Χιροσίμα: Πως η ιαπωνική πόλη μπορεί να κρατήσει μια νέα πυρηνική καταστροφή μακριά

Στο σενάριο της για την ταινία του 1959 «Hiroshima, Mon Amour», η Γαλλίδα συγγραφέας, Μαργκετίτ Ντυράς, έγραψε ότι η Χιροσίμα ήταν ίσως το μόνο μέρος όπου δύο άνθρωποι, με διαφορετική φιλοσοφία, ιστορία, οικονομική κατάσταση και φυλετική καταγωγή μπορούν να βρουν κοινό έδαφος.

Η Ντυράς δεν ήταν η μόνη που διαπίστωσε την παγκόσμια απήχηση αυτής της ιαπωνικής πόλης, όπου σε μια λάμψη άπλετου φωτός γεννήθηκε η πυρηνική εποχή.

Όταν ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα επισκέφτηκε τη Χιροσίμα το 2016 περιέγραψε το εμβληματικό σύννεφο σε σχήμα μανιταριού ως μια ξεχωριστή υπενθύμιση «της αντίφασης που χαρακτηρίζει τον πυρήνα της ανθρώπινης ύπαρξης», δηλαδή ότι η εφευρετικότητα και η ικανότητά της για δημιουργία μπορούν επίσης να επιφέρουν την καταστροφή της.

Στις 8:15 π.μ. στις 6 Αυγούστου του 1945, ένα αμερικανικό βομβαρδιστικό B-29 έριξε ένα νέο και τρομερό όπλο στην πόλη της Χιροσίμα.

Η μαύρη σελίδα

Σύμφωνα με τον στρατό των ΗΠΑ, περίπου 70.000 άτομα πέθαναν από την έκρηξη και τις αναρίθμητες πυρκαγιές που ακολούθησαν. Άλλες ανεξάρτητες μελέτες ανεβάζουν τον ίδιο αριθμό σε 140.000 άτομα. Τρεις μέρες αργότερα, οι ΗΠΑ έριξαν μια δεύτερη βόμβα στο Ναγκασάκι, σκοτώνοντας επιπλέον 40.000, ίσως και 70.000 άτομα.

Οι ειδικοί εκτιμούν ότι από το 1945 έχουν κατασκευαστεί περισσότερες από 125.000 πυρηνικές κεφαλές, οι περισσότερες εξ αυτών από τις ΗΠΑ και τη Σοβιετική Ένωση. Κι όμως, κανείς δεν έχει χρησιμοποιήσει πυρηνικό όπλο σε πόλεμο για σχεδόν 78 χρόνια.

Αυτό σημαίνει ότι η Χιροσίμα παραμένει ένα από τα λίγα μέρη στον κόσμο, όπου οι συνέπειες των πυρηνικών όπλων είναι συγκεκριμένες και όχι θεωρητικές, γράφει το Foreign Policy.

Η ιαπωνική πόλη ως το πρώτο παράδειγμα ρίψης πυρηνικού όπλου σε καιρό πολέμου έχει πυροδοτήσει μια κάπως ασυνήθιστη τουριστική βιομηχανία. Κάθε χρόνο, περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι διασχίζουν τις αίθουσες του Μουσείου Μνήμης Ειρήνης της Χιροσίμα, διπλώνουν οριγκάμι για το Μνημείο Ειρήνης των Παιδιών και περνούν μέσα από τις σκιές των σκελετών στον Θόλο της Ατομικής Βόμβας. Αυτή την εβδομάδα, ανάμεσα τους ήταν και ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, και οι άλλοι ηγέτες της ομάδας των 7 Πλουσιότερων Χωρών στον Κόσμο (G7).

Ο συμβολισμός σήμερα

Ο συμβολισμός για διοργάνωση της φετινής συνόδου της G7 στη Χιροσίμα είναι κάτι περισσότερο από προφανής. Ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία – και η πυρηνική απειλή που επαναφέρει πυκνά συχνά ο Βλαντιμίρ Πούτιν – έχει επαναφέρει τον φόβο για μια νέα Χιροσίμα σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης.

Κι ενώ διενεργείται μια παγκόσμια προσπάθεια για να επαναβεβαιώσουν οι ηγέτες σε όλο τον κόσμο τη δέσμευση τους στη μείωση του πυρηνικού ρίσκου και στο ηθικό ταμπού της χρήσης τέτοιων καταστροφικών όπλων, η σύνοδος της G7 υπογραμμίζει το παράδοξο της Χιροσίμα.

Μετά το 1945, η ιαπωνική αυτή πόλη τοποθετήθηκε στην πρώτη γραμμή της παγκόσμιας εκστρατείας για τον πυρηνικό αφοπλισμό, ακόμη κι όταν η ασφάλεια της Ιαπωνίας άρχισε να εξαρτάται ολοένα και περισσότερο από την πυρηνική ομπρέλα των ΗΠΑ.

Σε διάφορες χρονικές περιόδους, το στάτους της πόλης ως παγκόσμιο σύμβολο ταυτίστηκε με την ασφάλεια και την άμυνα της πόλης. Με φόντο τη χειροτέρευση των σχέσεων της Δύσης με την Κίνα και τη Βόρεια Κορέα, και καθώς το Πεκίνο επεκτείνει και εκσυγχρονίζει το συμβατικό και πυρηνικό του οπλοστάσιο, η παραπάνω αντίφαση αποκτά μεγαλύτερη σημασία και προκαλεί περίσσιους φόβους για νέα παγκόσμια συμβάντα χωρίς αντιμετώπιση.

Η περίπτωση της Ιαπωνίας

Αυτό αποδεικνύει η ιστορία του Ιάπωνα πρωθυπουργού, Φουμίο Κισίντα, ο οποίος έχασε όλη του την οικογένεια στην πυρηνική έκρηξη και μεγάλωσε ως hibakusha (ένας όρος που αναφέρεται στα άτομα που επηρεάστηκαν άμεσα από τη ρίψη των ατομικών βομβών το 1945).

Σήμερα ο άνθρωπος αυτός, παρά τη ιαπωνική νομοθεσία που απαγορεύει τον πόλεμο, σχεδιάζει τον διπλασιασμό των στρατιωτικών δαπανών τα επόμενα πέντε χρόνια, που σημαίνει ότι η Ιαπωνία θα βρεθεί άξαφνα στην τρίτη θέση πίσω από τις ΗΠΑ και τη Κίνα όσον αφορά τις αμυντικές δαπάνες.

Με δεδομένο ότι η Ιαπωνία είναι το μόνο κράτος χωρίς όπλα που επαναχρησιμοποιεί τα καύσιμα από τον πυρηνικό αντιδραστήρα και έχει μεγάλα αποθέματα σε πλουτώνιο, ένα από τα βασικά υλικά για την κατασκευή πυρηνικής βόμβας, μήπως ο κόσμος πρέπει να δει την πυρηνική απειλή ξανά κατάματα;

Με τον κόσμο να κινείται προς την απόκτηση περισσοτέρων όπλων, να έχει λιγότερη διαφάνεια και σχεδόν καθόλου προστασία στις πανταχόθεν προκλήσεις, η Χιροσίμα γίνεται ακόμη πιο σημαντική ως η πόλη-υπενθύμιση του τι πραγματικά σημαίνει η ρίψη μιας πυρηνικής βόμβας.