Ινδία, η νέα υπερδύναμη

του Κωνσταντίνου Ζοπουνίδη*

Ο 21ος αιώνας είναι αυτός της Ασίας. Και κάτω από τον ανταγωνισμό μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας βρίσκεται η άνοδος της Ινδίας, αυτής της τρίτης μεγάλης υπερδύναμης που θα μπορούσε να παίξει καθοριστικό ρόλο στην αντιπαράθεση μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου. Η Ινδία γιόρτασε πέρυσι την 75η επέτειο της ανεξαρτησίας της και έγινε η πέμπτη οικονομική δύναμη στον κόσμο, μπροστά από το Ηνωμένο Βασίλειο, του οποίου ηγείται για πρώτη φορά πρωθυπουργός ινδικής καταγωγής.

Σε μια εποχή που το διεθνές σύστημα κατακερματίζεται και όταν ο πόλεμος επιστρέφει μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, αναλαμβάνει την προεδρία του G20, με αποκορύφωμα τη σύνοδο κορυφής του Δελχί τον επόμενο Σεπτέμβριο, στην οποία σκοπεύει να θέσει τον στόχο της οικοδόμησης μιας επανισορροπημένης παγκόσμιας τάξης υπέρ του Νότου. Ταυτόχρονα, ανέλαβε την προεδρία του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης, όπου επιδιώκει να επιβάλει μια ατζέντα ασφαλείας με επίκεντρο την εδαφική ακεραιότητα, ως απάντηση στις συγκρούσεις με την Κίνα στα Ιμαλάια.

Η μοίρα της Ινδίας καθορίζεται περισσότερο από ποτέ από τη σχέση της με την Κίνα. Το 1990 οι δύο γίγαντες ήταν ισόπαλοι. Στη συνέχεια, η Κίνα με μέση ανάπτυξη 9,5% ετησίως διεύρυνε ένα εντυπωσιακό χάσμα ανεβάζοντας το κατά κεφαλήν ΑΕΠ στα 12.720 δολάρια, έναντι 2,388 δολαρίων στην Ινδία.

Αλλά η ισορροπία δυνάμεων βρίσκεται σε διαδικασία επανεξισορρόπησης. Η Ινδία απογειώνεται και βιώνει μια μορφή οικονομικού θαύματος που θα πρέπει να την κάνει τρίτη παγκόσμια δύναμη γύρω στο 2030. Είναι πρώτα απ’ όλα ισχυρή δημογραφικά. Εγινε φέτος η πολυπληθέστερη χώρα στον κόσμο με 1,428 δισεκατομμύρια κατοίκους έναντι 1,4257 δισεκατομμυρίων για την Κίνα. Σε οικονομικό επίπεδο, οι μεταρρυθμίσεις που πραγματοποιήθηκαν από τα τέλη του 20ού αιώνα επέτρεψαν στην Ινδία να ξεφύγει από την παγίδα της υπανάπτυξης με το να γίνει μέρος της παγκοσμιοποίησης. Το μισθολογικό κόστος είναι τρεις φορές χαμηλότερο από ό,τι στην Κίνα.

Οι ψηφιακές υπηρεσίες αντιπροσωπεύουν το 8% του ΑΕΠ και δημιουργούν εξαγωγές 90 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ακόμα έχει θέσει ως στόχο τη μείωση της εξάρτησης από το Πεκίνο κατά 80% για τα ενεργά συστατικά, τους ημιαγωγούς ή τα smartphones. Η Ινδία είναι, επίσης, ένας από τους μεγαλύτερους κατασκευαστές αυτοκινήτων.

Μέσω της στρατηγικής του «Made in India», ο ινδός πρωθυπουργός έχει πείσει τις ξένες εταιρείες να επενδύσουν περισσότερο. Παρά την επίμονη έλλειψη υποδομών, η Ινδία γίνεται μια από τις κύριες πλατφόρμες παραγωγής στον πλανήτη. Οι ευρωπαϊκές εταιρείες πρέπει οπωσδήποτε να είναι παρούσες εκεί. Το Δελχί αυτή τη στιγμή διαπραγματεύεται μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με την Ευρωπαϊκή Ενωση.

* Ο Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης είναι καθηγητής στο Πολυτεχνείο Κρήτης και ακαδημαϊκός reece

Έντυπη έκδοση «ΤΑ ΝΕΑ»