο. Συνεπώς, η καταθλιπτική αριθμητική υπεροχή της Τεχεράνης (1 εκατ. στρατεύματα/έναντι 620.000 Ισραηλινών) καταργείται, σε αντίθεση με τους Ρώσους που έχουν φθείρει την ουκρανική άμυνα καθώς υπερέχουν 4 προς 1.

«Για πρώτη φορά μετά τον πόλεμο της Κορέας δεν απολαμβάνουμε πλήρη αεροπορική υπεροχή λόγω των απειλών που προέρχονται από ιρανικά drones».

Στα τεθωρακισμένα, σύμφωνα με το Globalfirepower (2023) το Ιράν έχει 4.071 άρματα μάχης, ενώ το Ισραήλ 2.200. Το καταλυτικό αριθμητικό πλεονέκτημα όμως αντισταθμίζεται από τους ανώτερους αισθητήρες μάχης, τα όπλα, τα ηλεκτρονικά συστήματα και στόχευσης των ισραηλινών τεθωρακισμένων. Επιπλέον, χωρίς ανώτερα άρματα μάχης ικανά να διαπεράσουν τις αντιαρματικές άμυνες των Ισραηλινών, οποιαδήποτε ιρανική προέλαση θα τα έβρισκε το λιγότερο σκούρα.

Όπως ειπώθηκε όμως δίχως έδαφος, δεν υπάρχει δυνατότητα χερσαίας εισβολής από κανέναν και συνεπώς, είναι αδύνατον να τεσταριστεί εάν αρκούν οι ιρανικοί αριθμοί να νικήσουν τους Ισραηλινούς. Επιπλέον, προς μεγάλη ατυχία της Τεχεράνης, το ανώτερο πυροβολικό της –όπως MLRS με εμβέλειά μέχρι τα 80 χλμ- είναι αδύνατο να απειλήσει το Ισραήλ.

Ένας πύραυλος που εκτοξεύεται κατά τη διάρκεια ιρανικής στρατιωτικής άσκησης στο Ισφαχάν, 28 Οκτωβρίου 2023. (Ιρανικός Στρατός/WANA/REUTERS)

Σύγχρονη η ισραηλινή αεροπορία, αλλά…

Έτσι, πάμε στο αμέσως επόμενο διαθέσιμο πεδίο μάχης, τον αέρα. Εκεί, οι Ισραηλινοί έχουν με περισσότερο ξεκάθαρο τρόπο το πάνω χέρι.

Μπορεί το Ιράν να διαθέτει τα παλαιά πλην εξαιρετικά F-14 Tomcat [η μαχητική τους ετοιμότητα αμφισβητείται], αλλά κατά πάσα πιθανότητα θα ηττηθούν από τα αεροσκάφη 5^ης γενιάς του Ισραήλ, διαθέτοντας ήδη 34 F-35, που διαθέτουν για παράδειγμα αισθητήρες στόχευσης μεγάλης εμβέλειας. Βέβαια, τόσο οι Ισραηλινοί όσο και οι Ιρανοί θεωρούνται εξαιρετικοί πιλότοι, με τους τελευταίους να έχουν αποκτήσει τεράστια εμπειρία (πχ πόλεμος Ιράν-Ιράκ), μετρώντας πολλούς άσσους στις τάξεις τους.

Ωστόσο, στον αέρα οι Ιρανοί έχουν σημειώσει θεαματικά βήματα στο πρόγραμμα drone προκαλώντας το λιγότερο αναστάτωση τους Δυτικούς και σίγουρα στους Ισραηλινούς. Σύμφωνα με τον αρχηγό της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ, στρατηγό Kenneth McKenzie, οι ΗΠΑ «για πρώτη φορά μετά τον πόλεμο της Κορέας λειτουργούν χωρίς πλήρη αεροπορική υπεροχή» λόγω των απειλών που προέρχονται από ιρανικά drones.

Ναυτικό, πονοκέφαλος για Τελ Αβίβ

Ως προς το ναυτικό, το Ισραήλ μάλλον πρέπει να ανησυχεί, καθώς ενώ το Ισραήλ διαθέτει μόνο 5 υποβρύχια, το Ιράν έχει 19 τα οποία θα μπορούσαν για παράδειγμα με πυραύλους κρουζ να βάλουν κατά του Ισραήλ από την Ανατολική Μεσόγειο.

Επίσης, θανάσιμοι αντίπαλοι, ακόμα και για το αμερικανικό ναυτικό είναι τα μικροσκοπιά σκάφη των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης λόγω των ανορθόδοξων επιθετικών μεθόδων. Το πιθανότερο είναι, οι Ισραηλινοί δεν διαθέτουν κάτι ισοδύναμο.

Τα δυνατά χαρτιά των Ισραηλινών

Σίγουρα, το Ισραήλ μπορεί να υπερηφανεύεται για τις τεχνολογίες αιχμής που χρησιμοιεί, διαθέτοντας εξαιρετικές υπηρεσίες πληροφοριών και μια αναντίρρητα εξαιρετική αεροπορική δύναμη και αντιεροπροτική άμυνα. Το Iron Dome, για παράδειγμα, είναι ένα κινητό αντιεροπορικό σύστημα παντός καιρού, με δυνατότητες να αναχαιτίζει σχεδόν κάθε κίνδυνο, ακόμα και σε ύψη που αγγίζουν το διάστημα.

