Χωρίς σταγόνα νερό κινδυνεύει να μείνει η ανθρωπότητα – Πως μπορεί να σωθεί το πιο πολύτιμο αγαθό

Χρειάστηκαν περίπου 20 χρόνια για να παραδεχτεί ο κόσμος ότι η δήλωση του  πρώην αντιπροέδρου της Παγκόσμιας Τράπεζας, Ισμαήλ Σεραγκελντίν, το 1995  ότι “εάν οι πόλεμοι αυτού του αιώνα δόθηκαν για το πετρέλαιο, οι πόλεμοι του επόμενου αιώνα θα γίνουν για το νερό” είναι πέρα για πέρα αληθινή.

Κι ενώ τίποτα δεν μας φαίνεται τόσο αυτονόητο όσο το νερό, απαραίτητο για τη ζωή όσο και ο αέρας που αναπνέουμε, λίγοι γνωρίζουμε ότι περίπου το 1 /9 του πληθυσμού της γης δεν έχει πρόσβαση σε υδάτινες πηγές, ενώ κυρίως στις χώρες του τρίτου κόσμου 5 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από ασθένειες σχετιζόμενες με μολυσμένα ύδατα, δηλαδή δέκα φορές περισσότεροι από αυτούς που σκοτώνονται κάθε χρόνο σε πολέμους.

Το πιο σοκαριστικό όμως είναι ότι μέχρι το 2030 το 47% του παγκόσμιου πληθυσμού θα ζει σε περιοχές με έντονη λειψυδρία, ενώ το 2040 ένας στους τέσσερις ανθρώπους δεν θα έχει πρόσβαση σε νερό.

Σήμα κινδύνου από τον ΟΗΕ

Με βάση τα παραπάνω στοιχεία δεν προκαλεί έκπληξη η πρόσφατη προειδοποίηση του ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, ότι η ανθρωπότητα κινδυνεύει από τις ελλείψεις νερού και πρέπει να «αλλάξει πορεία» άμεσα στον τρόπο που διαχειρίζεται αυτό «το πολύτιμο δημόσιο αγαθό» για να αποφύγει το χειρότερα.

«Όλες οι ελπίδες της ανθρωπότητας για το μέλλον εξαρτώνται, κατά έναν τρόπο, από την αλλαγή της στάσης της η οποία θα βασίζεται στην επιστήμη, ώστε να δοθεί ζωή στο Πρόγραμμα Δράσης για το Νερό» που ορίστηκε με βάση τις δεσμεύσεις που έγιναν στη διάρκεια της πρόσφατης διάσκεψης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για το θέμα, είπε χαρακτηριστικά ο ίδιος.

Ο κόσμος δεν βρίσκεται σε σωστό δρόμο ώστε να πετύχει τους στόχους που έχει θέσει για το νερό ως το 2030, κυρίως σε ό,τι αφορά την πρόσβαση σε πόσιμο νερό και την αποχέτευση για όλους.

«Τώρα είναι η ώρα να δράσουμε», επισήμανε ο ίδιος επικρίνοντας «τη βαμπιρική υπερκατανάλωση» νερού της ανθρωπότητας και την κλιματική κρίση που έχει προκαλέσει.

Σχέδιο δράσης

Από την κατασκευή τουαλετών ως την αποκατάσταση 300.000 χιλιομέτρων ποταμών, στο «πρόγραμμα δράσης» που καταρτίστηκε στη διάρκεια της διάσκεψης αναλήφθηκαν σχεδόν 700 δεσμεύσεις από μη κυβερνητικές οργανώσεις, κυβερνήσεις ή τον ιδιωτικό τομέα.

Ωστόσο, «περίπου το ένα τρίτο (των δεσμεύσεων) μπορεί να έχει ουσιαστική επίδραση», ενώ έχει ανακοινωθεί συγκεκριμένη χρηματοδότηση για λιγότερο από το ένα τρίτο, σημείωσε από την πλευρά του ο Τσαρλς Άισλαντ του World Resources Institute.

