Φρέντυ Γερμανός: «Γερνάμε, Λευτεράκο μου…»

Όποτε διαβάζω κάτι για τον Έρνεστ Χεμινγουαίη –κι αυτές τις μέρες γράφονται πολλά, με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννησή του– ο νους μου τρέχει στον Φρέντυ Γερμανό. Γιατί ο Φρέντυ, ο φίλος ο αλησμόνητος, είχε πάθος με τον μεγάλο Αμερικανό συγγραφέα. Τον θαύμαζε απεριόριστα και μιλούσε, σε κάθε ευκαιρία, σαν ερωτευμένος, σχεδόν, γι’ αυτόν. Και δεν τον θαύμαζε μόνο για τα κείμενά του, για τα βιβλία του. Μα και για το μπαρούτι που κυλούσε στις φλέβες του, για τις ταυρομαχίες του, για την Κούβα του, για το πιοτό του, για τα όπλα του, για τη δύναμή του, για την περιπετειώδη, με δυο λόγια, ζωή του.

Ο Φρέντυ… Τον γνώρισα καλά. Ήταν πεισματάρης, αλλά ευάλωτος. Πονούσε, αλλά κρατούσε τον πόνο του μόνο για τον εαυτό του – δεν τον αποκάλυπτε σε κάποιον άλλο, για να ξαλαφρώσει. Εβίωνε συντριπτικά –κι έχω μάρτυρα γι’ αυτό τον Παν. Παναγιώτου– εκείνο τον μαχαιρωμένο στίχο του Λειβαδίτη, «εγώ, και ποδοπατημένη από χιλιάδες άντρες, σ’ αγαπώ». Και φτιαγμένος όχι από ελιά και γιασεμί, όπως οι Τσιγγάνοι του Λόρκα, μα μοναχά από γιασεμί, δεν μπορούσε να μην αισθάνεται βαθιά γοητευμένος από το μυστήριο και τη φωτιά, που κρύβουν μέσα τους άνθρωποι όπως ο Χεμινγουαίη. Χεμινγουαίη δοκίμασε να μεταφράσει, για πρώτη φορά. Ήταν ένα διήγημα, που η πλοκή του έβγαινε από ένα διάλογο. Υπέροχο διήγημα, υπέροχα δοσμένο στη γλώσσα μας. Το είχα διαβάσει σ’ ένα περιοδικό –δεν θυμάμαι ποιο– στις αρχές της δεκαετίας του ’60. Και του μίλησα γι’ αυτό ένα βράδυ από εκείνα τα μαγικά, στο λιμανάκι του Μόλυβου, όπου μου απάγγελνε, συγκινημένος, στίχους του Λαπαθιώτη, του Πορφύρα και του Χατζόπουλου. «Δεν μπορώ να το φέρω στη μνήμη μου… Ούτε το διήγημα ούτε το περιοδικό», μου απάντησε. Και συμπλήρωσε μελαγχολικά: «Γερνάμε, Λευτεράκο μου…»

«ΤΑ ΝΕΑ», 14.7.1999, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Έλεγε πως γερνάει, αλλά στην πισίνα του Παρμακέλλη, στην Εφταλού, έπεφτε πρώτος κι έβγαινε τελευταίος! Και τα μακροβούτια του, τριάντα, σαράντα μέτρα, σου ’κοβαν την ανάσα! Κι αυτά, πρόπερσι. Γιατί πέρυσι το καλοκαίρι έμεινε μακριά από τον Μόλυβο. «Έχω πάθει μια ψύξη στην πλάτη και δεν μπορώ να κολυμπήσω», είπε στο φίλο του τον ξενοδόχο. Και πρόσθεσε: «Αν γίνω καλά, ως τα τέλη Αυγούστου, ίσως έρθω για μια βδομάδα…»

Την προπερασμένη Τρίτη, 29 Ιουνίου, έγιναν τα «σαράντα» του, στο Α’ Νεκροταφείο της Αθήνας. Η Μαρία, η Ναταλία, ο Σεραφείμ, ο Κυρ, η Εύη, ο Παν-Παν, ο Διακογιάννης, ο Αλαβάνος και μερικοί ακόμη φίλοι. Και, βέβαια, ο Αντώνης Σαμαράκης, με την Ελένη. Και ο Τίτος Πατρίκιος, με τη Ρένα. «Δεν μπορούμε να τον ξεχάσουμε», μου είπε ο δήμαρχος του Μόλυβου, Δημήτρης Βατής. «Ήταν τόσο ευγενικός, τόσο γλυκός, τόσο αξιοπρεπής! Τρεις χρονιές, όλες κι όλες, ήρθε στο χωριό μας κι όλος ο κόσμος έχει να λέει για την απλότητα και την καλοσύνη του». Κι ύστερα: «Στο Δημοτικό Συμβούλιο πήραμε ομόφωνα την απόφαση, ένα δρόμο του Μόλυβου να τον βαφτίσουμε με τ’ όνομά του. Οδός Φρέντυ Γερμανού…»

*Άρθρο του Λευτέρη Παπαδόπουλου, που έφερε τον τίτλο «Ο Φρέντυ» και είχε δημοσιευτεί στην εφημερίδα «Τα Νέα» στις 14 Ιουλίου 1999.

Ο ιδιαίτερα ταλαντούχος δημοσιογράφος, χρονογράφος, μεταφραστής και συγγραφέας Φρέντυ Γερμανός γεννήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 1934 και απεβίωσε στις 21 Μαΐου 1999.