Το Ισραήλ επίσης, δίχως να το έχει δηλώσει επίσημα, διαθέτει πυρηνικά όπλα, τα οποία οπωσδήποτε ενισχύουν, το δίχως άλλο την αποτρεπτική του δύναμη. Βέβαια, η χρήση του έχει πολιτικές προεκτάσεις που καμία ισραηλινή κυβέρνηση δεν σκεφτόταν χιλιάδες φορές πριν αποφασίσει να πει ότι είναι έτοιμη να διαχειριστεί.

Τα δυνατά χαρτιά των Ιρανών

Από την άλλη το Ιράν έχει αναπτύξει τα τελευταία χρόνια ένα εκπληκτικό πλην επίφοβο πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων. Σύμφωνα με το Iran Watch το Ιράν διαθέτει εντυπωσιακό οπλοστάσιο βαλλιστικών πυραύλων 5 κατηγοριών. Για παράδειγμα, ο γνωστός Shahab-3, μπορεί να χτυπήσει σε αποστάσεις 1.300 χλμ. Φέροντας κεφαλή 1.000 κιλών. Ο βαλλιστικός πύραυλος Khorramshahr 1,2 και 4 μπορούν να πλήξουν στόχους από 2.000 έως 3.000 χλμ, δηλαδή το Ισραήλ είναι εντός βεληνεκούς.

Κάποιοι βαλλιστικοί πύραυλοι που εκτοξεύονται από την Τεχεράνη μπορούν να χτυπήσουν το Ισραήλ, ενώ πολλοί περισσότεροι σε άλλα σημαία του δυτικού Ιράν έχουν άνετα εντός βεληνεκτούς τους την εβραϊκή χώρα.

Επίσης η Τεχεράνη έχει ένα άλλο πλεονέκτημα που δεν διαθέτει το Ισραήλ. Έχει ήδη καλά κρυμμένους και εξοπλισμένους μικρούς στρατούς γύρω από το Τελ Αβίβ, όπως οι Χούτι, Χεσμπολάχ και Χαμάς. Στην περίπτωση πολέμου, αυτές οι οργανώσεις θα πέσουν δίχως εμπόδια πάνω στο Ισραήλ, γεγονός που θα πρέπει να κρατάει μεγάλο μέρος της ισραηλινής άμυνας αγκιστρωμένο.

Τέλος, το Ιράν είναι μια χώρα ασύγκριτα πιο μεγάλη γεωγραφικά προσδίδοντάς της στρατηγικό βάθος, σε αντίθεση με το μικροσκοπικό Ισραήλ που η από τον βορρά μέχρι τον νότο η απόσταση είναι περίπου Θεσσαλονίκη-Αθήνα. Το Ιράν είναι 80 φορές το Ισραήλ σε έκταση. Στη πραγματικότητα, σε οποιονδήποτε πόλεμο και να εμπλακεί το Ισραήλ, το μέτωπο απέχει από τα αστικά κέντρα και την οικονομικές υποδομές, παρά ελάχιστα χιλιόμετρα.

Τα σενάρια

Δίχως αμφιβολία το Ιράν θεωρείται σχεδόν αδύνατον να επιτεθεί στο Ισραήλ, δεδομένων και των ευρύτερων πολιτικών λόγων (πχ. αμερικανικός παράγοντας κτλ.). Την ίδια στιγμή, όπως αναφέρει η γαλλική δεξαμενή Foundation for Strategic Research, «η υπόθεση μιας ισραηλινής επίθεσης [αστραπιαίας αεροπορικής] εναντίον του Ιράν αποτελεί αντικείμενο συζήτησης μεταξύ των στρατηγών, επειδή η καταστροφή των ιρανικών ενόπλων δυνάμεων σε χρόνο ρεκόρ είναι τεχνικά πέρα από την εμβέλεια του Ισραήλ, εκτός αν φανταστούμε την αμερικανική υποστήριξη, η οποία θα πρέπει να είναι τεράστια για να είναι αποτελεσματική».

Πάντως, αξίζει να σημειωθεί και η θέση του του πρώην Ισραηλινοού υπουργού και ακαδημαϊκού Ντάνιελ Φρίντμαν, ο οποίος είχε υποστηρίξει παλαιότερα ότι «η απόφαση για το αν θα χτυπηθεί το Ιράν πρέπει να παραμείνει στα χέρια των δυτικών δυνάμεων… Πρέπει να τονίσουμε επανειλημμένα ότι το Ισραήλ δεν πρέπει να πραγματοποιήσει φανερό χτύπημα κατά του Ιράν. Το θέμα είναι πολύπλοκο και οι κίνδυνοι είναι τόσο μεγάλοι που το Ισραήλ δεν μπορεί να τους αναλάβει».

Συνεπώς, από στρατιωτικής απόψεως και τα δύο εχθρικά επιτελεία έχουν πολλά να φοβηθούν από τον αντίπαλο, δίχως μάλιστα να έχουμε συνυπολογίσει άλλους παράγοντες, πχ κοινωνία, εξωτερικές σχέσεις, οικονομία κτλ.