Αποτελεί όμως «μια καλή αρχή», πρόσθεσε αναφερόμενος στο σχέδιο της Γερμανίας για τη διαχείριση της λεκάνης του ποταμού Νίγηρα σε εννέα χώρες τις οποίες διασχίζει.

Σε μια προσπάθεια να δοθεί ώθηση στις προσπάθειες, οι συμμετέχοντες στη διάσκεψη πρότειναν να οριστεί ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για το νερό, κάτι που ο Γκουτέρες δήλωσε ότι θα εξετάσει.

Σοκαριστικά στοιχεία

Σημειώνεται ότι το 2020, 2 δισ. άνθρωποι δεν είχαν πρόσβαση σε ασφαλές, πόσιμο νερό και 3,6 δισ. δεν είχαν πρόσβαση σε υπηρεσίες αποχέτευσης, εκ των οποίων 494 εκατομμύρια αναγκάζονταν να κάνουν την ανάγκη τους στο ύπαιθρο, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της πλατφόρμας ΟΗΕ- Νερό.

Τουλάχιστον δύο δισ. άνθρωποι πίνουν νερό μολυσμένο με περιττώματα και 2,3 δισ. δεν έχουν πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες υγιεινής. Συνθήκες που ευνοούν την εξάπλωση θανατηφόρων ασθενειών, της χολέρας και της δυσεντερίας.

Την ώρα που λόγω της κλιματικής αλλαγής αυξάνεται η ξηρασία, οι ειδικοί του ΟΗΕ για το Κλίμα (Giec) εκτιμούν ότι «περίπου ο μισός πληθυσμός παγκοσμίως» υφίσταται «σοβαρές» ελλείψεις νερού τουλάχιστον κάποιες περιόδους τον χρόνο.

Το γεγονός ότι ο κόσμος βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπος με μια επικείμενη κρίση νερού, επιβεβαιώνει νέα σχετική έκθεση που εκτιμά ότι η ζήτηση  αναμένεται να ξεπεράσει την παροχή γλυκού νερού κατά 40% μέχρι το τέλος αυτής της δεκαετίας.

Πόλεμοι για το νερό

Όπως σημειώνει ο Γιόχαν Ρόκστρομ, διευθυντής του Ινστιτούτου Πότσνταμ για την Έρευνα Κλιματικών Επιπτώσεων και επικεφαλής συγγραφέας της έκθεσης, στον Guardian, η τρέχουσα παραμέληση των υδάτινων πόρων του κόσμου οδηγεί σε καταστροφή.

«Τα επιστημονικά στοιχεία λένε ότι έχουμε κρίση νερού. Κάνουμε κακή χρήση του νερού, μολύνουμε το νερό και αλλάζουμε ολόκληρο τον παγκόσμιο υδρολογικό κύκλο, μέσω αυτού που κάνουμε στο κλίμα. Είναι μια τριπλή κρίση».

Και επειδή οι πόλεμοι για το νερό θεωρούνται σίγουρο στοίχημα και μάλιστα στο άμεσο μέλλον ο Πίτερ Γκλέικ, υπεύθυνος του Ινστιτούτου του Ειρηνικού Ωκεανού που βρίσκεται στο Όκλαντ, ξεκαθαρίζει ότι 3 είναι τα είδη συγκρούσεων που σχετίζονται με την έλλειψη του και κάποια στιγμή θα οδηγήσουν στο μεγάλο μπαμ 1)  οι συγκρούσεις μπορεί να συμβούν ως αποτέλεσμα της ξηρασίας, κατά τις οποίες οι εντάσεις σχετίζονται με πρόσβαση και έλεγχο σε σώματα νερού 2)  το νερό μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο συγκρούσεων, το οποίο εμπλέκεται στην κατασκευή φραγμάτων για στρατηγικό έλεγχο του νερού και 3) πηγές νερού, δομές επεξεργασίας νερού ή αγωγοί στοχοποιούνται σκόπιμα σε πολέμους που βρίσκονται σε εξέλιξη.